Tìm hướng đi cho xe buýt Thủ đô

Rà soát, đánh giá tổng thể mạng lưới buýt

Đánh giá tổng thể mạng lưới xe buýt sau khi Trường Đại học GTVT phối hợp với Sở GTVT Hà Nội hoàn thiện nghiên cứu Đề án phát triển xe buýt trên địa bàn, PGS. TS Nguyễn Minh Hiếu cho biết: Hà Nội hiện có 154 tuyến buýt, trong đó có 132 tuyến trợ giá với 2.024 phương tiện, 8 tuyến buýt không trợ giá, 12 tuyến buýt kế cận và 2 tuyến buýt City tour. 

Trong số này có 269 xe năng lượng sạch và trên 1.200 xe đạt tiêu chuẩn khí thải Euro IV trở lên. Hệ thống thông báo âm thanh, hệ thống thông tin bằng bảng LED, wifi miễn phí, lắp đặt camera trên xe đều đạt 100%.

Mạng lưới xe buýt hiện tiếp cận đến toàn bộ 30 quận, huyện, thị xã; 512/579 xã, phường thị trấn (đạt 88,4%); 192/286 các trường đại học, cao đẳng, trung học phổ thông (đạt 67%); 65/75 bệnh viện (đạt 87%)...

Đáng chú ý, xe buýt ở Hà Nội hiện đã kết nối với 7 tỉnh thành lân cận gồm: Hưng Yên, Hà Nam, Bắc Ninh, Bắc Giang, Hải Dương, Hoà Bình, Vĩnh Phúc.

Song qua rà soát cho thấy, mật độ mạng lưới xe buýt rất cao nhưng chỉ tập trung ở các trục chính. Nhiều khu vực khó tiếp cận, cự ly đi bộ từ 0,5 - 1km, thậm chí có khu vực trên 1,5km mới có xe buýt. Nguyên nhân do tuyến đường không đủ điều kiện hạ tầng để chạy buýt, mặt cát ngang dưới 5m. Đơn cử như đường Chiến Thắng, Tân Triều, Triều Khúc, khu vực Phùng Khoang, Khương Trung, Khương Hạ, ngõ Văn Chương, Tôn Thất Tùng… có mật độ dân cư cao nhưng xe buýt khó tiếp cận.

Hà Nội hiện có 4.405 điểm dừng xe buýt nhưng trong đó chỉ có 350 điểm dừng có nhà chờ tương đương với 8%. Nhà chờ xe buýt chủ yếu trong nội thành đã xuống cấp do được đưa vào khai thác sử dụng từ những năm 2016 trở về trước.

Ngoài ra, một số tuyến đường có nhiều tuyến buýt cùng đi qua như trục đường Nguyễn Trãi - Hà Đông có 9 tuyến trùng lặp, gồm các tuyến buýt: 01, 02, 19, 21A, 21B, 27, 161, E01, E04, E09.

Trục giải Phóng - Ngọc Hồi có 14 tuyến trùng lặp gồm: 03B, 06A, 06B, 06C, 06D, 06E, 08A, 08B, 12, 16, 21B, 22C, 28, 32, 41, 99,101A, 101B, 106, 158.

Trục Long Biên - Nguyễn Văn Cừ có 13 tuyến buýt trùng lặp, gồm các tuyến: 01, 03A,17,22A,34,42,43, 48, 51, 54, 65, 100, E02.

Trục Cầu Giấy - Nhổn có hệ số trùng lặp là 11, gồm các tuyến buýt: 09B, 16, 20A, 26, 27, 32, 34, 39, 49, 51, E05. Các điểm trung chuyển Nhổn, Cầu Giấy.

Nhiều giải pháp phát triển xe buýt Thủ đô

Tại Hội thảo, đại diện Sở GTVT Hà Nội chia sẻ cơ quan này đang nghiên cứu tổ chức làn ưu tiên cho xe buýt. 

Các tuyến đường được lựa chọn đảm bảo ít nhất có từ 4 làn xe/hướng, mặt cắt ngang lớn hơn 15 m/hướng). Dự kiến năm 2025 sẽ thí điểm 3 đoạn tuyến đường, tổng có khoảng 6,5 km làn ưu tiên.

Giai đoạn 2026 đến 2030, đề xuất 12 làn ưu tiên dành cho xe buýt, tổng chiều dài 56,5 km. Giai đoạn 2031-2035 sẽ đề xuất 6 làn ưu tiên, tổng chiều dài 135,9 km.

Cùng đó, xây dựng các điểm trung chuyển xe buýt lớn giúp tiếp cận gần các ga đầu mối, ga vành đai của các tuyến đường sắt đô thị. Các bến xe liên tỉnh (nội tỉnh), gần khu vực nút giao giữa trục hướng tâm và đường vành đai, hình thành các điểm trung chuyển giữa buýt nội đô, buýt ngoại thành, và kế cận, liền tỉnh, kết nối tuyến trục và các tuyến nhánh (bến xe Thường Tín, Đông Anh).

Phát triển các điểm trung chuyển, bố trí lại điểm dừng xe buýt dọc hành lang các tuyến đường sắt đô thị.

Đáng chú ý, về việc  nâng cao chất lượng phương tiện, chuyển đổi phương tiện sử dụng điện, năng lượng xanh Hà Nội đưa ra 3 kịch bản cho giai đoạn đến năm 2035. 

Kịch bản 1 (100% xe buýt điện), kịch bản 2 (70% xe buýt điện, 30% xe buýt LNG/CNG), kịch bản 3 (50% xe buýt điện, 50% xe buýt LNG/CNG). 

Ngoài ra, đơn vị tư vấn nghiên cứu Đề án cũng đưa ra các giải pháp về tài chính, nhận diện thương hiệu, ứng dụng công nghệ, bố trí lao động...

Ông Nguyễn Công Nhật - Tổng giám đốc Công ty TNHH Dịch vụ vận tải sinh thái Vinbus chia sẻ: Vấn đề quan trọng là nguồn lực chuyển đổi. Làm thế nào để có thể chuyển đổi được, khi trên địa bàn đa phần là xe xăng. Xe điện lại đắt gấp 2,5 - 3 lần xe xăng? Để chuyển đổi được thì cơ chế chính sách của nhà nước rất quan trọng, đặc biệt là cơ chế về vốn vay ưu đãi đi kèm với các điều kiện về hạ tầng. 

Đây cũng là quan điểm được ông Nguyễn Thuỷ - Phó giám đốc Tổng công ty Vận tải Hà Nội khẳng định khi nói về việc xanh hoá xe buýt Thủ đô. 

Phát biểu kết thúc hội thảo, ông Nguyễn Phi Thường - Giám đốc Sở GTVT Hà Nội khẳng định:Những ý kiến đóng góp tại Hội thảo đều là nội dung rất lớn, có tính quan trọng, lâu dài. Sở GTVT Hà Nội sẽ cùng với đơn vị tư vấn tiếp thu, sớm hoàn thiện Đề án phát triển xe buýt trên địa bàn thành phố.