Sang năm nông sản vẫn sẽ “tắc” tại cửa khẩu Tân Thanh

Dưa hấu hỏng vứt ngổn ngang...

Thực trạng này đã diễn ra rất nhiều lần và đáng ngại là cơ quan chức năng Việt Nam gần như “bó tay”.

Quả thối vứt đầy đường

Trưa 7/4, khu vực cửa khẩu Tân Thanh (huyện Văn Lãng, Lạng Sơn) vẫn còn hàng nghìn chiếc xe container, xe tải chở nông sản nối đuôi nhau kéo dài hàng chục km. Các tài xế, chủ hàng đứng ngồi trong và ngoài xe, không ai giấu được vẻ mệt mỏi.

Anh Văn Đình Trung (tài xế từ Bình Thuận) ngồi nhìn xe dưa hấu đã vứt bỏ gần một nửa vì hư hỏng, thở dài cho hay, xe anh đã “cắm chốt” ở đây được năm ngày. “Cơm đường, cháo chợ, từ chai nước uống, thùng nước tắm cũng phải mua, nên dù ngủ trên cabin, ăn cơm bụi, cả tuần ở đây chi phí cũng cả triệu rồi”.

Anh Nguyễn Tiến Hoàng (tài xế từ Gia Lai) cho biết, sau năm ngày chờ đợi, chỉ hai phút làm thủ tục, xe của anh được xuất cảnh qua cửa khẩu vào 14h. Nhưng xe tải chở 20 tấn dưa của anh chỉ xuất được 15 tấn, số dưa còn lại đã bị chảy nước, thâm tím phải vứt bỏ. “Bù lại, thương lái Trung Quốc mua dưa với giá khá cao, tới 3 NDT/kg (12 nghìn đồng/kg). Chuyến đi này chúng tôi thu được hơn 60 triệu đồng, trừ chi phí bến bãi, đường sá và sinh hoạt cá nhân tại biên giới thì chỉ còn gần 30 triệu đồng”, anh Hoàng cho biết.

...trong khi lái xe, chủ hàng vạ vật cả tuầnchờ xuất hàng.

Thông quan chỉ 1 phút, xe chở nông sản vẫn ùn tắc

Trao đổi với Báo Giao thông, bà Nguyễn Thị Ngân, Phó chi cục trưởng Chi cục Hải quan cửa khẩu Tân Thanh cho hay, mỗi ngày, khu vực cửa khẩu Tân Thanh tiếp nhận khoảng 600-700 xe chở hàng nông sản, bình quân mỗi xe chở 20 tấn hàng. Dù thủ tục hải quan chỉ mất khoảng 1 phút/xe, tuy nhiên do kho bãi của phía Trung Quốc chỉ có thể tiếp nhận tối đa ở mức 300 xe/ngày, nên lượng xe phải chờ xuất khẩu càng tăng qua mỗi ngày.

“Tình trạng ùn ứ kéo dài tại cửa khẩu Tân Thanh vào những vụ mùa dưa hấu, thanh long là không thể tránh khỏi. Phía Việt Nam và Trung Quốc đã thống nhất kéo dài thời gian mở cửa khẩu đến 20 giờ hàng ngày, nhưng do đây là thời điểm Tết Thanh minh của Trung Quốc, quá trình thu mua được giá hơn, nên các xe chở nông sản vẫn đổ về đây, gây ùn ứ. Do việc này không ở phía Việt Nam, nên chúng tôi không xử lý được”, bà Ngân nói.

Trong khi đó, ông Nguyễn Dương Thái, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan thừa nhận, đây không phải là lần đầu tiên nông sản Việt Nam ùn ứ ở cửa khẩu xuất sang Trung Quốc và sang năm, tình trạng này vẫn tiếp diễn. Bởi theo ông Thái, đối tác Trung Quốc khi mua hàng Việt Nam phải lựa trái dưa hấu, thanh long cho vào túi, mất tới 2-3 giờ/xe, nên chỉ xử lý được 200-300 xe/ngày. Phía Trung Quốc lại chỉ nhập ở địa điểm chợ Pò Chài (Bằng Tường, Quảng Tây) nên lượng xe buộc phải đổ về cửa khẩu Tân Thanh.

“Việc ùn ứ nông sản này hoàn toàn không phụ thuộc vào năng lực xử lý thủ tục của phía cửa khẩu Việt Nam. Chúng ta chỉ có thể tính bài toán về lâu dài, đó là cần phát triển thị trường nội địa, đồng thời quy hoạch các vùng trồng rau quả một cách hợp lý, điều phối theo nhu cầu nhập khẩu của phía Trung Quốc. Hạ tầng cửa khẩu Tân Thanh cũng cần được đầu tư rộng hơn và có nơi bảo quản nông sản khi chờ làm thủ tục xuất khẩu. Các doanh nghiệp và thương nhân Việt Nam cũng cần thay đổi phương thức kinh doanh, từ buôn bán hàng theo kiểu bạn hàng truyền thống kinh doanh tiểu ngạch sang phương thức kinh doanh chính ngạch có hợp đồng ngoại thương theo thông lệ quốc tế”, ông Thái đề xuất.

Ùn tắc tại cửa khẩu Tân Thanh khiến nông sản ung thối