Sau cải cách, lương chuyên viên có thể cao ngang lãnh đạo

Bộ trưởng Bộ Nội vụ Lê Vĩnh Tân trao đổi với báo chí bên hành lang Quốc hội

Vừa qua, câu chuyện 40 nhân tài ở Đà Nẵng xin ra khỏi bộ máy nhà nước vì nhiều lý do khác nhau một lần nữa đặt ra vấn đề về chính sách đãi ngộ, trọng dụng nhân tài.

Trao đổi với báo chí bên hành lang Quốc hội sáng 24/5 về vấn đề này, Bộ trưởng Nội vụ Lê Vĩnh Tân khẳng định đây là vấn đề được Đảng, Nhà nước hết sức quan tâm.

Theo ông, Nhà nước đã có chính sách trọng dụng những người học tập đạt thành tích tốt và đã được chứng minh trong thực tiễn về năng lực cán bộ. Nhưng đi kèm với đó, chúng ta phải bố trí đúng người, đúng việc chứ không phải là những người học giỏi, những người có trình độ, có bằng cấp mà chúng ta bố trí bất cứ một lĩnh vực nào, cốt lõi là phải phù hợp với điều kiện vị trí việc làm, tạo cho họ môi trường để phát huy năng lực.

Song song với đó, cần có chính sách tạo điều kiện, chính sách đề bạt, bổ nhiệm, thậm chí cả chính sách về lương bổng, thu nhập.

Công chức không phải chỉ có con đường đi theo chức vụ

Nếu chính sách thu hút, trọng dụng nhân tài của chúng ta được quan tâm như Bộ trường vừa nói, thì theo ông câu chuyện hàng chục nhân tài ở Đà Nẵng sau một thời gian làm việc đồng loạt xin nghỉ là do đâu?

Bản thân trí thức trẻ và những người được trọng dụng trong chính sách đó cũng phải có thời gian kiểm nghiệm trong thực tế. Trong khi đề bạ,t bổ nhiệm phải có thời gian theo dõi, tiếp tục nghiên cứu đến thời điểm chín muồi chúng ta mới thực hiện việc đề bạt.

Chính sách này chỉ thực hiện khi nào nhân tài đó chứng minh được bản lĩnh của mình, họ được bổ nhiệm đúng vị trí và phát huy được năng lực. Nếu trong thời gian nhất định mà không thể hiện được, không chứng minh được, không đáp ứng được yêu cầu thì xem như không áp dụng chính sách với người đó.

Thời gian qua những trường hợp được tuyển dụng mà áp dụng chính sách không đúng, thì Chính phủ, Thủ tướng cũng đã chỉ đạo kiên quyết là chúng ta phải xem xét xử lý và thu hồi.

Trong câu chuyện ở Đà Nẵng, Bộ trưởng có cho rằng họ cũng gặp phải những rào cản nhấn định, không có điều kiện phát huy năng lực nên mới chán nản và bỏ Nhà nươcs và xin ra khối tư nhân?

Hiện nay, đối với tri thức, chúng ta không phải chỉ có con đường đi theo chức vụ. Mà công chức hiện nay là đi theo con đường chức nghiệp, tức là tạo mọi điều kiện để công chức có thể đi lên bằng khả năng, sở trường và chuyên môn của mình.

Nên trong cải cách tiền lương lần này, chúng ta có đặt vấn đề trả lương theo vị trí việc làm, tức là đã nhấn mạnh vấn đề chức nghiệp của công chức. Anh có thể là chuyên viên, chuyên viên chính, chuyên viên cao cấp, thậm chí anh là chuyên gia, thì chế độ chính sách của anh cũng không thua kém gì so với những người có chức vụ lãnh đạo.

Nên chúng ta không nghiêng về vấn đề là phải đi theo con đường chính trị, tức là phải có chức vụ lãnh đạo.

Mỗi công chức đi theo con đường chức nghiệp theo trình độ chuyên môn của mình thì vẫn có con đường thăng tiến, cánh cửa này rộng mở hơn. Bởi chúng ta thấy, công chức thì nhiều, nhưng chức vụ lãnh đạo thì ít, như vậy điều kiên phát triển là chúng ta nghiêng về việc đi theo con đường phát triển sự nghiệp của mình bằng con đường chức nghiệp.

Chính sách cán bộ phải dựa trên 4 trụ cột

Ông có cho rằng hiện nay, cơ quan nhà nước cũng nên có những cơ chế linh hoạt như khối tư nhân để tạo sự cạnh tranh, thu hút nhân tài?

Theo tôi, chính sách cũng phải dựa trên 4 “trụ cột” quan trọng, đó là chúng ta bố trí đúng chuyên môn, đúng việc làm, đó cũng là chính sách. Thứ hai, chúng ta có chế độ đãi ngộ phù hợp trong điều kiện kinh tế - xã hội của địa phương và của ngành lĩnh vực. Ví dụ như vấn đề nhà ở, vấn đề lương, vấn đề quy hoạch đề bạt, bổ nhiệm.

Trụ cột thứ bà là phải tạo đủ mọi điều kiện để cán bộ phát huy năng lực, sở trường của mình, trên cơ sở đó phải được theo dõi, giúp đỡ, hỗ trợ để cán bộ phát huy được tài năng.

Tiếp đó, không bắt buộc người ta phải ở với mình, trong khi mình không đáp ứng được tiêu chuẩn điều kiện, không sử dụng đúng sở trường và khả năng của người đó. Bởi vì nhân tài đó là tài sản chung của đất nước chứ không chỉ riêng của cơ quan đơn vị mình.

Như trường hợp của Đà Nẵng nhiều nhân tài vào đó nhưng vẫn làm hợp đồng, nên họ sẵn sàng ra đi và sẵn sàng đền bù hàng tỷ đồng để được ra khỏi bộ máy hành chính nhà nước.

Vậy theo ông nên có cơ chế thế nào để những nhân tài này vào được biên chế, công chức, ổn định tâm lý cho họ cống hiến?

Theo tôi, hiện nay đi vào công chức chỉ có 2 phương thức. Một là tuyển dụng không qua thi tuyển, hai là phải thi tuyển vào công chức.

Việc tuyển dụng không qua thi tuyển là những trường hợp hết sức đặc biệt. Mà sắp tới những trường hợp đặc biệt như thế không nhiều, có thể là 10-15% thôi.

Như thế đối với những người thực sự có tài năng, thậm chí những em sinh viên mới ra trường, nếu họ tự tin hãy đăng ký thi tuyển vào công chức.

Sắp tới Bộ Nội vụ chủ trương sẽ khuyến khích về vấn đề đặc biệt là thi tuyển vào công chức để chọn đúng nhân tài và tạo cơ hội cho tất cả mọi người.

Vấn đề xét tuyển, chỉ là những trường hợp thực sự đặc biệt. Đây không phải là vấn đề khuyến khích, phổ biến.

ĐBQH đề nghị: Nếu để quy hoạch bị “treo”, phải bồi thường cho dân