Tăng giá, có tăng chất lượng dịch vụ?

Hiện nay, giá dịch vụ y tế được hình thành trên cơ sở tính đúng, tính đủ.

Dịch vụ y tế là loại hình đặc biệt và trong đó quan hệ giữa người cung cấp dịch vụ với người sử dụng dịch vụ lại là một quan hệ không rõ ràng. Bởi người sử dụng dịch vụ y tế không đánh giá được chất lượng dịch vụ mình được nhận có xứng với đồng tiền mình bỏ ra hay không mà hoàn toàn phụ thuộc vào quyết định của bác sĩ.

Trong khi đó, để theo thị trường, người cung cấp dịch vụ luôn luôn có xu hướng thu lợi nhuận ngày càng nhiều, cho nên sẽ có một xu hướng lạm dụng rất rõ ràng. Khi nói đến thị trường chúng ta phải có một cơ chế để quản lý, kiểm soát mặt trái của nó hay nói cách khác phải có một hệ thống giám sát, đánh giá độc lập hỗ trợ cho bên yếu thế tức là sử dụng đồng thời cho việc thực thi luật pháp cho vấn đề này phải khỏe, phải mạnh. Tuy nhiên, hiện nay, cả hai vấn đề này ở nước ta đều yếu.

Hiện nay, giá dịch vụ y tế được hình thành trên cơ sở tính đúng, tính đủ. Thế nhưng, ngay bộ phận được giao tính giá cũng chưa xác định chuẩn xác vì bản chất giá là phức tạp, trong khi chúng ta lại thiếu cơ sở hạ tầng để nghiên cứu về giá.

Thực tế cho thấy, chúng ta vẫn chưa có nền thị trường chăm sóc dịch vụ y tế. Để hình thành một thị trường y tế đòi hỏi phải minh bạch, bình đẳng cạnh tranh theo tiêu chí giá và chất lượng y tế. Trong khi đó, ngay từ đầu vào của dịch vụ này còn chưa kiểm soát hết được, giá dịch vụ y tế như hiện nay mới chỉ được tính tương đối, làm sao có thể xác định tăng giá có kèm theo tăng chất lượng hay không?

Mặt khác, việc tăng giá dịch vụ y tế thông qua chi trả BHYT với hy vọng tái đầu tư lại cơ sở hạ tầng, nâng cao chất lượng dịch vụ y tế. Điều này đòi hỏi mỗi bệnh viện phải nhắm vào người bệnh, tự tăng chất lượng để thu hút bệnh nhân BHYT. Tuy nhiên, việc tăng chi trả bảo hiểm nhưng lại cắt phần ngân sách Nhà nước đầu tư thì chất lượng y tế có tăng hay không, chúng ta còn phải chờ đợi.

Giá phải luôn đi kèm với chất lượng. Khi nào chất lượng dịch vụ chưa được xác định một cách rõ ràng, minh bạch; các đầu vào cho giá còn chưa được xác định đầy đủ mà đã tăng giá dịch vụ y tế thì sẽ dẫn đến nguy cơ sớm phải điều chỉnh. Thiết nghĩ, cần phải có cơ quan nghiên cứu, giám sát độc lập về giá và chất lượng dịch vụ y tế; xây dựng gói chăm sóc dịch vụ y tế cơ bản... Đây là việc làm cấp bách, nếu chúng ta không muốn đánh mất thị phần trong thị trường dịch vụ chăm sóc y tế khi hội nhập quốc tế.    

Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu và Đào tạo phát triển cộng đồng, chuyên gia độc lập về phản biện chính sách

Bảo đảm người dân dễ dàng tiếp cận dịch vụ y tế chất lượng