Sớm chuẩn hóa mô hình xe đưa đón học sinh

Với tốc độ đô thị hóa, sức ép của cuộc sống thành phố khiến nhu cầu dịch vụ đưa đón học sinh đang tăng nhanh. Tuy nhiên, hiện loại hình này đang ở mức độ tự phát, phần lớn do các trường tự đầu tư xe dưới dạng vận tải nội bộ hoặc cá nhân dưới dạng hợp đồng.

Nguyên nhân là do các quy định pháp luật chưa được triển khai nghiêm túc, ngoài ra có nguyên nhân nữa là nhiều địa phương còn buông lỏng công tác kiểm tra, giám sát, xử lý vi phạm đối với loại hình dịch vụ vận tải này.

Nghị định 86 đã quy định cụ thể với loại xe hợp đồng và xe nội bộ, nếu làm nghiêm cũng đã là rất tốt. Đương nhiên, so với kỳ vọng của người dân và kinh nghiệm quốc tế, tôi cho rằng còn có khoảng cách rất lớn. Quy định quản lý hiện nay nếu có cũng chỉ dừng lại ở mức độ xe hợp đồng như cấp phù hiệu, lắp thiết bị GSHT, thanh tra kiểm tra. Điều này, không đáp ứng được so với yêu cầu của loại hoạt động vận chuyển có nhiều đặc thù và yêu cầu cao về an toàn như loại hình này.

Phần lớn quốc gia phát triển, xe buýt cho học sinh (School bus) là nhóm phương tiện có tiêu chuẩn an toàn cao nhất vì trẻ em đối với họ là quan trọng và dễ bị tổn thương nhất. Loại xe này được thiết kế khác biệt để tăng khả năng nhận diện bằng màu sắc, có nhiều báo hiệu như đèn nháy vàng, đỏ, chuông cảnh báo, biển báo dừng khi học sinh lên xuống xe. Đặc biệt xe có tính năng an toàn cao, ghế ngồi cũng có tiêu chuẩn rất cao, và được thiết kế để bảo đảm an toàn ngay cả khi học sinh không thắt dây bảo mặc dù với những xe nhỏ thì dây bảo hiểm là yêu cầu bắt buộc... và còn nhiều tính năng an toàn khác. Như vậy có thể thấy có rất nhiều điểm chúng ta có thể sửa đổi, bổ sung nếu ban hành một quy chuẩn mới cho xe buýt trường học.

Theo tôi, trước mắt các cơ quan quản lý cần thực hiện ngay các nội dung trong văn bản của Ủy ban ATGT Quốc gia gửi các bộ ngành và địa phương về việc thực hiện các giải pháp cấp bách bảo đảm ATGT với việc đưa đón vận chuyển học sinh.

Về lâu dài, cần rà soát và bổ sung các quy định về kinh doanh và điều kiện kinh doanh với xe buýt trường học thành một loại hình cụ thể với những điều kiện và quy định chặt chẽ trong Nghị định thay thế Nghị định 86, trên cơ sở tham khảo các kinh nghiệm, quy chuẩn tiêu chuẩn và quy định của các quốc gia tiên tiến.

Tôi cho rằng, xe buýt chỉ là một nội dung, nếu muốn nâng cao chất lượng, độ an toàn cho dịch vụ xe buýt trường học thì có rất nhiều việc cần làm, trong đó bao gồm việc ban hành các quy định chặt chẽ khi vận chuyển học sinh. Bên cạnh đó, hoàn thiện quy định pháp luật và quy tắc tham gia giao thông đối với các xe khác và xe buýt học sinh.

Quan trọng hơn là phải tuyển chọn đào tạo và sát hạch những người lái và trực tiếp tiếp xúc với học sinh theo một quy trình tiêu chuẩn chặt chẽ, khắt khe hơn; ban hành các quy định về hạ tầng và tổ chức giao thông cho xe buýt trường học (điểm đỗ, đón trả, người điều khiển giao thông). Các cơ quan quản lý cần xác định đây phải là lĩnh vực cần được quản lý chặt chẽ nhất thông qua giám sát, thanh tra kiểm tra và xử lý vi phạm. Nếu phát hiện sai trái cần phải đóng cửa và tùy theo mức độ có thể cấm hành nghề trong một thời gian hoặc vĩnh viễn.

Ủy ban ATGT Quốc gia chỉ đạo khẩn về xe đưa đón học sinh