Mỗi năm 25 triệu tấn chất thải rắn sinh hoạt
Tại buổi thông tin về những điểm mới trong dự thảo Luật Bảo vệ môi trường (BVMT) sửa đổi do Bộ TN&MT tổ chức ngày 3/6, ông Nguyễn Thượng Hiền, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Môi trường cho biết, trung bình mỗi năm, tổng lượng chất thải rắn sinh hoạt (CTRSH) cả nước là 25 triệu tấn. Trong đó, chỉ có 30% được xử lý đốt hoặc sản xuất phân hữu cơ, hơn 70% chôn lấp trực tiếp.
Ở Hà Nội mỗi ngày phát sinh 6.000 tấn rác, tỷ lệ chôn lấp tới 90%; còn TP HCM tỷ lệ chôn lấp cũng lên tới 69%.
Theo ông Hiền, công tác quản lý về CTRSH còn nhiều hạn chế, chưa đáp ứng được yêu cầu đặt ra, đặc biệt là vấn đề CTRSH trở thành điểm nóng về an ninh, chính trị tại một số địa phương.
Trong khi, luật hiện hành chưa quy định theo nguyên tắc người gây ô nhiễm phải trả tiền dẫn đến không khuyến khích việc giảm thiểu, tái chế, tái sử dụng chất thải phát sinh, đồng thời không khuyến khích việc phân loại chất thải tại nguồn.
Dự thảo Luật BVMT sửa đổi quy định giao cho một đầu mối là Bộ TN&MT quản lý - giúp Chính phủ làm đầu mối thống nhất quản lý nhà nước về bảo vệ môi trường quản lý chất thải rắn, trong đó có CTRSH, bao gồm các nội dung về cơ chế, chính sách... và việc hướng dẫn phương pháp định giá dịch vụ xử lý CTRSH; Công bố định mức kinh tế, kỹ thuật về thu gom, vận chuyển...
Dự thảo cũng đưa ra quy định về kinh phí thu gom, vận chuyển và xử lý CTRSH được tính dựa trên khối lượng phát sinh (khoản 6 Điều 79 dự thảo Luật quy định, Bộ trưởng Bộ TN&MT hướng dẫn hình thức thu giá dịch vụ thu gom, vận chuyển và xử lý CTRSH theo khối lượng, chủng loại phát sinh). Việc này sẽ thúc đẩy người dân giảm thiểu lượng chất thải phát sinh vì rõ ràng việc phát sinh ít chất thải hơn đồng nghĩa với việc phải trả ít tiền hơn.
Ngoài ra, luật đưa ra quy định khuyến khích phân loại CTRSH tại nguồn thành 5 loại, bao gồm: Chất thải rắn có khả năng tái chế; Chất thải thực phẩm, chất thải hữu cơ dễ phân hủy; Chất thải nguy hại; Chất thải cồng kềnh; CTRSH thông thường khác (khoản 1 Điều 79).
Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Môi trường cũng thông tin thêm, dự thảo Luật BVMT sửa đổi cũng đã quy định nguyên tắc về việc thu kinh phí thu gom, vận chuyển và xử lý đối với từng loại chất thải sau khi đã được phân loại. Điều này một mặt để làm căn cứ cho việc thu giá dịch vụ thu gom, vận chuyển và xử lý CTRSH theo khối lượng, chủng loại phát sinh. Những tổ chức, cá nhân không thực hiện phân loại sẽ phải trả chi phí cao hơn so với những tổ chức, cá nhân thực hiện việc phân loại theo quy định.
Việc giao UBND cấp tỉnh ban hành quy định chi tiết về quản lý CTRSH của hộ gia đình, cá nhân thuộc địa bàn quản lý sẽ giúp chính quyền địa phương căn cứ vào điều kiện kinh tế, xã hội và công nghệ xử lý chất thải đang áp dụng để đưa ra các quy định cho phù hợp, đảm bảo tính khả thi của quy định.
Đáng chú ý, tại dự thảo Luật quy định về sự giám sát của các tổ chức chính trị - xã hội, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các cấp Hội, tổ dân phố, cộng đồng dân cư đối với việc tổ chức thực hiện và giám sát việc phân loại, thu gom, vận chuyển và xử lý CTRSH. Đồng thời, quy định không khuyến khích cơ sở xử lý CTRSH có quy mô nhỏ, công nghệ lạc hậu trên địa bàn cấp xã; Không khuyến khích sử dụng công nghệ chôn lấp CTRSH, trừ trường hợp đặc thù do Thủ tướng Chính phủ quyết định...
Thúc đẩy cơ sở xử lý chất thải nguy hại quy mô lớn
Đối với quản lý chất thải nguy hại (CTNH), dự thảo Luật BVMT sửa đổi cũng đã đưa ra các quy định mới. Cụ thể, giao Bộ TN&MT ban hành danh mục CTNH, chất thải công nghiệp phải kiểm soát và chất thải rắn công nghiệp thông thường để giải quyết bất cập trong việc phân định CTNH (theo quy định hiện nay chủ nguồn thải phát sinh chất thải phải lấy mẫu để phân định dẫn đến tốn kém không cần thiết).
Dự thảo quy định không khuyến khích đầu tư cơ sở xử lý CTNH có phạm vi phục vụ trên địa bàn một tỉnh (khoản 3 điều 87); UBND cấp tỉnh không hạn chế việc thu gom CTNH phát sinh trên địa bàn các tỉnh khác về xử lý tại cơ sở xử lý CTNH thuộc địa bàn quản lý của tỉnh (khoản 6 Điều 87).
Đây là điều rất cần thiết để thúc đẩy xây dựng các cơ sở xử lý CTNH tập trung, quy mô lớn. Ngoài ra, quy định tại khoản 2 Điều 87 về việc Nhà nước khuyến khích và có chính sách ưu đãi cho tổ chức, cá nhân tham gia đầu tư và cung cấp dịch vụ xử lý CTNH; Khuyến khích việc đầu tư các cơ sở xử lý CTNH quy mô cấp vùng.
Mặt khác, dự thảo quy định yêu cầu CTNH phát sinh trong sinh hoạt phải được chuyển giao cho tổ chức, cá nhân thực hiện thu hồi, xử lý theo quy định về trách nhiệm của nhà sản xuất, nhập khẩu hoặc đơn vị có chức năng thu gom, vận chuyển CTRSH hoặc CTNH, sẽ góp phần giải quyết tình trạng ô nhiễm môi trường gây ra do CTNH trong sinh hoạt gây ra, tuy nhiên cần phải có chính sách giám sát khả thi và phù hợp.
Dự thảo cũng bỏ quy định cấp sổ đăng ký chủ nguồn thải CTNH mà thay bằng hình thức khai báo trong hồ sơ đề nghị cấp giấy phép môi trường qua đó giúp cải cách thủ tục hành chính mà vẫn đảm bảo yêu cầu về quản lý. Đồng thời cũng đưa ra quy định mới về các đơn vị được phép vận chuyển CTNH đến cơ sở xử lý: Ngoài tổ chức có giấy phép môi trường phù hợp với loại chất thải cần xử lý thì chủ nguồn thải CTNH có phương tiện, thiết bị phù hợp bảo đảm không gây ô nhiễm môi trường cũng được phép vận chuyển CTNH...
Bình luận bài viết (0)
Gửi bình luận