Tài chính

Thanh tra Chính phủ điểm loạt ngân hàng rót vốn "quá tay" vào một dự án

11/07/2023, 15:31

Thanh tra Chính phủ vừa chỉ ra loạt vi phạm trong cấp tín dụng của một số ngân hàng giai đoạn 2013-2017, như tại Sacombank, Bắc Á, Việt Á...

Thanh tra Chính phủ vừa thông báo kết luận về việc thực hiện đề án tái cơ cấu, xử lý nợ xấu ngân hàng giai đoạn 2013-2017, trong đó điểm tên loạt vi phạm trong cấp tín dụng tại một số ngân hàng như Sài Gòn Thương tín (Sacombank), Việt Á (VietABank), Quốc Dân (NCB), Bắc Á (BacABank)...

Sacombank cho 9 khách hàng vay gần nửa số vốn

img

Sacombank cho 9 khách hàng vay gần nửa số vốn tự có của ngân hàng này

Trong số những ngân hàng bị Thanh tra Chính phủ điểm tên, Sacombank là một trường hợp điển hình. Theo đó, Thanh tra Chính phủ đã kiểm tra hồ sơ cấp tín dụng 16 khách hàng của Sacombank với tổng dư nợ đến tháng 8/2018 là 15.218 tỉ đồng và giảm về còn 15.218 tỷ đồng vào 31/8/2018. Trong đó, chỉ riêng 9 doanh nghiệp đã được Sacombank cho vay 9.262 tỷ đồng, bằng 48,52% vốn tự có của ngân hàng.

9 doanh nghiệp này gồm Công ty cổ phần Him Lam Thủ Đô, Công ty cổ phần Đầu tư Hồng Bàng, Công ty cổ phần Đầu tư xây dựng Bảo Lộc, Công ty cổ phần Đầu tư TMDV Nam Thắng, Công ty cổ phần Thương mại xây dựng Công Phúc, Công ty cổ phần Hạ tầng Bảo Tín, Công ty cổ phần Đầu tư xây dựng Việt Phú Mỹ, Công ty cổ phần Việt Hà và Công ty cổ phần Hiệp Ân. Số doanh nghiệp trên vay vốn rồi nhận chuyển nhượng và đầu tư vào cùng một dự án là Khu đô thị Sài Gòn Bình An do SDI Corp làm chủ đầu tư.

9 doanh nghiệp này không có mối quan hệ liên quan theo quy định Luật các Tổ chức tín dụng, không trực tiếp thực hiện dự án, mà vay vốn để chuyển cho bên thứ ba qua hình thức ký hợp đồng nguyên tắc về chuyển nhượng các phân khu thuộc dự án.

Trong khi đó, ngân hàng chỉ thẩm định năng lực tài chính với khách hàng vay vốn thay vì đơn vị thực hiện dự án. Việc này dẫn tới tiềm ẩn rủi ro cho ngân hàng. Khi thanh tra, dự án đang khó khăn về pháp lý đất đai, làm tăng chi phí lãi vay, ảnh hưởng chất lượng tín dụng, kết quả kinh doanh của Sacombank.

Theo quy định, một khách hàng chỉ được vay tối đa 15% vốn tự có của một tổ chức tín dụng. Tuy nhiên, kết quả thanh tra cho thấy, các nhà băng này đã cho vay tập trung vào một khách hàng, một dự án thông qua các khách hàng độc lập để "né" quy định. Họ cũng cho vay để góp vốn vào các công ty con, mua lại phần vốn góp của các cổ đông sở hữu dự án. Một số chậm trả gốc, lãi, phương án cơ cấu nợ không khả thi nhưng không bị chuyển nợ quá hạn, nợ xấu đúng quy định...

Nhiều thiếu sót, vi phạm đã được cơ quan thanh tra chỉ ra, như một số khách hàng cung cấp số liệu cho Sacombank sai lệch với số tại cơ quan thuế.

Sacombank cũng chưa kiểm soát chặt chẽ việc một số khách hàng cùng vay vốn tại ngân hàng này và ngân hàng khác để giải ngân cho hợp đồng chuyển nhượng phân khu thuộc dự án khu đô thị Sài Gòn Bình An.

Việc này cũng dẫn tới rủi ro về tài sản đảm bảo dùng thế chấp chung cho khoản vay của 9 khách hàng là toàn bộ các quyền tài sản, lợi ích từ dự án khu đô thị Sài Gòn Bình An khi dự án chưa có đầy đủ các hồ sơ pháp lý về quyền sở hữu.

(Theo thông tin từ SDI chủ đầu tư dự án Sài Gòn Bình An, đến nay những khoản nợ liên quan đến dự án Sài Gòn Bình An đã được thanh lý hợp đồng 100% vào năm 2020. Hiện tại, dự án đã có đầy đủ hồ sơ pháp lý về quyền sở hữu và kinh doanh - PV).

Sacombank cũng thiếu sót trong thẩm định điều kiện cho vay vốn, như phương án vay vốn không đảm bảo khả thi với Công ty TNHH Đầu tư và phát triển bất động sản Office 85; Công ty cổ phần Đầu tư Long Biên, Công ty cổ phần Đồng Tâm. Khả năng tài chính để trả nợ của một số khách hàng, như Công ty cổ phần Đầu tư và phát triển Bất động sản Dấu ấn Sài Gòn, Công ty TNHH Vina Alliance, Công ty TNHH Bất động sản Trí Đức, chưa được đảm bảo.

Sacombank còn cho khách hàng là Công ty TNHH Bất động sản Trí Đức vay vốn để mua 62% phần vốn góp và thế chấp bằng chính phần vốn góp của doanh nghiệp này trong 3 năm. Bản chất việc cấp tín dụng này tương tự việc cấp tín dụng để đầu tư, kinh doanh cổ phiếu.

Loạt ngân hàng cho vay khi khách chưa đủ điều kiện

img

BacABank cho loạt công ty "họ" TH vay khi chưa đáp ứng điều kiện

Đối với BacABank, cơ quan thanh tra phát hiện nhà băng này cho loạt công ty "họ" TH cho vay khi chưa đáp ứng điều kiện, như Công ty cổ phần Chuỗi thực phẩm TH, Công ty Thực phẩm sữa TH, Công ty Sữa TH, Công ty Phát triển nguyên liệu vùng đông bắc Nghệ An, Công ty Dược liệu TH.

Ngân hàng này thẩm định, phê duyệt cho vay khi khách hàng chưa đáp ứng điều kiện về khả năng tài chính để trả nợ và phương án dùng vốn khả thi; không có tài sản đảm bảo trong khi tài chính khách hàng khó khăn; chậm trả nợ lãi nhưng không chuyển nợ quá hạn. BacABank cho vay khi khách hàng không đủ khả năng trả nợ, xác định kỳ hạn trả nợ không phù hợp, giải ngân dù dự án chưa đầy đủ hồ sơ pháp lý.

Tương tự như vậy, Thanh tra Chính phủ kiểm tra 6 hồ sơ cấp tín dụng của NCB, và nhận thấy ngân hàng đã thẩm định, phê duyệt cho vay khi khách chưa đủ điều kiện vay vốn. Tài sản đảm bảo chưa được đăng ký giao dịch đảm bảo, chưa thực hiện thẩm định lại định kỳ, tài sản đảm bảo là cổ phiếu nhưng không có cơ sở định giá giá trị.

Kiểm tra sau cho vay của NCB tại các doanh nghiệp, như Công ty Gami Hội An, Công ty Tuần Châu Hà Nội, Công ty TNHH Biofeeds, Công ty T&H Hạ Long, Công ty tư vấn ứng dụng và chuyển giao khoa học, công nghệ C&C..., cho thấy ngân hàng chưa đánh giá tình hình tài chính của khách hàng, tiến độ thực hiện dự án. Ngân hàng giải ngân theo tiến độ thực hiện dự án nhưng không có hồ sơ chứng minh việc thực hiện dự án.

Theo thông tin từ NCB, đến nay, 5/6 khách hàng đã hoàn thành nghĩa vụ và không còn dư nợ tại ngân hàng. Riêng Công ty TNHH Biofeeds đã thanh toán gần 90% khoản vay và vẫn đang tiếp tục thực hiện nghĩa vụ với ngân hàng.

Tại VietABank, tổng dư nợ của ngân hàng tới 31/8/2018 là 6.510 tỷ đồng, chiếm 17,28% tổng dư nợ cho vay. Giống các ngân hàng trên, nhà băng này cũng thẩm định, phê duyệt cho vay khi dự án chưa đủ hồ sơ pháp lý, chủ đầu tư không đủ điều kiện thực hiện dự án. Việc thẩm định, xác định doanh thu, chi phí thực hiện dự án đầu tư không chính xác, với Công ty cổ phần Đầu tư phát triển Hưng Thịnh Việt Nam và Công ty cổ phần Đầu tư PHD.

VietABank cũng chưa phân loại nợ đúng quy định với Công ty cổ phần Tập đoàn Xây dựng và phát triển Nhà Vicoland, Công ty cổ phần Điện Bình Thủy Lâm Đồng. Theo quy định nợ của các khách hàng này phải chuyển sang nhóm 4 và 5 nhưng vẫn được ngân hàng giữ ở nhóm 1.

Bên cạnh đó, ngân hàng cũng cho 10 doanh nghiệp vay vốn, với dư nợ 4.860 tỷ đồng, theo các hợp đồng hợp tác đầu tư kinh doanh ký với chủ đầu tư dự án. Bản chất là giải ngân vốn cho chủ đầu tư để thực hiện dự án, trong khi các dự án chưa đủ hồ sơ pháp lý, chưa đủ điều kiện huy động vốn.

Tại Techcombank đã cho 19 khách hàng vay 34.199 tỷ đồng tính đến 31/8/2018, chiếm 20% tổng dư nợ cho vay của họ. Liên quan đến kết luận thanh tra này, Techcombank cho biết đến nay tất cả khoản vay được khuyến nghị đều không còn dư nợ tại ngân hàng. Nhà băng đã liên tục rà soát, giám sát và theo dõi chặt chẽ các khoản cấp tín dụng, đảm bảo không để phát sinh rủi ro và tuân thủ chặt chẽ quy định Kết quả rà soát, thẩm định đều được báo cáo Ngân hàng Nhà nước.

Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Ngân hàng Nhà nước xử lý theo thẩm quyền đối với các khuyết điểm, vi phạm trong việc cấp tín dụng của các ngân hàng nêu trên.

Bạn cần đăng nhập để thực hiện chức năng này!

Bạn không thể gửi bình luận liên tục. Xin hãy đợi
60 giây nữa.