Tình cảnh đáng thương của trẻ mồ côi vì Covid-19 ở Ấn Độ

Khi đại dịch Covid-19 ập đến, đặc biệt là trong giai đoạn tháng 4 và tháng 5/2021 - thời điểm Ấn Độ trải qua đợt dịch phức tạp nhất, cũng là lúc có hơn 101.000 trẻ em rơi vào cảnh mồ côi hoặc bị bỏ rơi.

Vấn nạn trẻ em bị lạm dụng sức lao động, thất học và kết hôn sớm tại quốc gia này vốn đã nghiêm trọng, lại càng thêm nhức nhối.

Những đôi vai bé nhỏ phải gánh cả gia đình

Shahbuddin, cậu bé mới 10 tuổi nhưng gần như đã phải gánh trên vai trách nhiệm kinh tế cho gia đình 7 anh chị em, không tiền, không người quen.

Cha Shahbuddin vừa mất tháng trước vì Covid-19, còn mẹ thì quẫn trí. Bà không có công việc ổn định nên chỉ biết đi xin đồ ăn, thỉnh hoảng làm việc trả lương theo ngày ở các trang trại nhưng không thể đủ tiền nuôi con.

Tình cảnh éo le này được khắc họa trong phóng sự của Channel New Asia.

Để giúp đỡ gia đình, Shahbuddin đã nghe theo một người quen trong làng, rời nhà lên Thủ đô New Delhi kiếm việc. Cuối cùng Shahbuddin phát hiện mình bị đẩy vào nhóm 15 trẻ khác tới một nhà máy dệt, làm công việc lao động giá rẻ.

Cùng cảnh với Shahbuddin, cậu bé Roshan, 10 tuổi cũng phải bỏ nhà lên Delhi làm việc. Cha mẹ Roshan đã mất kế sinh nhai và phải vay mượn tiền của xã hội đen.

Để giúp bố mẹ trả nợ, Roshan phải làm việc trong nhà máy sản xuất vòng từ 8h sáng đến 23h đêm với lời hứa sẽ được trả lương 30 - 40 USD/tháng.

Tay chân cậu bé 10 tuổi luôn đau nhức vì phải ngồi làm việc một tư thế trong nhiều giờ liền và không được ăn đúng giờ. Roshan bị bỏng mặt vì chất hóa học sử dụng để làm vòng mỹ nghệ.

Cay đắng hơn, người chủ hứa sẽ trả 40 USD/tháng nhưng thực tế chỉ trả về cho cha mẹ cậu khoảng 27 USD.

Roshan kể: “Cháu đã tìm cách bỏ trốn nhưng không được vì lúc đó đang trong giai đoạn giới nghiêm phòng dịch”. Mãi sau, khi cảnh sát tại Delhi ập vào nhà máy, Roshan và 44 trẻ em khác mới được giải cứu và đưa tới trung tâm thiện nguyện.

“Biển” trẻ em mô côi, tổn thương vì Covid-19

Câu chuyện của Shahbuddin hay Roshan chỉ là một số nhỏ trong “biển trẻ em” bị mất cha mẹ vì dịch bệnh, không được đi học, phải làm lao động thời vụ giá rẻ hoặc kết hôn sớm liên quan tới dịch Covid-19.

Ông Amod Kanth, người sáng lập tổ chức phi chính phủ Prayas cho biết, vấn đề trẻ em bị bóc lột lao động, không được đi học... đã kéo dài tại Ấn Độ từ lâu, trước khi đại dịch bùng phát nhưng Covid-19 đã khiến vấn nạn này thêm trầm trọng.

Tại Ấn Độ, trẻ em dưới 14 tuổi không được phép làm việc tại nhà máy, mỏ than hoặc tham gia các công việc có tính chất nguy hiểm. Song theo thống kê năm 2011, có khoảng 10,1 triệu lao động trẻ em từ 5 - 14 tuổi, chiếm gần 4% trong tổng số trẻ em cùng trang lứa. Bên cạnh đó, còn có hơn 42,7 triệu trẻ em phải dừng việc đi học.

Childline 1098 - đường dây nóng giúp đỡ trẻ em của Ấn Độ đã hỗ trợ gần 400.000 trẻ trong thời gian từ tháng 3 - 6/2020. Nhưng năm nay, số cuộc gọi tới đường dây đã tăng 40 - 50% so với khoảng 5.000 cuộc/ngày.

Nhiều trẻ gọi tới có hoàn cảnh rất thương tâm vì mất cả cha lẫn mẹ. Ông Anurag Kundu, Chủ tịch Ủy ban Bảo vệ quyền trẻ em tại Delhi còn nhớ, có lần đã chứng kiến hai đứa trẻ ngồi trong nhà, bên cạnh thi thể cha mẹ và cầu xin các đơn vị thiện nguyện giúp đỡ chúng đưa bố mẹ đi hỏa táng.

Mánh khóe buôn lậu trẻ em

Tình trạng thất nghiệp và tử vong hàng loạt vì Covid-19 đã tạo thành mảnh đất màu mỡ cho những kẻ buôn lậu trẻ em. “Nhiều gia đình không còn lựa chọn nào khác ngoài việc phải đẩy con ra ngoài làm lao động hoặc đi ăn xin” ông Anurag Kundu cho biết.

Ông Rakesh Senger, Giám đốc điều hành chương trình tại Quỹ vì trẻ em Kailash Satyarthi cũng cho hay: “Những kẻ buôn lậu sống ngay trong làng, chúng biết rõ tình hình địa phương nên dễ tìm được những gia đình nghèo khổ nhất”.

Bọn buôn lậu cũng tùy tình hình mà thay đổi mánh khóe lừa lọc. Nếu như trước đây, chúng thường trả trước 15 USD cho gia đình mỗi đứa trẻ, chưa kể tiền lương thì nay chúng trả luôn 150 - 200 USD và bắt trẻ làm lao động cả năm.

Vishal Kumar, một điều phối viên đường dây nóng giúp đỡ trẻ em của Prayas cho biết, ông đã chứng kiến trẻ chỉ độ 5 - 7 tuổi bị đẩy đến các xưởng làm vòng trang sức, phải dùng chất hóa học độc hại, làm việc liên tục 10 - 12 tiếng/ngày.

Trong quá trình triệt phá đường dây buôn lậu, bóc lột trẻ em, cảnh sát cùng các tổ chức phi chính phủ phải lên kế hoạch rất tỉ mỉ, tránh rút dây động rừng.

Chỉ cần hành động muộn vài phút là đã khó để bắt những đối tượng này vì tin tức lan truyền trong khu ổ chuột rất nhanh.

Chúng sẽ đưa những đứa trẻ lên các tuyến xe buýt đường dài, thay đổi phương tiện liên tục để qua mắt lực lượng chức năng. Từ đây, các em tiếp tục phải sống cuộc đời lang bạt, không biết ngày về.

Những trẻ em mồ côi vì Covid-19 ở TP.HCM sẽ được chăm sóc chu đáo