Quốc hội Mỹ họp, căng thẳng với Nhà Trắng

Tổng thống Obama, Chủ tịch Thượng viện Mitch McConnell (trái) và Chủ tịch Hạ viện John Boehner (giữa)

Thế giới bị tác động

Trong cuộc họp báo trước đó, ông John Boehner, nghị sỹ đảng Cộng hòa, Chủ tịch Hạ viện tuyên bố dành “ưu tiên cao” cho chương trình cải cách y tế của Tổng thống Obama (ObamaCare), các bổ nhiệm nhân sự của Nhà Trắng, ngân sách cho một số cơ quan liên bang và sắc lệnh về di trú. 

Còn tại Thượng viện, ông Mitch McConnell, Chủ tịch Thượng viện (cũng thuộc phe Cộng hòa) thông báo những việc cần ưu tiên, trong đó có dự án tuyến đường dẫn dầu Keystone XL từ Canada xuống các nhà máy lọc dầu ở miền Nam nước Mỹ đang bị trì hoãn.

Ông Mitch McConnell nói rằng, nhiệm vụ quan trọng đầu tiên của Thượng viện sẽ là phê chuẩn dự án đường ống dẫn dầu Keystone. Dự án sẽ tạo công ăn việc làm và sự độc lập về năng lượng của Mỹ. Trong khi đó, những người phản đối thuộc đảng Dân chủ gọi đó là thảm họa môi trường và công việc đó chỉ là tạm thời.

Không dừng lại, một số nghị sỹ của đảng Cộng hòa công khai ý định ngăn chặn các chủ trương đối ngoại của ông Obama. Thượng nghị sỹ đảng Cộng hòa Bob Corker tuyên bố, đảng này sẽ dành ưu tiên vào các điểm nóng trên toàn cầu.

Với Iran, Thượng nghị sỹ này cho biết, Quốc hội mới sẽ cân nhắc các biện pháp siết chặt trừng phạt nếu đàm phán giữa Tehran và nhóm P5+1 (Mỹ, Anh, Pháp, Nga, Trung Quốc cùng Đức) thất bại.

Đồng thời, Thượng nghị sỹ Marco Rubio tuyên bố sẽ “nỗ lực ngăn chặn quyết định bình thường hóa quan hệ, dỡ bỏ cấm vận đối với Cuba”. Những vấn đề toàn cầu khác như khủng hoảng miền Đông Ukraine, cuộc chiến chống phiến quân IS cũng sẽ bị ảnh hưởng khá nhiều tại phiên họp đầu tiên này.

Phủ quyết không do dự

Khi lưỡng viện chịu sự chi phối của phe Cộng hòa, Tổng thống Obama kêu gọi sự hợp tác giữa Nhà Trắng và Quốc hội; nhưng cũng “không ngại dùng quyền phủ quyết mà hiến pháp dành cho”. Hiện, tại Thượng viện, đảng Cộng hòa nắm 54 ghế so với 44 ghế của đảng Dân chủ và hai ghế Thượng nghị sỹ độc lập. Tại Hạ viện, đảng Cộng hòa nắm 247 ghế so với 188 ghế của đảng Dân chủ. 

Các nhà phân tích chính trị dự báo giữa Quốc hội và Nhà Trắng sẽ diễn ra những cuộc tranh cãi nảy lửa, nhất là trong bối cảnh năm 2016 sẽ bầu cử Tổng thống mới.

Tờ USA Today dẫn kết quả khảo sát của Pew Research Center cho thấy, 51% người Mỹ cho rằng, trong hai năm còn lại của ông Obama nước Mỹ sẽ còn tình trạng bế tắc tệ hại hơn. Giáo sư khoa học chính trị Matthew Dallek của Đại học George Washington cho rằng, việc đảng Cộng hòa nắm quyền kiểm soát hoàn toàn tại Quốc hội không đồng nghĩa với việc tình trạng bế tắc chính trị tại Mỹ sẽ được gỡ bỏ.

Và, ngay trong nội bộ đảng Cộng hòa cũng có những mâu thuẫn giữa những nghị sỹ có thâm niên, thực dụng và những người mới quan tâm tới việc làm hài lòng cử tri hơn. Các nhà quan sát khác cho rằng, căng thẳng này khá gay gắt, các nghị sỹ chỉ quan tâm tới việc đắc cử hơn là cuộc bầu cử Tổng thống sắp tới và các dự luật đang được đưa ra.

Điều thuận lợi cho ông Obama và đảng Dân chủ khi phe Cộng hòa không chiếm giữ số ghế tuyệt đối tại Thượng viện nên sẽ có thỏa hiệp nếu muốn thông qua dự luật. Còn ông Obama, đang đợi Quốc hội thông qua đề cử Bộ trưởng Quốc phòng, Bộ trưởng Tư pháp và kêu gọi các nghị sỹ đảng Cộng hòa thể hiện trách nhiệm khi “họ nắm đa số tại lưỡng viện”.

Thanh Huyền