Quảng Ninh: Truy thủ phạm, lộ bất cập quản lý rừng ngập mặn

Trong khi cơ quan chức năng đang phối hợp truy tìm “thủ phạm” thì lại phát lộ những bất cập trong quản lý.

Rừng ngập mặn chết khô

Thời gian gần đây, người dân, du khách đi trên tuyến đường bao biển Hạ Long - Cẩm Phả dài gần 18,7km từ TP Hạ Long sang TP Cẩm Phả (Quảng Ninh) không khỏi ngạc nhiên khi nhìn thấy những thảm rừng ngập mặn chết khô, úa màu xám xịt.

Ghi nhận của PV, ngay đoạn qua cầu số 2 trên đường bao biển thuộc địa bàn phường Hà Phong, TP Hạ Long chừng vài trăm mét, có thể thấy hai vạt rừng ngập mặn xám xịt ở hai bên đường.

Những cây đước vòi cao trung bình chừng 2m bị khô héo, thân đen, lá rụng gần hết. Mặt nước tại những thảm rừng chết đều có màu đen kịt. Tại vạt rừng đã chết giáp biển, cây rừng ngập mặn còn bị chặt hạ.

Cách đó một lạch nước, một cánh rừng khác rộng hơn vài lần cũng có rất nhiều cây rừng đã bắt đầu chuyển màu và đang chết dần.

Anh Hùng (ở TP Cẩm Phả) đang cùng với mấy người lội dưới tán rừng đặt bẫy chim chào mào xót xa: “Rừng ngập mặn trước đây xanh tốt, dưới tán rừng có nhiều loại hải sản, chim chóc… Giờ nhiều vạt rừng đã chết dần, chim chóc, hải sản cũng không còn”.

Được biết, Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh Quảng Ninh đã lấy mẫu gửi Trung tâm Bảo vệ thực vật phía Bắc thuộc Cục Bảo vệ thực vật để giám định vi sinh vật gây bệnh cho cây rừng ngập mặn ở đây. Kết quả, mẫu gửi có triệu chứng bệnh đốm là do Phyllosticta sp. gây hại.

Đồng thời, Chi cục Kiểm lâm tỉnh Quảng Ninh cùng các cơ quan liên quan đã tiến hành kiểm tra xác định ranh giới, diện tích, hiện trạng, nguyên nhân cây rừng ngập mặn bị chết ven tuyến đường bao biển Hạ Long - Cẩm Phả.

Kết quả chỉ rõ, diện tích rừng ngập mặn bị ảnh hưởng thuộc địa phận phường Hà Phong khoảng 2,7ha (phía trong đường bao biển khoảng 1,5ha) thuộc tiểu khu 104 nằm trong hồ sơ giao khoán quản lý, bảo vệ của ông Đinh Văn Minh (trú khu 1, phường Hà Phong).

Đây là rừng tự nhiên ngập mặn nằm ngoài quy hoạch 3 loại rừng theo Quyết định 3722 của UBND tỉnh Quảng Ninh ngày 19/9/2018.

Còn diện tích rừng ngập mặn bị ảnh hưởng thuộc địa phận phường Quang Hanh, TP Cẩm Phả khoảng 2,1ha thuộc tiểu khu 179, là rừng tự nhiên ngập mặn thuộc quy hoạch rừng phòng hộ do phường Quang Hanh quản lý.

Tranh cãi “ai quản lý”

Trước thông tin rừng ngập mặn do một cá nhân và UBND phường Quang Hanh quản lý, ông Nguyễn Bá Mạnh, Phó tổng Công ty CP Đầu tư phát triển Tài nguyên (có trụ sở tại phường Bãi Cháy, TP Hạ Long) phản đối và cho rằng, khu rừng ngập mặn ven tuyến đường bao biển Hạ Long - Cẩm Phả là do doanh nghiệp trồng, quản lý từ lâu.

Ông Nguyễn Bá Mạnh đã cung cấp cho PV giấy chứng nhận đầu tư Dự án phục hồi và phát triển rừng ngập mặn phòng hộ ven biển tỉnh Quảng Ninh giai đoạn 2008 - 2010 do UBND tỉnh Quảng Ninh cấp ngày 12/2/2009 cho Công ty TNHH Tài nguyên.

Theo đó, Công ty được giao thực hiện dự án gồm rừng, đất ngập mặn ven biển trên địa bàn 73 xã, phường thuộc 10 huyện, thị xã, thành phố của tỉnh được quy hoạch vào rừng ngập mặn ven biển với tổng diện tích dự kiến là 24.240ha, tổng mức đầu tư giai đoạn 2008 - 2010 là 18,859 tỷ đồng từ nguồn ngân sách tỉnh và các nguồn khác.

Đến cuối năm 2008, Công ty TNHH Tài nguyên đã chuyển toàn bộ diện tích rừng theo đề án cho Công ty CP Đầu tư phát triển Tài nguyên.

Ông Mạnh cũng cung cấp về đề án, các quyết định phê duyệt đề án của UBND tỉnh Quảng Ninh và bản đồ hiện trạng rừng ngập mặn của tỉnh năm 2008 có chữ ký của lãnh đạo tỉnh này.

Theo bản đồ, toàn bộ rừng ngập mặn nằm ven tuyến đường bao biển Hạ Long - Cẩm Phả hiện nay đã được tỉnh Quảng Ninh giao cho Công ty TNHH Tài Nguyên trồng, quản lý, bảo vệ từ năm 2008.

“Đến thời điểm hiện tại, về pháp lý, doanh nghiệp vẫn là chủ thể được giao trồng, quản lý, chăm sóc diện tích rừng ngập mặn ở khu vực này. Nếu sau 2010, có giao cho tập thể, cá nhân khác thì phải có quyết định thu hồi đối với doanh nghiệp.

Hiện, chúng tôi đang phối hợp rà soát, đánh giá để sớm có kiến nghị với Chính phủ, Bộ, ngành Trung ương và tỉnh Quảng Ninh để xử lý theo quy định”, ông Mạnh nói.

Ông này cũng cho biết, không chỉ có gần 5ha rừng ngập mặn ở khu vực này đã chết mà diện tích rừng còn lại cũng có biểu hiện chết dần đáng báo động.

Cận cảnh rừng ngập mặn chết khô cạnh "núi rác thải" của nhà máy phân bón