Tháng 7/2018, trình Chính phủ dự thảo Nghị định 86

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể chủ trì Hội nghị

Tại cuộc họp lấy ý kiến và dự thảo Nghị định sửa đổi Nghị định 86/2014 về kinh doanh và điều kiện kinh doanh vận tải được Bộ GTVT tổ chức vào sáng nay (13/7), Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thể khẳng định, Nghị định 86 mới phải quản lý chặt chẽ kinh doanh vận tải, nhất là loại hình ứng dụng gọi xe mới như Grab.

Ranh giới mong manh

Mở đầu tại buổi họp góp ý, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể nhấn mạnh, Nghị định 86 rất quan trọng, thời gian gần đây xuất hiện một số loại hình vận tải sử dụng công nghệ cao kết nối lái xe với hành khách. Bộ GTVT ban hành Quyết định 24 về Đề án thí điểm ứng dụng công nghệ gọi xe. Tuy nhiên, qua thời gian vận hành, các loại hình vận tải ngày càng phức tạp, “xe dù, bến cóc” xuất hiện dẫn đến tình hình phức tạp. Bộ GTVT nghiên cứu ban hành Nghị định 86 sửa đổi để đảm bảo chất lượng, quản lý được tất cả các loại hình vận tải kể cả ứng dụng xe công nghệ hay truyền thống, xe hợp đồng.

“Ranh giới giữa taxi và vận tải hợp đồng, xe taxi công nghệ rất mong manh, đây là vấn đề bức xúc và Nghị định 86 có sự điều chỉnh để tất cả các loại hình vận tải đảm bảo hoạt động công bằng theo đúng pháp luật, có các chế tài giải pháp quản lý được xe dù bến cóc, xe trá hình,” Bộ trưởng nói.

Khẳng định mong muốn loại hình taxi công nghệ như Grab với taxi truyền thống cần có sự hòa hợp và trong điều kiện hiện nay, Bộ trưởng cho rằng, taxi truyền thống sử dụng thêm ứng dụng như Grab sẽ là “thiên thời, địa lợi, nhân hòa”, đảm bảo uy tín chất lượng.

Bày tỏ lo ngại thời gian qua Grab vẫn còn quản lý lỏng lẻo, hoạt động tại Việt Nam phải thực hiện đầy đủ các quy định pháp luật, theo Bộ trưởng, khi xảy ra sự cố, trách nhiệm của doanh nghiệp dùng ứng dụng gọi xe với hành khách như thế nào? Phải có sự ràng buộc để doanh nghiệp kinh doanh taxi công nghệ có trách nhiệm với lái xe, quản lý được lái xe như xảy ra cướp giật truy cứu trách nhiệm qua hệ thống quản lý của doanh nghiệp để đảm bảo an toàn. “Nếu đưa các điều kiện này vào Nghị định 86 rõ ràng mới quản lý được taxi công nghệ hoạt động hiệu quả,” Bộ trưởng nói.

Đại diện các Hiệp hội Taxi các địa phương cũng đều thống nhất khi nhìn nhận, xe dưới 9 chỗ đa phần là taxi và chịu sự quản lý giống như taxi. Ông Nguyễn Ngọc Long, Phó Chủ tịch Hiệp hội Taxi Hà Nội, cho biết, dự thảo đưa ra 3 loại hình sử dụng phần mềm điện tử đó là xe taxi điện tử, hợp đồng điện tử và du lịch điện tử. Vấn đề dự thảo không có quy định thuyết phục để phân định rõ 3 loại hình này, trong khi phải chịu điều kiện kinh doanh khác nhau. Điều này dẫn đến chồng lấn nhau, tạo sự bất bình đẳng về điều kiện kinh doanh, gây khó xử lý vi phạm.

Cũng theo ông Long, thực tế có hàng nghìn xe hợp đồng dưới 9 chỗ tham gia kinh doanh vận tải sử dụng phần mềm kết nối nhưng không có nhận diện thương hiệu, không chấp hành điều kiện vận tải cũng như nghĩa vụ thuế so với taxi truyền thống, chính điều này gây ra sự bất bình của doanh nghiệp taxi.

“Xe hợp đồng dưới 9 chỗ sử dụng phần mềm đều quy định là taxi và chịu chung quy định quản lý. Ngoài ra, Công ty công nghệ kinh doanh vận tải phải có đặt máy chủ tại Việt Nam, dữ liệu có sự kết nối chịu sự giám sát của Bộ GTVT và các Sở GTVT tương tự như hộp đen. “Taxi công nghệ phải gắn mào tránh tình trạng doanh nghiệp lách luật, đồng thời Bộ GTVT cần chỉ đạo Grab dừng hoạt động tại các địa phương chưa được phép thí điểm”, ông Long kiến nghị.

Ở một góc độ khác, theo đại diện Viện Nghiên cứu và quản lý kinh tế Trung ương (CIEM), theo dự thảo hiện nay, doanh nghiệp công nghệ giống như taxi truyền thống cần phải xem xét lại vì sẽ triệt tiêu sáng tạo. Nên chăng, Bộ GTVT xem lại điều kiện kinh doanh vận tải truyền thống do có quá nhiều điều kiện bó buộc, những rào cản về điều kiện kinh doanh khiến họ “chùn bước” và không tham gia vào kinh doanh vận tải.

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể khẳng định, Grab tham gia kinh doanh, thu lợi tại Việt Nam, phải chấp hành đúng pháp luật Việt Nam - Ảnh minh họa

Quản chặt xe hợp đồng điện tử

Theo Thứ trưởng Bộ GTVT Lê Đình Thọ, qua kinh nghiệm một số nước, như Singapore không quản ứng dụng gọi xe Uber, Grab và vẫn tạo điều kiện taxi truyền thống, nhưng có sự hỗ trợ về điều kiện kinh doanh đối với loại hình taxi truyền thống.

“Luật Giao thông Đường bộ năm 2008 đưa ra 5 loại hình vận tải gồm: xe hợp đồng, xe taxi, xe buýt, xe chạy tuyến cố định, xe du lịch, nhưng về bản chất vẫn là vận tải hành khách. Tại Việt Nam, chỉ có xe buýt là được trợ giá do vận tải hành khách công cộng, có điều kiện kinh doanh cụ thể cho loại hình này. Còn các loại hình khác để cụ thể hóa ranh giới là điều rất khó khăn. Vì thế, Bộ GTVT đề nghị năm 2019 sửa Luật Giao thông Đường bộ từ đó có các quy định và chính sách sẽ rõ ràng,” Thứ trưởng Thọ nói.

Kết luận hội nghị, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể cho rằng, một văn bản khi ban hành không thể thỏa mãn 100% các đối tượng, vì trong hoạt động kinh doanh có sự cạnh tranh và lợi ích giữa các bên là khác nhau. 

“Cố gắng trong tháng 7, Bộ GTVT sẽ trình Chính phủ xem xét và cho ý kiến, khi nào đủ điều kiện Thủ tướng sẽ ký ban hành”, Bộ trưởng cho biết.

Cũng theo Bộ trưởng, nếu kéo dài Nghị định 86 sẽ kéo dài Quyết định 24 về thí điểm ứng dụng gọi xe. Theo phản ánh, Quyết định 24 có mặt tích cực nhưng vẫn còn nhiều mặt chưa tốt. Khi ban hành Nghị định 86 sẽ kết thúc Quyết định 24, do đó không được chậm trễ. Bộ GTVT đã báo cáo Quốc hội, Chính phủ xin chủ trương sửa đổi Luật GTĐB trong nhiệm kỳ này. Trong lần sửa đổi Nghị định này, một số nội dung chưa được như ý, nếu như ý thì lại trái luật. Bộ GTVT mong tiếp tục nhận được ý kiến đóng góp không chỉ Nghị định 86 mà cả Luật GTĐB.

Bộ trưởng giao đơn vị soạn thảo tiếp thu ý kiến, trước hết là nội dung Tờ trình Nghị định trình Chính phủ, khắc phục ngay việc lý luận một đằng nhưng lại đề chọn phương án một nẻo. Tất cả những điều chỉnh trong Nghị định 86 phải phù hợp với quy định pháp luật, không làm trái luật. Sửa đổi lần này phải giảm bớt thủ tục các thủ tục hành chính, đơn giản hóa thủ tục, bỏ những nội dung không cần thiết, nội dung nào đưa vào phải phát huy hiệu quả, phục vụ tốt công tác kiểm tra giám sát. Tuy nhiên, Bộ trưởng cho rằng, nếu lần sửa đổi này không khiến quản lý nhà nước chặt chẽ hơn là không được, có những nội dung mới phải đưa vào.

Bộ trưởng cho rằng, hiện đang có mẫu thuẫn lợi ích giữa taxi công nghệ và taxi truyền thống. Bản chất hai loại hình này là như nhau, do đó các điều kiện phải tương đồng để đảm bảo công bằng. Taxi truyền thống phải ứng dụng công nghệ, tăng hiệu quả kinh doanh, tăng cường quản lý nội bộ và quản lý Nhà nước. Taxi truyền thống phải thích nghi, nếu không cái cũ kỹ sẽ bị đào thải. Để tồn tại phát triển, phải ứng dụng công nghệ kết hợp với taxi truyền thống.

Grab âm thầm mở rộng hoạt động chui