Trẻ thiếu kẽm nguy hiểm thế nào?

Thiếu kẽm là nguyên nhân của nhiều bệnh ở trẻ.

Rối loạn tiêu hóa, viêm da vì thiếu kẽm

Suốt nửa năm trời đi thăm khám ở nhiều nơi nhưng bé Nguyễn Thanh M (12 tháng tuối, Hoàng Mai, HN) cũng không chữa khỏi những vết vẩy đỏ, ngứa ngát ở chân tay và quanh miệng. Hầu hết các nơi đều chẩn đoán bé M bị viêm da cơ địa, tuy nhiên, thuốc uống, thuốc bôi ngoài da cũng không mang lại hiệu quả. Đến khi con lại mắc thêm tiêu chảy, chị Trần Ngọc L mang bé M khi tìm đến phòng khám Viện Dinh dưỡng, qua thăm khám và xét nghiệm, tư vấn, bác sĩ đã chỉ định bé bị thiếu kẽm, đó là nguyên nhân gây nên bệnh viêm da. Được chỉ định bổ sung kẽm, bệnh bé M tiến triển tốt. Sau một thời gian, bé M đã hoàn toàn bình thường với nồng độ huyết thanh kẽm ổn định.

Bé Lê Thanh N. (14 tháng, Thanh Trì, HN) cũng thường xuyên bị rối loạn tiêu hóa. Theo chia sẻ của chị Nguyễn Thị K. (mẹ bé N), 1 tháng bé N phải có 3-4 lần bị rối loạn tiêu hóa, mỗi lần vậy chị lại tìm mua men tiêu hóa về cho con dùng. Hơn nữa, tháng nào bé N cũng ốm sốt, ho hắng, chị lại cho con dùng thêm kháng sinh, song hành rối loạn tiêu hóa khiến bé N lười ăn nên càng chậm lớn. Quá sốt ruột nên chị cho con đến Viện Dinh dưỡng khám, không ngờ nguyên nhân lại do bé thiếu kẽm.

Theo TS.BS Phan Bích Nga, Giám đốc Trung tâm khám tư vấn dinh dưỡng trẻ em (Viện dinh dưỡng Quốc gia), nguyên nhân thiếu kẽm ở trẻ em Việt được biết đến do hai nguyên nhân chính: Thứ nhất, tình trạng mắc các bệnh nhiễm khuẩn thường xuyên ở trẻ khiến cho tần suất sử dụng kháng sinh cao. Đây là một nguyên nhân khiến lượng kẽm trong cơ thể trẻ bị giảm. Thứ 2, do chế độ ăn của trẻ không thường xuyên được bổ sung các thực phẩm giàu kẽm như hàu, ngao, tôm, cua, các loại thịt như bò, gà, hạt ngũ cốc. Nhiều trẻ bị thiếu kẽm bẩm sinh do khi mang thai mẹ không bổ sung đủ vi chất cần thiết.

Nguyên nhân gây nhiều bệnh nguy hiểm cho trẻ

PGS Lê Bạch Mai,  Phó viện trưởng Viện Dinh Dưỡng quốc gia cho biết: “Ở Việt Nam tình trạng thiếu kẽm rất đáng báo động nhưng nhiều người vẫn thơ ờ với điều này. Các bệnh lý do thiếu chất kẽm thường là chậm phát triển thể lực, tâm thần; các bệnh về mắt, da, tóc và niêm mạc; suy giảm chức năng sinh dục; dễ bị nhiễm khuẩn, lâu lành vết thương; các bệnh lý dạ dày-ruột, suy dinh dưỡng, nhầm lẫn mùi vị, rối loạn tâm-thần kinh... và thiếu kẽm có thể làm một số bệnh lý tim mạch phát triển”.

Với tăng trưởng trẻ em, kẽm tham gia rất nhiều quá trình chuyển hóa trong cơ thể. Thứ nhất 300 enzim trong cơ thể có thành phần kẽm. Thiếu kẽm gắn liền với vấn đề suy dinh dưỡng thấp còi, nhẹ cân. Ngoài ra, kẽm cũng liên quan đến vấn đề rối loạn giấc ngủ của trẻ, rất nguy hại.

Những biểu hiện trẻ thiếu kẽm như chậm tăng trưởng, suy dinh dưỡng nhẹ và vừa, chậm tăng trưởng chiều cao, trẻ có tình trạng suy giảm tiêu thụ năng lượng như chán ăn hoặc giảm ăn, giảm bú, không ăn thịt cá, chậm tiêu, táo bón nhẹ, buồn nôn và nôn kéo dài ở trẻ.

Ngoài ra, trẻ còn bị rối loạn giấc ngủ (trằn trọc khó ngủ, mất ngủ), thức giấc nhiều lần trong đêm, khóc đêm kéo dài, chậm phát triển tâm thần vận động…Trẻ hay bị nhiễm trùng tái diễn ở đường hô hấp (viêm mũi họng, viêm phế quản tái đi tái lại), viêm đường tiêu hóa, viêm da, mụn bỏng, mụn mủ, viêm niêm mạc, viêm da cơ địa tái đi tái lại, da khô, tróc da…

“Cha mẹ có thể bổ sung kẽm cho trẻ bằng các chế phẩm dinh dưỡng hoặc các thực phẩm giàu kẽm như: Tôm đồng, lươn, hàu, sò, gan lợn, sữa, thịt bò, lòng đỏ trứng, cá, đậu nành, các hạt có dầu (hạnh nhân, hạt điều, đậu phộng..). Trẻ dưới 6 tuổi để đủ kẽm nên cho bú sữa mẹ vì kẽm trong sữa mẹ sẽ dễ hấp thu hơn sữa công thức”, BS. Nga khuyến cáo.

Chỉ uống “sữa hạt”, con suy dinh dưỡng