Trăn trở của người làm biến áp thu nghìn tỷ mỗi năm

Cú đầu tư thay đổi toàn bộ hệ thống

Phóng viên Báo Giao thông có mặt tại nhà máy sản xuất máy biến áp của Công ty CP Thiết bị điện MBT vào đúng thời điểm công nhân đang cấp tập sản xuất lô hàng gần 100 sản phẩm cho kịp tiến độ giao hàng.

Ông Nam, Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc MBT tự hào chỉ từng dây chuyền, gọi tên, giới thiệu công dụng và nói, việc đầu tư 15 triệu USD cho toàn bộ máy móc hôm nay là quyết định mạnh tay làm thay đổi toàn bộ quy mô của công ty.

Trong không gian xưởng khoảng 20.000m2, các dây chuyền sản xuất tự động, từ gập sóng và hàn kín cánh tự động đến máy cắt tôn tự động Bollina, máy quấn cao thế, máy quấn hạ thế, máy cắt lõi Unicore, máy đột dập Amada, máy cắt laser, phòng thử nghiệm độc lập… được bố trí hợp lý, gọn gàng. Mỗi dây chuyền chỉ có khoảng 1-2 người điều khiển máy.

Vị chủ tịch nói, năm 2009, công ty chỉ là một xưởng sản xuất nhỏ, đầu tư dây chuyền sản xuất của Trung Quốc với khoảng 30 lao động, mỗi năm chỉ bán được khoảng 100-150 máy biến áp. 5 năm sau, công ty huy động vốn thay mới toàn bộ thiết bị dùng công nghệ Ý, Đức, Nhật.

Sau đó, năng suất và chất lượng sản phẩm được cải thiện, sản lượng bán ra tăng mạnh. Từ mức khoảng 1.000 sản phẩm/năm thời điểm năm 2015, đến nay đã lên khoảng 3.000 sản phẩm.

Nội có cái hay của nội

Khác với đa số các sản phẩm khác thường lép vế so với hàng ngoại, Chủ tịch Trần Văn Nam khẳng định, lợi thế cạnh tranh của biến áp nội MBT nổi bật so với sản phẩm ngoại.

“Đầu tiên khách hàng sẽ có nhiều lựa chọn hơn, thời gian đặt hàng ngắn hơn so với việc đặt mua ở nước ngoài, không phải chờ đợi. Đặc biệt, chế độ hậu mãi sau bán hàng có nhiều thuận lợi, khi thiết bị điện có vòng đời dài, việc mua hàng trong nước sẽ giúp doanh nghiệp chủ động được việc sửa chữa, nâng công suất…”, ông Nam nói và cho biết, để có được lợi thế đó, công ty đã kiên trì theo đuổi mục tiêu của sản phẩm là chất lượng điện ổn định, tổn hao thấp…

Chính điều đó đã giúp doanh thu của công ty trung bình hàng năm đạt khoảng 1.200 tỷ đồng, đóng góp ngân sách thuế địa phương và duy trì công ăn việc làm cho gần 300 nhân viên.

Hiện, MBT sản xuất các dòng máy biến áp dầu, tủ điện trung thế. Với giá bán trung bình mỗi sản phẩm khoảng 150- 200 triệu đồng, đại diện HANSIBA cho rằng, khách hàng có thể tiết kiệm được khoảng 5-10% chi phí khi mua dòng máy nội so với các dòng máy ngoại cùng loại.

Cùng phóng viên có mặt tại nhà máy, ông Nguyễn Vân, Phó chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp ngành công nghiệp hỗ trợ TP Hà Nội (HANSIBA) đánh giá, hiện MBT là một trong những doanh nghiệp sản xuất máy biến áp thuộc top 10 cả nước và một trong số ít doanh nghiệp ở miền Bắc đầu tư lớn về công nghệ.

Ông Vân cho rằng, độ phủ sóng của MBT không kém những thương hiệu ngoại có tiếng như ABB (một công ty sản xuất máy biến thế có tiếng của Thụy Sỹ, đầu tư nhà máy ở Bắc Ninh).

Muốn mua nguyên liệu trong nước cũng chịu

Doanh thu nghìn tỷ nhưng ban lãnh đạo MBT luôn đau đầu với bài toán lợi nhuận bởi phải nhập khẩu 100% các nguyên liệu chính từ nước ngoài.

Ông Lê Lam, Phó tổng giám đốc phụ trách sản xuất của MBT nói với phóng viên: “Giá 1 con ốc mà doanh nghiệp Việt Nam sản xuất có thể chỉ 1.000 đồng nhưng chúng tôi vẫn phải trả 1,5 USD/sản phẩm để mua từ nước ngoài. Để chất lượng sản phẩm đạt tiêu chuẩn quốc tế thì doanh nghiệp phải chấp nhận. Khâu thử nghiệm của MBT rất khắt khe, những thành phẩm đều được thử nghiệm bằng hệ thống thử nghiệm tự động đạt chuẩn quốc tế”.

Điều này khiến doanh nghiệp đối diện nhiều khó khăn do phụ thuộc vào nguồn nguyên liệu nhập khẩu, giảm lợi nhuận. Nhiều khi phải chờ nguyên liệu 2 - 3 tháng mới về, trong khi thời hạn giao hàng của doanh nghiệp cận kề, đôi khi buộc phải xin hoãn, gia hạn thời gian giao hàng.

Chi phí nguyên vật liệu nhập khẩu chiếm hơn 50% tổng chi phí nên lợi nhuận chỉ đạt 5% doanh thu, thậm chí lúc giá cả tăng cao, ảnh hưởng Covid-19 thì lợi nhuận chỉ 2%. Với tình hình này, doanh nghiệp cũng không nâng được lương công nhân nên rất lo mất nhân công giỏi. Hiện thu nhập bình quân của công nhân chỉ tầm 10 triệu đồng/tháng.

“Công ty đã cố gắng liên hệ với các nhà cũng cấp trong nước, nhưng chất lượng không đáp ứng. Mục tiêu lớn nhất hiện nay mà MBT theo đuổi là tăng trưởng doanh thu ít nhất 20% và cố gắng mua được nguyên liệu trong nước để tăng lợi nhuận”, ông Nam cho biết.

Cùng trăn trở về đầu vào nguyên liệu cho ngành cơ khí, đại diện HANSIBA cho rằng, những công ty như MBT còn nhiều dư địa phát triển nếu các doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ Việt Nam có thể kết nối được với nhau để cung cấp nguyên liệu, nhân lực.

“Hiện không ít doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ nhỏ và vừa đã đẩy mạnh đầu tư công nghệ, thiết bị để đáp ứng tiêu chuẩn ngày càng cao. Vấn đề là các doanh nghiệp này chưa kết nối được với nhau nên cần sự hỗ trợ từ các cơ quan Nhà nước”, ông Vân nêu thực tế.

Khánh thành nhà máy sản xuất máy biến áp 1.000 tỷ đồng