Thế giới phân cực rõ rệt, nguy cơ Chiến tranh Lạnh mới đã hiện hữu

Ngay sau cuộc đáp trả nảy lửa tại Alaska, các nhà ngoại giao hàng đầu Trung Quốc và Mỹ nhanh chóng có những động thái củng cố các quan hệ đối tác/ đồng minh, đưa ra các tuyên bố, hành động cụ thể chống lại nhau.

Thế giới bắt đầu xuất hiện những sự chia rẽ rõ ràng giữa một bên là Mỹ và các đồng minh phương Tây như Anh, Canada, Liên minh châu Âu (EU); bên còn lại là Trung Quốc, Nga, khiến những e ngại về Chiến tranh Lạnh mới một lần nữa trỗi dậy.

Trung Quốc hợp tác với Nga

Hai ngày sau cuộc đối thoại cấp cao ở bang Alaska, Trung Quốc đã đón tiếp Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov đang có chuyến thăm chính thức tại nước này, củng cố mối quan hệ lên tới mức sâu sắc nhất trong lịch sử.

Tại thành phố du lịch nổi tiếng Quế Lâm, thuộc Khu tự trị dân tộc Choang, tỉnh Quảng Tây, Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị đã gặp Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov trong bầu không khí mà truyền thông Bắc Kinh nhận định là khác hoàn toàn với đối thoại Mỹ - Trung.

Ông Lavrov được mời đi thuyền trên sông Lệ Giang thưởng ngoạn thắng cảnh trước cuộc họp với người đồng cấp Trung Quốc.

Trong bầu không khí thân tình, ngoài bàn bạc về các vấn đề nóng trên thế giới như chương trình hạt nhân Iran, tình hình Myanmar... hai bên còn thông báo với nhau về những diễn biến mới nhất trong quan hệ của mỗi nước với Mỹ, cùng kêu gọi Washington nên suy xét lại về những tổn hại mà nước này có thể gây ra cho hòa bình thế giới.

Hai bên cũng lên án những hành động đe dọa, can thiệp vào nội bộ của nước khác của Mỹ, kêu gọi Washington chấm dứt chiến lược tạo lập quan hệ để đối đầu với các nước khác, theo thông báo từ Bộ Ngoại giao Trung Quốc.

Ngoài ra, hai nhà ngoại giao cũng bàn luận về chiến lược hợp tác sâu sắc hơn, chống lại các lệnh trừng phạt từ phương Tây. Tân Hoa Xã dẫn lời một quan chức Chính phủ Trung Quốc cho biết, lãnh đạo và người dân cả hai quốc gia đều đánh giá quan hệ Nga - Trung đang ở giai đoạn “tốt nhất trong lịch sử”.

Lần này, Moscow và Bắc Kinh cũng nhất trí tự động gia hạn Hiệp ước láng giềng thân thiện, hữu nghị và hợp tác thêm 5 năm nữa nhưng trên nguyên tắc phi liên minh.

Mỹ bắt tay với Châu Âu, nguy cơ Chiến tranh Lạnh mới?

Trong khi đó, từ đầu tuần này, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken cũng bận rộn với chuyến thăm tới Brussels (Bỉ), nơi đặt trụ sở của Liên minh châu Âu. Trong chuyến thăm kéo dài tới tận thứ năm, Ngoại trưởng Mỹ sẽ gặp các nhà ngoại giao đồng cấp trong khối liên minh quân sự Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) và họp bàn với các lãnh đạo châu Âu.

Trong các cuộc họp bàn này, Trung Quốc và Nga là hai trong nhiều thách thức toàn cầu mà ông Blinken nhấn mạnh khi tham vấn với các quan chức châu Âu để hợp tác giải quyết dựa trên những giá trị chung.

Đồng thời, Mỹ cùng Anh, Canada và 27 nước trong Liên minh châu Âu đồng loạt công bố lệnh trừng phạt với Trung Quốc. Trước đó, Mỹ và EU cũng áp nhiều biện pháp trừng phạt với Moscow về nhiều cáo buộc như can thiệp bầu cử và nhân quyền. Các động thái này kéo theo phản ứng đáp trả giận dữ từ cả Trung Quốc và Nga.

Trước bối cảnh đó, nhiều nhà quan sát e ngại nguy cơ một cuộc Chiến tranh Lạnh mới đang dần thành hình khi Mỹ bắt tay với EU còn Trung Quốc sát cánh với Nga.

Hãng tin Sputnik dẫn lời ông Gunnar Lindemann, Hạ Nghị sĩ Đức từng bình luận rằng, dưới thời ông Joe Biden, Mỹ sẽ tăng cường phối hợp với các đồng minh tại EU. Những động thái trừng phạt từ Mỹ và EU sẽ đẩy tình hình chính trị thế giới lên mức căng thẳng ngang thời Chiến tranh Lạnh”.

Tuy nhiên, các nhà phân tích như ông Li Haidong, Giáo sư tại Viện Nghiên cứu Quốc tế, Đại học Ngoại giao Trung Quốc cho rằng, lúc này còn quá sớm để nói rằng cuộc Chiến tranh Lạnh mới đã xuất hiện.

Hiện tại, thế giới vẫn đang duy trì toàn cầu hóa và việc các nước lớn cạnh tranh với nhau là điều khó tránh khỏi. Song, nếu các cường quốc vẫn tiếp tục cách thức tiếp cận như hiện nay thì không thể loại trừ khả năng một cuộc Chiến tranh Lạnh mới sẽ diễn ra.

Chuyên gia Nga: Mỹ đã tuyên bố Chiến tranh Lạnh, muốn thay đổi Trung Quốc