Tình báo nhầm: Sai 1 ly, mất đi hàng chục sinh mạng

Ngày 18/12, New York Times công bố điều tra dựa trên những tài liệu thu thập được từ Lầu Năm Góc cho thấy các cuộc không kích của Mỹ tại Trung Đông mắc sai sót tình báo nghiêm trọng, dẫn tới cái chết của hàng nghìn dân thường, trong đó có nhiều trẻ em.

New York Times thu thập được 1.300 báo cáo về các trường hợp thương vong của dân thường mà theo cơ quan truyền thông này, là thiếu tính minh bạch. Con số thương vong của dân thường đã bị đếm hụt đáng kể, ít nhất hàng trăm người.

Trong khi, báo Mỹ nhận thấy không hề có báo cáo nào đề cập đến kết luận sai phạm hay kỷ luật của những trường hợp đó.

Tờ báo lấy dẫn chứng vụ đánh bom bởi lực lượng đặc nhiệm Mỹ ngày 19/7/2016, với mục tiêu nhằm vào 3 nhóm chiến binh IS tại miền bắc Syria làm ví dụ.

Báo cáo cho thấy 85 chiến binh bị tiêu diệt, nhưng trên thực tế, những người thiệt mạng là 120 nông dân và dân làng.

Một dẫn chứng khác là cuộc tấn công tại Ramadi, Iraq vào tháng 11/2015 sau khi phát hiện một người đàn ông mang theo “vật nặng chưa xác định” vào một khu vực của IS. Vật nặng này sau đó được xác minh là một đứa trẻ bị thiệt mạng sau cuộc không kích của Mỹ.

Gần đây nhất, Mỹ đã phải xin lỗi vì đã điều máy bay không người lái không kích nhầm dân thường tại thủ đô Kabul, Afghanistan, khiến ít nhất 10 người là thành viên của 1 gia đình thiệt mạng chỉ vì nhận được thông tin tình báo sai cho rằng phương tiện đó chở bom. Sự việc diễn ra trong bối cảnh lực lượng Mỹ đang nâng cao cảnh giác sau khi vừa bị khủng bố tấn công sân bay Kabul gây thiệt hại nặng.

Điều tra cho biết, nhiều nạn nhân sống sót sau các vụ tấn công đã bị tàn tật và cần chi phí điều trị đắt đỏ nhưng chỉ nhận được tiền bồi thường ít ỏi.

Khi được yêu cầu đưa ra quan điểm, phát ngôn viên Bộ Chỉ huy Trung ương Mỹ Bill Urban cho biết, "kể cả những công nghệ tốt nhất thế giới, vẫn có thể xảy ra sai lầm… Chúng tôi đang làm việc để tránh những hậu quả này. Chúng tôi điều tra từng trường hợp”.

Theo thống kê, các cuộc không kích của Mỹ tại Trung Đông gia tăng nhanh chóng trong những năm cuối khi ông Barack Obama giữ chức tổng thống Mỹ. Ông Obama từng ca ngợi, cách tiếp cận mới, sử dụng máy bay không người lái điều khiển từ xa là chiến dịch không quân chính xác nhất trong lịch sử, có thể giảm thiểu thương vong của dân thường.

Tuy nhiên, trong giai đoạn 5 năm, lực lượng Mỹ tiến hành hơn 50.000 cuộc không kích tại Afghanistan, Iraq và Syria với độ chính xác thấp hơn nhiều những gì đã được khẳng định.

Trước khi thực hiện không kích, quân đội cần sử dụng các quy trình định vị phức tạp để ước tính và giảm thiểu thương vong cho dân thường nhưng thông tin tình báo có thể sai sót dẫn tới những hậu quả thảm khốc.

New York Times chỉ ra, dẫn chứng video quay từ trên cao không thể cho thấy số lượng người trong các tòa nhà, dưới tán cây, bạt che hoặc mái tôn kim loại.

Chưa kể, có trường hợp hiểu sai thông tin, chẳng hạn như những người chạy tới một địa điểm mới bị đánh bom có thể bị hiểu là quân đội trong khi thực tế là họ là nhân viên cứu hộ. Xe máy di chuyển theo đội hình có thể bị hiểu là dấu hiệu của một cuộc tấn công, trong khi thực tế chỉ là người dân di chuyển bằng xe máy.

Ông Urban cũng thừa nhận trong nhiều trường hợp chiến đấu, do sự hạn chế về thời gian và quá nhiều luồng thông tin nên rất có thể dẫn tới quyết định gây hậu quả thảm khốc về sinh mạng dân thường.

Phó Thủ tướng Đức: Xây dựng Nord Stream 2 là sai lầm địa chính trị