Tranh cãi tội danh khởi tố vụ gian lận điểm thi ở Hòa Bình

Vậy, vụ án này có đơn thuần là “Lợi dụng chức vụ quyền hạn khi thi hành công vụ” hay đã cấu thành tội “Đưa và nhận hối lộ?

Bộ Công an đang tiếp tục làm rõ

Đó là vấn đề được Báo Giao thông đặt ra đối với đại diện Bộ Công an về vụ án gian lận điểm thi ở Hòa Bình. Đáng chú ý, kết luận điều tra của Cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an chỉ đề cập việc cán bộ Sở Giáo dục Hòa Bình nhận 550 triệu đồng để nâng điểm chứ không đề cập nâng điểm cho ai, ai là người đưa tiền để được nâng điểm thi.

Trả lời câu hỏi này, người phát ngôn, Chánh văn phòng Bộ Công an - Trung tướng Lương Tam Quang cho biết, để đảm bảo thời hiệu điều tra và công bằng cho các thí sinh, Cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an đã công bố kết luận điều tra ban đầu để chuyển VKSND cùng cấp xem xét. Còn những vấn đề báo chí vừa đặt ra, Cơ quan An ninh điều tra đang tiếp tục làm rõ. “Kết luận điều tra này chỉ là bước đầu chứ không phải kết luận sơ sài. Cơ quan An ninh điều tra tiếp tục làm rõ, nếu đủ căn cứ sẽ xử lý theo quy định pháp luật”, ông Quang nói.

Về vụ việc này, trao đổi với Báo Giao thông, Thường trực Ủy ban Tư pháp Đỗ Đức Hồng Hà cho rằng, vì tình tiết trong kết luận điều tra chưa rõ nên chưa thể khẳng định được điều gì. Nhưng nếu sau này chứng minh được, có đầy đủ chứng cứ thì hoàn toàn có thể xem xét, xử lý về nhóm tội hối lộ, trong đó có cả các hành vi đưa, nhận hối lộ, hoặc tội môi giới hối lộ, lợi dụng chức vụ, quyền hạn gây ảnh hưởng đối với người khác để trục lợi, lợi dụng ảnh hưởng đối với người có chức vụ, quyền hạn để trục lợi… Theo ông Hà, các khung hình phạt cho từng tội danh này đều được quy định rất rõ trong luật.

Dưới góc độ pháp lý, luật sư Đặng Văn Cường, Trưởng Văn phòng Luật sư Chính Pháp (Đoàn Luật sư TP Hà Nội) cho rằng, qua kết quả điều tra có thể thấy các cán bộ giáo dục ở Hòa Bình đã có động cơ tư lợi, có dấu hiệu tội “Nhận hối lộ”. “Chính nhờ chức vụ, quyền hạn được giao nên cán bộ giáo dục mới có khả năng giải quyết được việc người khác đang mong muốn. Và người có hành vi đưa hối lộ cho người có chức vụ, quyền hạn chỉ khi người nhận hối lộ có khả năng này”, luật sư Cường phân tích và cho rằng, cơ quan điều tra có thể xem xét chuyển tội danh các bị can nếu đủ căn cứ. Bởi, có người nhận tiền thì chắc chắn phải có người đưa tiền.

Luật sư Lê Ngọc Hà (Đoàn Luật sư TP Hà Nội) cũng nêu quan điểm, nếu xác định trong vụ án này, người có chức vụ, quyền hạn nhận một khoản tiền, hay lợi ích vật chất từ 2 triệu đồng trở lên để làm việc sai trái, không đúng quy định của pháp luật thì đây sẽ là vụ án “Đưa và nhận hối lộ”. Do vậy, người đưa tiền cũng phạm tội và người nhận tiền cũng phạm tội.

Tuy nhiên, nếu người đưa hối lộ đã chủ động khai báo trước khi bị phát giác, thì có thể được miễn trách nhiệm hình sự và được trả lại một phần hoặc toàn bộ số tiền đã dùng để đưa hối lộ.

Phải truy đến cùng những người đưa tiền chạy điểm

Về khía cạnh có nên công bố công khai danh tính của phụ huynh, học sinh “chạy điểm”, ĐBQH Phạm Tất Thắng, Phó chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của QH phân tích, với các em học sinh, xét ở khía cạnh nào đó cũng là “nạn nhân” vì không hẳn do lỗi của các em mà do cha mẹ, do người lớn “hợp đồng” với người làm công tác chấm thi. Vì thế, cần cân nhắc để không làm ảnh hưởng đến các em, không thể vì lỗi của người lớn mà bắt các em phải gánh chịu hậu quả.

Theo ông Thắng, việc Sở GD&ĐT tỉnh Hòa Bình không công bố các thí sinh gian lận cũng có cái lý của họ và trong đó cũng có yếu tố nhân văn có thể chấp nhận được. Nhưng với phụ huynh hay những người lớn trực tiếp thực hiện hành vi này thì cần đánh giá khác, phải điều tra làm rõ và công bố công khai. Vì rõ ràng để làm được việc đó họ đã tính toán, bàn kế hoạch và thỏa thuận với nhau để làm sai lệch kết quả thi. Vì thế cần điều tra rõ ràng, sai đến đâu xử đến đó.

Để có thể xử lý triệt để, theo ông Thắng, cơ quan chức năng cần quyết liệt truy trách nhiệm đến cùng những đối tượng tham gia đường dây này, gồm những người tham gia sửa điểm và cả người chạy điểm. Đồng thời, phải có hình thức xử lý nghiêm những phụ huynh đã chạy điểm cho con và cả những người bao che, dù đó là con hay cháu của vị lãnh đạo nào thì cũng phải nghiêm trị để răn đe, tránh những sai phạm tương tự về sau.

GS. Đào Trọng Thi, nguyên Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của QH cho rằng, trong vụ việc này, cơ quan điều tra cần điều tra làm rõ một số trường hợp có vi phạm nghiêm trọng trong việc đưa tiền - chạy điểm để có thể đem ra xử lý, kể cả những người vi phạm là cán bộ lãnh đạo hay có chức có quyền. Bởi theo ông Thi, cũng không loại trừ có “bàn tay quyền lực” dùng chức vụ, uy tín của mình để tác động tới cán bộ giáo dục trong việc sửa điểm, nâng điểm thi cho con cháu, người thân của mình.

Ông Thi cho rằng, không tự nhiên cán bộ giáo dục đi nâng và sửa điểm mà phải có thỏa thuận với một người nào đó. Cũng giống như có người nhận hối lộ thì phải có người đưa hối lộ. Vì thế, đã xử lý thì phải xử lý nghiêm cả hai phía đưa và nhận, người đưa ra yêu cầu và người thực hiện hành vi.

Một hiệu trưởng trường tiểu học tử vong bất thường