Thực hư thưởng Tết chỉ ...40.000 đồng?

Công nhân các khu công nghiệp vất vả cả năm đều hy vọng vào tiền thưởng Tết (Trong ảnh: Công nhân Công ty May Chiến Thắng gấp rút hoàn thành các đơn hàng) - Ảnh: Trần Hải

1.700 DN không báo cáo hoặc không thưởng Tết

Kết quả khảo sát từ 63 tỉnh, thành phố đến thời điểm này đã có 87% DN báo cáo dự kiến mức tiền thưởng Tết Nguyên đán Bính Thân, bình quân khoảng 1 tháng lương (khoảng hơn 5,5 triệu đồng/người), tăng 15,7% so với mức thưởng Tết Nguyên đán 2015. Người có mức thưởng cao nhất là 624 triệu đồng (DN FDI tại Hải Dương); Người có mức thưởng thấp nhất là 40.000 đồng (DN FDI tại Bình Phước).

Đáng chú ý trong tổng số trên 13.000 DN báo cáo, vẫn còn 14 DN tại 8 tỉnh, thành phố nợ khoảng 16,5 tỷ đồng tiền lương của 2.300 lao động và hơn 1.700 DN (khoảng 13%) báo cáo chưa có kế hoạch thưởng Tết hoặc không có tiền thưởng Tết cho người lao động.

Nhận định về tình hình thưởng Tết, bà Tống Thị Minh, Vụ trưởng Vụ Lao động-Tiền lương cho biết: “Mức thưởng cao nhất và thấp nhất đều rơi vào khu vực FDI cho thấy sự phân biệt rõ nét về mức thu nhập của người lao động cũng như sự tăng trưởng của DN trong khu vực này”. Mặt khác, theo bà Minh, năm nay xuất hiện nhiều DN chỉ thưởng Tết cho người lao động mang tính tượng trưng. “Chính xác thì phải gọi hình thức này là hỗ trợ chứ không phải thưởng Tết vì có thể chỉ là sản phẩm do DN sản xuất mà trị giá của nó không đáng là bao”, bà Minh chia sẻ.

Theo Sở LĐ,TB&XH Nghệ An, hầu hết các DN trên địa bàn đều chỉ thưởng với hình thức tượng trưng đa số từ 200.000 - 500.000 đồng/người và mức thưởng có sự chênh lệch rõ rệt. Dẫn đầu khối doanh nghiệp FDI (cũng là doanh nghiệp có mức thưởng Tết cao nhất tại Nghệ An) là Công ty TNHH Mía đường Nghệ An với số tiền 80 triệu đồng.

Ngay tại TP HCM, trong số hơn 1.200 DN báo cáo, có khoảng 17,7% thông tin gặp khó khăn trong việc thưởng Tết cho người lao động. Nguyên nhân do hoạt động sản xuất, kinh doanh trong năm còn nhiều khó khăn, đơn hàng giảm, doanh nghiệp phải thu hẹp hoạt động, khó thu hồi công nợ… ảnh hưởng đến kết quả kinh doanh cả năm. Điều này có nghĩa hàng nghìn công nhân sẽ không có thưởng Tết, thậm chí không được nhận lương.

Đơn cử là công nhân của Công ty Keo Hwa Vina (huyện Hóc Môn, TP HCM) đang phải đối mặt với tình trạng thất nghiệp, nợ lương, bảo hiểm khi công ty bị thua lỗ, nợ nần và chủ doanh nghiệp là ông Koo Sun Heau, Tổng Giám đốc và Giám đốc điều hành là ông Kim Hee Chul (quốc tịch Hàn Quốc) đã bỏ trốn khỏi Việt Nam, chỉ còn kế toán trưởng (người Việt Nam) điều hành hoạt động công ty này. Hiện, công ty còn nợ hơn 9,4 tỷ đồng BHXH, BHYT, BHTN và hơn 6,2 tỷ đồng lương của gần 1.000 công nhân.

Lãnh đạo Bộ LĐ,TB&XH cho biết, các địa phương vẫn tiếp tục rà soát, nắm tình hình kết hợp với tuyên truyền, vận động các DN tìm giải pháp thúc đẩy sản xuất, tiêu thụ sản phẩm, đồng thời tiết kiệm chi phí khác để có khoản kinh phí trả nợ lương và chia sẻ với người lao động chi tiêu trong dịp Tết.

Công nhân Công ty Keo Hwa Vina chán nản vì bị nợ lương, còn thưởng Tết là chuyện xa vời - Ảnh: Hải Nam

Cao su, dầu khí giảm lương mạnh

Về tình hình tiền lương, bà Tống Thị Minh cho biết, năm 2015 tình hình sản xuất của DN có dấu hiệu khả quan, năng suất lao động tăng ở mức ấn tượng (khoảng 6,4% so với năm 2014). “DN có điều kiện chăm lo tốt hơn tới đời sống người lao động. Tiền lương năm 2015 có xu hướng ổn định tăng khá, ước đạt 5,53 triệu đồng/người/tháng”.

Theo đó, DN FDI có mức tăng cao nhất khoảng 9%. Tiếp theo là DN 100% vốn Nhà nước tăng 8%; DN tư nhân tăng 6% so với năm 2014.

Xét theo khía cạnh ngành nghề, mức tăng tiền lương cao nhất thuộc về công nghiệp xây dựng với 11%. Đáng chú ý, ngành dệt may, da giày có mức tăng lương khá (lần lượt 7,5% và 8,9%), tiếp theo là chế biến thủy sản và chế biến gỗ tăng khoảng 5%. Đặc biệt, một số ngành nghề như cao su, dầu khí … năm 2015 mặc dù năng suất lao động tăng, song do ảnh hưởng bởi tình hình giá cả thị trường thế giới làm cho doanh thu, lợi nhuận đều sụt giảm mạnh khiến tiền lương của người lao động cũng bị ảnh hưởng. Cụ thể, ngành cao su, tiền lương giảm khoảng 4-5%. Tương tự, một số DN thuộc Tập đoàn Dầu khí quốc gia Việt Nam, tiền lương giảm bình quân 3-5% so với năm trước.

Qua số liệu báo cáo của 132 DN đóng trên địa bàn tỉnh Nghệ An cho thấy, mức tiền lương trung bình đối với các khối có sự chênh lệch rõ rệt, đặc biệt giữa khối DN FDI so với các công ty tư nhân trong nước. Nếu mức tiền lương cao nhất DN FDI lên tới 74 triệu đồng/tháng, thì mức lương người lao động tại DN tư nhân, công ty hợp danh, công ty cổ phần không có vốn Nhà nước có mức lương cao nhất cũng chỉ là 24 triệu đồng. Riêng khối Công ty TNHH MTV do Nhà nước làm chủ sở hữu và khối DN có cổ phần, vốn góp của Nhà nước mức tiền lương năm 2015 cao nhất dao động từ 30 - 35 triệu đồng, thấp nhất ở mức gần 3 triệu đồng.

Thưởng Tết 2016: Cao nhất 2 tỷ, thấp nhất 24 nghìn đồng