Tình huống pháp lý vụ nam sinh lớp 8 bị đánh chết não ở Hà Nội

Người từ đủ 16 tuổi trở lên phải chịu trách nhiệm hình sự

Liên quan vụ nam sinh lớp 8 tên là N.H.Đ (SN 2010, trú quận Long Biên, Hà Nội) bị đánh gây chấn thương sọ não, Công an quận Long Biên vừa khởi tố bị can và lệnh bắt tạm giam T.V.M (sinh ngày 28/11/2008, người địa phương) để điều tra về hành vi cố ý gây thương tích.

Điều mà dư luận quan tâm đó là việc nghi phạm T.V.M đang ở độ tuổi dưới 16. Đối chiếu với các quy định hiện hành, việc xử lý các đối tượng trong độ tuổi này như thế nào?

Trao đổi với PV Báo Giao thông, luật sư Trịnh Văn Tuyến (Văn phòng Luật sư Giang Thanh, Đoàn Luật sư Hà Nội) dẫn Điều 12 Bộ luật Hình sự năm 2015 (quy định về tuổi chịu trách nhiệm hình sự) cho biết, người từ đủ 16 tuổi trở lên phải chịu trách nhiệm hình sự về mọi tội phạm, trừ những tội phạm mà bộ luật này có quy định khác.

Còn người từ đủ 14 tuổi trở lên nhưng chưa đủ 16 tuổi chỉ phải chịu trách nhiệm hình sự về tội phạm rất nghiêm trọng hoặc tội phạm đặc biệt nghiêm trọng, với các tội danh tương ứng như: Giết người, Cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác, Cướp tài sản…

Về chế tài xử lý đối với người phạm tội dưới 18 tuổi, Điều 91 Bộ luật Hình sự nêu rõ, việc truy cứu trách nhiệm hình sự người dưới 18 tuổi phạm tội chỉ trong trường hợp cần thiết và phải căn cứ vào những đặc điểm về nhân thân của họ, tính chất nguy hiểm cho xã hội của hành vi phạm tội và yêu cầu của việc phòng ngừa tội phạm.

Theo luật sự Trịnh Văn Tuyến, khi xét xử thì tòa án chỉ áp dụng hình phạt đối với người dưới 18 tuổi phạm tội nếu xét thấy việc miễn trách nhiệm hình sự và áp dụng một trong các biện pháp như giáo dục tại trường giáo dưỡng không bảo đảm hiệu quả giáo dục, phòng ngừa.

Đáng chú ý, tòa án không xử phạt tù chung thân hoặc tử hình đối với người dưới 18 tuổi phạm tội. Tòa chỉ áp dụng hình phạt tù có thời hạn đối với người dưới 18 tuổi phạm tội khi xét thấy các hình phạt và biện pháp giáo dục khác không có tác dụng răn đe, phòng ngừa.

Trường hợp người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi phạm tội trong khi điều luật được áp dụng quy định hình phạt tù chung thân hoặc tử hình thì mức hình phạt cao nhất được áp dụng không quá 12 năm tù và nếu là tù có thời hạn thì mức hình phạt cao nhất không quá 1/2 mức phạt tù mà điều luật quy định.

Trách nhiệm bồi thường dân sự ra sao?

Cũng liên quan vụ án, tại họp báo của UBND TP Hà Nội chiều 28/3, Thiếu tướng Nguyễn Thanh Tùng (Phó giám đốc Công an TP) cho biết thêm, cơ quan điều tra đang tiến hành xác minh làm rõ vụ án có đồng phạm hay không.

Với tình tiết mở rộng này, luật sư Nguyễn Văn Đồng (Văn phòng Luật sư Nhân Chính, Đoàn Luật sư Hà Nội) có quan điểm cho rằng, cơ quan chức năng cần xem xét vai trò, trách nhiệm của anh T (cha của nghi phạm T.V.M).

Theo Công an Hà Nội, khi anh T thấy M chạy vào đấm làm nạn nhân Đ ngã ra đất nên vào can ngăn, rồi chở hai con về nhà. Sau đó, anh T trở lại khu vực sân đình Lệ Mật, thấy Đ có biểu hiện choáng, mặt tái nên đã đưa nam sinh vào Bệnh viện Đa khoa Đức Giang cấp cứu.

Như vậy, luật sư Đồng nhìn nhận anh T có mặt tại hiện trường cùng hai con. Do đó, cần làm rõ nhận thức của người cha tại thời điểm T.V.M lao vào đánh cháu Đ.

Về trách nhiệm dân sự, luật sư dẫn quy định bồi thường thiệt hại tại Điều 586 Bộ luật Dân sự 2015 nêu rõ, người từ đủ 15 tuổi đến dưới 18 tuổi mà gây thiệt hại thì phải bồi thường bằng tài sản của mình.

Nếu không đủ tài sản để bồi thường thì cha, mẹ phải bồi thường phần còn thiếu bằng tài sản của họ.