Tọa đàm tại Ngày thơ Việt Nam: Lo ngại thơ ca chất lượng thấp tràn lan

Trong khuôn khổ Ngày thơ Việt Nam 2023, tọa đàm “Thơ hiện nay với hôm nay” đã được tổ chức vào ngày 5/2, tại Hoàng thành Thăng Long.

Chương trình có sự tham gia của nhà thơ nhiều thế hệ, thảo luận và làm rõ những vấn đề quan trọng của thi ca đương đại trong việc góp phần xây dựng con người thời đại mới.

Lo ngại thơ ca chất lượng thấp, cũ kỹ

Nhà thơ Trần Anh Thái ghi nhận, thơ ca nhiều năm gần đây đã có đời sống mới, diện mạo mới, đa diện, đa thanh, phong phú, sinh động với vô vàn các quan niệm nghệ thuật, khuynh hướng thơ ca, phong cách sáng tác.

Thơ ca mang hơi thở mới, mỹ cảm mới, chức năng mới. Các nhà thơ một mặt đi sâu khám phá bản thân, một mặt không rời bỏ ý thức trách nhiệm xã hội.

“Có lẽ không một nhà thơ nào không viết hoặc chí ít nghĩ đến những vấn đề nhức nhối, thậm chí cả những vấn đề lớn lao của đất nước trong đời sống hôm nay. Đó là thành tựu và cũng là sự lao động, sáng tạo không mệt mỏi của các nhà thơ”, nhà thơ Trần Anh Thái nhận định.

Tuy nhiên, ông vẫn bày tỏ lo lắng khi thơ chất lượng thấp tràn lan, cái non yếu chiếm lĩnh, cái đích thực bị khuất lấp, chìm vào im lặng…

Đồng quan điểm, nhà văn Nguyễn Hiếu cho rằng, thơ hiện nay đa phần là những cảm xúc riêng tư, với những đề tài quá cũ, thiếu gắn bó với suy nghĩ, tâm tư của con người trong giai đoạn kinh tế thị trường và đời sống xã hội nhiều biến động.

Thơ ca hiện nay thiếu vắng những tác phẩm độc đáo xuất sắc, các nhà thơ chưa tạo được phong cách riêng mà viết tựa tựa giống nhau…

Đồng quan điểm, nhà thơ Vũ Quần Phương cũng phải thốt lên, tài năng ở đâu rơi xuống mà lại may mắn thế? Tài năng thì chưa ai nghiên cứu. May mắn thì cũng chưa thấy ai nhận xét, nhưng hiện tượng thì ai cũng thấy.

Theo nhà thơ, hiện nay số lượng các nhà thơ phải tính bằng đơn vị vạn và các tập thơ xuất bản hàng năm cũng phải dùng tới đơn vị nghìn.

Cần tôn trọng, khích lệ người làm thơ hiện đại

Trong bối cảnh đó, vấn đề đặt ra là: Thơ ca hiện nay nên phát triển như thế nào để đáp ứng với nhu cầu đời sống?

Nhà thơ Vũ Quần Phương thừa nhận, số lượng các ấn phẩm thơ xuất hiện trên thị trường sách thì có ảnh hưởng tới việc tiêu thụ thơ.

Thống kê cho thấy, số tập thơ ấn hành hàng năm gấp từ 30 đến 40 lần các giai đoạn trước Thơ chưa đạt chuẩn vẫn đưa ra thị trường.

Theo nhà thơ, nguyên nhân là do công tác biên tập dễ dãi, để những tập thơ non yếu, không có nhiều giá trị về tư tưởng và nghệ thuật, được ra đời, che lấp những tập thơ “đọc được”.

Tuy nhiên, ông cho rằng: "Thơ, có thể còn ngây thơ nhưng cuộc đời lại là những người từng trải, giàu vốn sống. Họ không ăn lương thơ. Họ có lương hưu. Hoạt động của họ như hội họp, đọc thơ, in thơ... cũng là tiền riêng. Chả phiền đến ngân sách. Làm thơ, với họ, như một cuộc chơi. Câu lạc bộ thơ cũng chỉ là một sân chơi.

Mà chơi trong cõi tinh thần, chơi tình cảm, chơi trí tuệ có ích hơn chơi tổ tôm, xóc đĩa lắm chứ. Viết một bài thơ là sống lại một chặng sống của mình, là nghĩ ngợi lại việc đời mà mình đã trải. Nó như một cuộc tự kiểm điểm về đạo lý, về phép ứng xử".

PGS. TS Nguyễn Thế Kỷ - Chủ tịch Hội đồng Lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật Trung ương cũng khẳng định, cần tôn trọng người làm thơ hiện đại, cổ vũ, tạo điều kiện cho họ sáng tác.

Bởi thơ Việt Nam có thành tựu lớn, tác động đến tình cảm, nhân cách con người và có sức thẩm thấu. Thơ được nhạc sĩ chắp cánh còn có thể vươn xa hơn…

Còn về việc xuất bản thơ, theo ông Nguyễn Thế Kỷ, cần có sự kiểm duyệt đặc biệt, cách quản lý khéo léo để vừa tạo điều kiện cho các nhà thơ không chuyên phát triển, vừa bảo đảm được chất lượng các tác phẩm thơ ca…

Đồng quan điểm nhà thơ Đoàn Văn Mật bày tỏ, ở thời đại nào thơ ca cũng có những bến bờ được tạo dựng bằng hiện thực đời sống.

Dù phản ánh hiện thực đời sống trực tiếp hay gián tiếp, dù hiện đại hay truyền thống thì điều cốt yếu là người làm thơ phải viết được tác phẩm tôn lên mọi vẻ đẹp cho con người và vì con người, cho đời sống và vì đời sống. Chỉ có như thế mới tạo nên sự vững bền cho thơ ca và nhà thơ mới hoàn thành sứ mệnh của mình.

Có gì hấp dẫn ở Ngày thơ Việt Nam tại Hà Nội?

Theo thông tin từ Hội Nhà văn Việt Nam, chương trình nghệ thuật chính của Ngày thơ sẽ diễn ra tại sân khấu trung tâm trước cổng Đoan Môn (Hoàng thành Thăng Long) từ 19h-21h ngày 5/2.

21 bài thơ, tác giả thơ sẽ xuất hiện trong chương trình, tương đương với con số Ngày thơ Việt Nam lần thứ 21.

Công chúng được gặp lại hình ảnh của các nhà thơ nổi tiếng giai đoạn Thơ Mới đến thơ kháng chiến chống Pháp như: Nguyễn Đình Thi, Chế Lan Viên, Huy Cận, Xuân Diệu, Hoàng Cầm, Lê Đạt, Chính Hữu… qua giọng đọc của các nhà thơ từ kho tư liệu của Bảo tàng Văn học Việt Nam.

Phần đọc, trình diễn, diễn xướng thơ của các nhà thơ thế hệ chống Mỹ, thế hệ nhà thơ sau 1975 đến thời kỳ Đổi mới và cuối cùng là của các nhà thơ trẻ đưa khán giả qua một hành trình thơ đầy cảm xúc.

Đan xen với đọc thơ, các nghệ sĩ nổi tiếng cũng trình diễn những ca khúc được phổ nhạc từ các bài thơ được công chúng yêu thích.

"Chương trình như sự nở bừng của đoá hoa thơ trong ánh sáng, âm nhạc huyền ảo và sự xuất hiện của đại diện các nhà thơ nhiều thế hệ bằng nhiều hình thức”, ông Nguyễn Quang Thiều - Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam cho hay.

Ông Thiều cũng khẳng định, sự kiện không bán vé, mở cửa cho tất cả những người yêu thơ có thể đến tham dự.

Trong ngày 5/2, Ngày thơ năm nay diễn ra với nhiều hoạt động phong phú như: Khai trương Đường thơ; Đường sách cùng các hoạt động phong phú khác...

Ở giữa không gian của Hoàng thành sẽ dành cho Bảo tàng Văn học Việt Nam một không gian đẹp để dựng “Nhà ký ức” thơ với những hiện vật và hình ảnh sống động về các nhà thơ Việt Nam nổi tiếng...

Bên cạnh là góc sân cỏ có những “cây thơ” rực rỡ vào ban ngày và lung linh vào ban đêm. Sân khấu chính sẽ gọi là đàn thơ.

Ngô Diệc Phàm bị tố cưỡng hiếp dù đang ngồi tù "bóc lịch"