Thủy ngân phát tán: Người dân không nên qua lại khu vực Công ty Rạng Đông

Sáng 5/9, trao đổi với PV Báo Giao thông, GS-TSKH Trần Văn Sung, nguyên Viện trưởng Viện Hóa học (Viện Hàn lâm Khoa học công nghệ Việt Nam) khẳng định, kết quả quan trắc đất, nước và không khí tại Công ty CP Bóng đèn Phích nước Rạng Đông (Công ty Rạng Đông) là số liệu rất đáng tin cậy.

“Cơ quan chức năng tại Việt Nam đang sử dụng công nghệ kỹ thuật lấy mẫu quan trắc môi trường của Nhật Bản, rất tiên tiến và tương đối chính xác”, ông Sung lý giải.

Trước đó, Bộ TN-MT xác định, đã có 15,1 - 27,2 kg thủy ngân đã phát tán ra môi trường sau vụ cháy Công ty Rạng Đông.

Theo ông Sung, hàm lượng thủy ngân thoát ra bên ngoài như đã công bố rất đáng để cảnh báo cho người dân khu vực xung quanh cần chú ý đề phòng trong việc đi lại, thực phẩm ăn uống.

“Theo tôi, nếu không có việc gì cần thiết thì người dân không nên qua lại xung quanh khu vực Công ty Rạng Đông. Nếu bắt buộc phải qua thì nên đeo những loại khẩu trang chuyên dụng ngăn hóa chất bởi khẩu trang dùng 1 lần hay làm bằng vải thông thường chủ yếu chỉ để chắn các loại bụi to chứ không thể chặn được thủy ngân dạng hơi trong không khí”, ông Sung nói và nhấn mạnh: "Chóng mặt, đau đầu, buồn nôn chỉ là biểu hiện ngộ độc cấp tính ngay khi hít phải thủy ngân tại đám cháy, còn ngấm dần trong thời gian dài thì không có biểu hiện rõ nét".

Trước ý kiến cho rằng, chỉ nên lo ngại lượng thủy ngân ngấm trong đất, nước ngầm còn thủy ngân dạng hơi trong không khí sẽ nhanh chóng được lắng đọng, ông Sung nói: “Nhận định như vậy là quá chủ quan không có cơ sở khoa học. Thủy ngân phát tán dưới dạng hơi, có kích cỡ rất nhỏ, không phải dễ được lắng đọng như mọi người vẫn lầm tưởng”.

Cũng theo vị chuyên gia, nếu có điều kiện thì người dân quanh khu vực gần nhà máy nên tạm di dời trong một thời gian.

“Di dời trong bao lâu thì còn phụ thuộc vào kết quả quan trắc môi trường của cơ quan chức năng. Do đó việc cần thiết nhất thời gian này, song song với việc xử lý an toàn môi trường, các cơ quan chức năng cần liên tục cập nhật kết quả quan trắc tại Công ty Rạng Đông. Tới bao giờ có kết luận an toàn thì người dân khu vực này mới nên quay trở lại nhịp sống bình thường”.

Trước băn khoăn người dân có nên tự mua các loại mẫu thử (test) thủy ngân, kim loại nặng để về thực hiện ngay trong gia đình, ông Sung khuyến cáo: “Người dân không nên tự ý mua test về thử vì mặt hàng này trên thị trường khó được kiểm soát về chất lượng. Nếu ra kết quả không chính xác sẽ càng gây nhiễu thông tin, thậm chí hoang mang trong dư luận. Trong trường hợp quá lo lắng có thể đem mẫu đất, nước tới các đơn vị có chức năng kiểm nghiệm”.

Kết quả quan trắc của Bộ TN-MT cho biết: Các điểm quan trắc không khí trong khuôn viên Công ty phía trước khu cháy và trong nhà kho bị cháy, có giá trị thủy ngân trong môi trường không khí cao, vượt ngưỡng khuyến cáo của WHO từ 10-30 lần (ngưỡng ảnh hưởng rất xấu đến sức khỏe con người).

Có 2/9 điểm quan trắc nước mặt có giá trị thủy ngân nằm ngoài khoảng khuyến cáo của WHO, ảnh hưởng đến sức khỏe con người, đó là điểm ở Hồ Hạ Đình và trên sông Tô Lịch, tại điểm cách ngõ 320 Khương Đình 1,5 km về phía hạ lưu. Nồng độ thủy ngân trong môi trường đất tại các vị trí quan trắc đều không vượt quá ngưỡng có thể gây hại cho môi trường và sức khỏe của con người theo khuyến cáo của Canada, nhưng mẫu đất trong khuôn viên vườn hoa của công ty có hàm lượng thủy ngân cao hơn các vị trí khác. Tuy nhiên, đây là so sánh với ngưỡng của WHO và Châu Âu, Canada , còn so với ngưỡng của Việt Nam thì không vượt.

Bộ TN-MT đánh giá, vụ cháy tại Công ty Cổ phần Bóng đèn Phích nước Rạng Đông là vụ cháy nổ mất an toàn về hóa chất, và quy mô ảnh hưởng ở mức trung bình. Từ kết quả phân tích, với khuyến cáo của WHO, cho thấy vùng có nguy cơ ô nhiễm trong bán kính 500 mét.

Sau vụ cháy nhà kho Rạng Đông: Ai cần khám, xét nghiệm ngộ độc thủy ngân?