Sớm làm đường sắt tốc độ cao bằng nguồn lực tự có

Đại biểu Nguyễn Văn Cảnh đề xuất ưu tiên điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất để phát triển đường sắt tốc độ cao và các khu đô thị tại các ga dọc tuyến.

Dự thảo Luật Đường sắt sửa đổi đã khá hoàn thiện, cá nhân tôi cũng rất đồng tình với báo cáo giải trình, tiếp thu chỉnh lý dự thảo luật. Tuy nhiên, tôi vẫn muốn đóng góp thêm một số vấn đề với mong muốn góp phần làm chặt chẽ thêm nội dung của dự thảo.

Thứ nhất, liên quan đến đường sắt đô thị, thời gian vừa qua một số tỉnh giáp với TP.HCM mong muốn kéo dài đường sắt đô thị của thành phố đến địa phương mình. Như vậy, trong tương lai, các tuyến đường sắt đô thị có thể sẽ không chỉ phục vụ cho riêng một địa phương. Điều 73 dự thảo luật quy định, UBND cấp tỉnh tổ chức đầu tư xây dựng quản lý, khai thác đường sắt đô thị trên địa bàn quản lý, quyết định áp dụng tiêu chuẩn cho đường sắt đô thị. Như vậy, cùng một tuyến đường sắt đô thị nhưng khi đi qua hai địa phương thì mỗi địa phương lại tự quyết định đầu tư xây dựng, quản lý, khai thác, quyết định áp dụng tiêu chuẩn cho đoạn đường trên địa bàn của mình, như vậy là không đồng bộ, không hiệu quả. Tôi đề nghị dự thảo luật cần bổ sung quy định đối với tuyến đường sắt đô thị đi qua hai địa phương hoặc được mở rộng đến một địa phương khác thì do Thủ tướng Chính phủ quyết định đầu tư.

Nên đọc

Bộ trưởng Trương Quang Nghĩa: Đường sắt đang rất lạc hậu

Nội dung thứ hai, liên quan đến đường sắt tốc độ cao. Tôi thống nhất với các nội dung quy định về đường sắt tốc độ cao thành riêng một chương như trong dự thảo luật. Tuy nhiên, dự thảo luật chưa đưa ra nguồn lực xây dựng đường sắt tốc độ cao trong tương lai sẽ lấy từ đâu. Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã nêu quy định về đường sắt tốc độ cao như trong dự thảo luật là rất cần thiết để có cơ sở pháp lý cho việc chuẩn bị và đầu tư xây dựng đường sắt tốc độ cao khi đất nước có điều kiện.

Với tình hình nợ công như hiện nay, nếu chờ đến khi đất nước có điều kiện, theo tôi phải rất lâu chúng ta mới làm được.

Để có vốn xây dựng đường sắt tốc độ cao đi qua 21 tỉnh, thành phố thì Chính phủ cần trình Quốc hội điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất để từ đó có thể xây dựng được ít nhất 21 khu đô thị tại các ga hành khách và ga hàng hóa mới. Cùng với đó có ít nhất 21 trung tâm thương mại tại các ga hình thành nên các thành phố sân ga như mô hình của nhiều nước có ngành Đường sắt phát triển để có tiền dành cho đầu tư dự án. Điều đó sẽ giúp tạo vốn từ chính nguồn lực của chúng ta, giúp chúng ta không phải vay hoặc có vay cũng rất hạn chế. Như vậy, chúng ta có quyền lựa chọn công nghệ phù hợp, chất lượng bảo đảm và giá thành hợp lý, cư dân của các khu đô thị này cũng là những khách hàng tiềm năng của đường sắt tốc độ cao do lợi thế về khoảng cách đi lại so với các phương thức vận tải khác.

Qua phân tích như trên, tôi đề nghị ngoài các chính sách được quy định tại Điều 5 và Điều 6 thì cần bổ sung trong dự thảo luật tại Điều 79 chính sách phát triển đường sắt tốc độ cao thêm một nội dung, đó là ưu tiên điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất để phát triển đường sắt tốc độ cao và các khu đô thị tại các ga đường sắt tốc độ cao.

Phấn đấu trình Quốc hội dự án đường sắt tốc độ cao vào 2018