Robert Downey Jr: Hành trình từ sau song sắt tới tượng vàng Oscar

Robert Downey Jr. đã giành giải Oscar cho Nam diễn viên phụ xuất sắc nhất với vai diễn trong bộ phim Oppenheimer tại Lễ trao giải Oscar lần thứ 96 tại Los Angeles, diễn ra vào ngày 11/3 (giờ Việt Nam).

Câu đầu tiên khi lên nhận giải, Downey nói: "Tôi muốn cảm ơn tuổi thơ tệ hại của mình". Nam diễn viên 58 tuổi chính là minh chứng sống cho hình ảnh nỗ lực để đi tới thành công dù xuất phát điểm có ở bất cứ đâu. Từ một tên tội phạm nghiện ngập tưởng chừng như không thể cứu vãn cho tới quán quân của tượng vàng danh giá.

Tuổi thơ đầy thương đau dẫn Robert vào con đường nghiện ngập

Robert Downey Jr. sinh năm 1965 tại New York, trong gia đình có bố là nhà làm phim Robert Downey Sr. và mẹ là diễn viên Elsie Ann. Anh tiếp xúc với điện ảnh khi chỉ mới 5 tuổi, bằng vai phụ trong phim Pound do cha mình đạo diễn.

Tuy nhiên bố anh lại là một người nghiện nặng và vô trách nhiệm. Chính người bố nghiện ngập đã khiến cho Robert dùng thử cần sa khi mới lên 6 tuổi. Năm 11 tuổi khi cha mẹ li dị, nam diễn viên sống cùng bố. Chia sẻ về khoảng thời gian này, Robert từng cay đắng thừa nhận, những lần "chơi đồ" là những lần mà hai bố con gần gũi với nhau nhất.

Tuổi thơ đầy biến cố đã định hình Robert thành một thanh niên bốc đồng và ương ngạnh.

Lớn lên, Downey vẫn tiếp tục sự nghiệp điện ảnh của mình. Những bộ phim dành cho khán giả thiếu niên mà anh tham gia, điển hình như Weird Science đều không được đánh giá cao. Tuy nhiên, diễn xuất của Downey vẫn luôn là một điểm sáng.

Vào những năm đó, nam diễn viên còn từng chia sẻ một cách vô cùng kiêu ngạo: "Không quan trọng bạn có biết diễn hay không. Nếu bạn có thể bước vào phòng thử vai và khiến mọi người muốn giữ bạn thêm sáu đến tám tuần nữa, có nghĩa bạn đã thành công".

Sau một khoảng thời gian dài sống chìm trong chất kích thích và vẫn tiếp tục đóng phim, sự nghiệp của Robert Downey Jr. thăng hoa khi được chọn đóng vai chính vua hài Charlie Chaplin trong phim tiểu sử Chaplin (1992). Ở tuổi 27, anh nhận đề cử Oscar cho hạng mục Nam diễn viên chính xuất sắc cho mà thể hiện vô cùng xuất sắc.

Khoảng thời gian vào tù ra tội

Trong khoảng thời gian 5 năm từ 1996 đến 2001, Robert Downey Jr. liên tục vào tù hoặc trại cải tạo vì vấn đề về ma tuý, thậm chí anh còn tàng trữ cả vũ khí. Giải thích với vị thẩm phán khi đang ở trên vành móng ngựa, nam diễn viên nói: "Khi đó tôi có cảm tưởng như thể mình đang nhét súng vào trong miệng, còn tay thì đang đặt trên cò súng vậy, và tôi thấy thích mùi vị kim loại của khẩu súng".

Cuộc đời của Robert dần sa sút do nhiều lần tái nghiện. Trong suốt nửa thập kỷ, Robert Downey Jr. sống trong con đường tù tội. Việc này cũng cướp đi ánh hào quang lẫn cuộc hôn nhân của Downey. Anh bị cắt vai, mất nhiều cơ hội tham gia các bộ phim ăn khách.

Tìm lại cuộc đời và bản thân nhờ gặp được tình yêu của đời mình

Cuộc sống của Robert dần thay đổi khi gặp được người vợ hiện tại, nhà sản xuất Susan Levin khi đang tham gia dự án phim Gothika. Chính tình yêu với Susan đã tiếp thêm sức mạnh cho nam diễn viên. Anh quyết tâm từ bỏ ma túy và lấy lại được sự tin tưởng từ phía người hâm mộ. Sau đó, cả hai kết hôn vào năm 2005.

Robert Downey Jr. từng chia sẻ về những khó khăn của vợ trong việc giúp ông từ bỏ ma túy và rượu: "Tôi sẽ không thể hiểu về những bức tranh lớn hơn trong đời thực nếu không có sự chung tay của cô ấy. Bởi vì nó hoàn hảo, một sự kết nối kỳ lạ giữa hai tâm hồn và những điều kỳ diệu Susan đã mang lại cho tôi".

Downey thậm chí còn có một hình xăm chữ "Susan Q" trên cánh tay để thể hiện tình yêu và lòng biết ơn dành cho vợ.

Mặc dù hành trình trở lại Hollywood sau quãng thời gian đen tối không hề dễ dàng, nhưng với sự giúp đỡ từ vợ và những người bạn thân, cái tên Robert Downey Jr đã dần xuất hiện tại các rạp chiếu phim.

Thành công nối tiếp thành công

Năm 2008, Robert nhận được thêm một đề cử Oscar với vai diễn trong bộ phim hài Tropic Thunder.

Cũng trong năm đó, bộ phim Iron Man (Người sắt) ra mắt. Khi đó Robert đã 40 tuổi và không phải một gương mặt sáng giá cho vai diễn chính trong một bộ phim siêu anh hùng.

Thế nhưng, với màn công chiếu thành công ngoài sức tưởng tượng, bộ phim đã thực sự thay đổi cả nền điện ảnh, mở một kỷ nguyên mới cho vũ trụ siêu anh hùng.

Dù đời sống cá nhân không mấy đẹp đẽ trước công chúng, nhưng tài năng diễn xuất của Robert Downey Jr. lại là thứ không ai có thể phủ nhận.

Sau thành công vang dội với Iron Man, Robert lọt vào danh sách 100 người có ảnh hưởng nhất năm 2008 theo tạp chí Times. Nhà báo Ben Stiller nhận định: "Không chỉ là Iron Man, Robert là một diễn viên hành động thực thụ. Trong lĩnh vực nơi mà doanh thu phòng vé không còn nói lên tất cả mà tài năng mới là điều tối quan trọng, thì anh ấy luôn thống trị. Mùa hè này, Robert đã sở hữu cho mình một siêu phẩm mà hội tụ đủ sự thành công từ mặt doanh thu cho tới diễn xuất".

Robert Downey Jr. tiếp tục khẳng định tài năng của mình với màn hóa thân vào Sherlock Holmes của đạo diễn Guy Ritchie, vai diễn đem về cho anh một giải Quả Cầu Vàng cho nam diễn viên chính xuất sắc nhất hạng mục phim ca nhạc/phim hài.

Chưa dừng lại ở đó, cái kết đỉnh cao cho nhân vật Iron Man, The Avenger: Endgame cũng thành công vang dội, đánh dấu sự chia tay của nam diễn viên với vũ trụ điện ảnh MCU.

Trong bài viết về Endgame, cây bút nổi tiếng Richard Roeper của tờ Chicago Sun-Times nhận định: "Vai diễn Iron Man/Tony Stark của Downey là nhân vật quyến rũ nhất, phức tạp, và lôi cuốn nhất trong tất cả các siêu anh hùng của MCU mà tôi từng biết. Có thể Viện Hàn lâm Khoa học và Nghệ thuật Mỹ (AMPAS) không bao giờ thừa nhận diễn xuất tuyệt vời của các diễn viên trong phim siêu anh hùng, nhưng điều đó không có nghĩa là Downey không xứng đáng nhận giải Oscar".

Trong đời sống, Robert cũng đã dần lấy lại được tình cảm của đồng nghiệp. Rachel McAdams, nữ diễn viên cùng đóng với ông trong Sherlock Holmes đã gọi ông là một người hùng bởi sự tận tâm trong công việc.

Tình bạn lâu năm của nam diễn viên với đạo diễn Mel Gibson cũng chính là một trong những thứ đã giúp Robert vượt qua quãng thời gian khó khăn để trở lại sự nghiệp diễn xuất. Trong khoảng thời gian nghiện ngập, Gibson đã không ít lần giúp đỡ Downey trong những vai diễn, thậm chí từng bỏ tiền túi mua bảo hiểm cho bạn để đóng phim.

Chạm tới tượng vàng danh giá Oscar với quả bom Oppenheimer

Bước ngoặt với Iron Man đưa Robert Downey tới một trang hoàn toàn khác của cuộc đời. Cái bóng của Người Sắt tưởng chừng như quá lớn cho tới khi quả bom Oppenheimer chính thức được "kích hoạt".

Christopher Nolan đề xuất cho Downey một vai diễn chưa từng có trong sự nghiệp. Không phải vào vai "thiên tài, tỷ phú, tay chơi hay nhà từ thiện" nữa, Nolan đưa ra cho anh bài toán Lewis Strauss – mưu mô lươn lẹo và quỷ quyệt.

Bản thân đạo diễn Christopher Nolan chia sẻ: "Tôi không nhận thấy bất kỳ điều gì mang tính Lewis Strauss ở Downey Jr. Dù có gặp nhau vài lần nhưng tôi không hiểu rõ về Downey Jr cho lắm nhưng chỉ quan sát từ bên ngoài tôi cũng có thể nhận thấy ông ấy có thể diễn bất kỳ vai nào hoàn toàn khác biệt. 

Với tư cách là một đạo diễn, nếu bạn có thể thuyết phục một diễn viên vĩ đại của thế hệ ông ấy dám thách thức bản thân ở một vai diễn hoàn toàn khác lạ, bạn có thể chắc chắn rằng bạn sẽ nhận được điều đặc biệt".

Ông cũng dành hết lời ca ngợi Robert Downey vì sự chỉn chu trong công việc: "Anh ấy chuẩn bị vô cùng kỹ lưỡng cho nhân vật của mình, thậm chí cả ở những đoạn diễn phóng tác, ở đó, Downey luôn nêu rõ những gì anh ấy muốn truyền tải thông qua nhân vật và những gì mà anh ấy muốn thử nghiệm thêm".

Trong Oppenheimer, màn thể hiện của Robert Downey Jr. thực sự đã vượt qua khỏi kì vọng của tất cả mọi người. Anh lột tả được sự nhỏ nhen, mưu mô và lươn lẹo của Lewis Strauss nhất là trong phần cảnh phiên điều trần trước Quốc hội Mỹ - thời điểm sự nghiệp chính trị của nhân vật này chuẩn bị lao dốc không phanh.

Giải Oscar 2024 cho Nam diễn viên phụ xuất sắc nhất chính là phần thưởng vô cùng xứng đáng cho nỗ lực không ngừng nghỉ của Robert Downey Jr., và với nam diễn viên 58 tuổi đây có thể sẽ chỉ là khởi đầu cho những gặt hái lớn hơn trong con đường sự nghiệp sắp tới.

Sau Oppenheimer, nam diễn viên sẽ trở lại màn ảnh với vai phản diện trong series The Sympathizer được sản xuất bởi studio A24, hứa hẹn sẽ đem lại một màn hóa thân mãn nhãn cho người hâm mộ. Bộ phim được chuyển thể từ cuốn tiểu thuyết đoạt giải Pulitzer của nhà văn gốc Việt Nguyễn Thanh Việt.