Khi tro xỉ trở thành hàng "hot”
Nhà máy Nhiệt điện Duyên Hải (Trà Vinh) được thành lập từ năm 2015. Từ khi đi vào vận hành đến hết tháng 4/2022, tổng lượng tro, xỉ phát sinh của 3 nhà máy là khoảng 7,88 triệu tấn.
Tổng lượng tro, xỉ đã được tiêu thụ tái sử dụng là khoảng 4,2 triệu tấn; tổng lượng tro, xỉ lưu trữ tại bãi khoảng 3,67 triệu tấn.
Một chiếc xe bồn đang chờ lấy tro bay từ Nhà máy Nhiệt điện Duyên Hải.
Khác với hình ảnh của nhiều năm trước, từ chỗ phải tốn hàng chục tỷ đồng/năm để xử lý thì hiện nay, tro xỉ đã trở thành một món hàng "hot” cho nguồn thu đáng kể.
Năm 2021, có gần 860.000 tấn/hơn 1 triệu tấn tro xỉ phát sinh từ các nhà máy nhiệt điện của Công ty Nhiệt điện Duyên Hải được tiêu thụ.
Nhờ nhu cầu lớn nên chỉ còn khoảng hơn 10% lượng tro, xỉ được trữ tạm tại bãi xỉ, con số này không đáng kể so với sức chứa của bãi xỉ.
Mỗi ngày, có hàng chục chiếc xe bồn nối đuôi nhau chờ lấy tro bay từ nhà máy.
Hiện tại, mỗi ngày 3 nhà máy của công ty có thể cho ra khoảng 4.000 tấn tro, xỉ thì có đến 90% được tiêu thụ ngay.
Công ty đã phải đầu tư thêm một hệ thống, ống dẫn tro bay ra cảng ưu tiên tiêu thụ bằng đường sà lan, tàu biển để vận chuyển được nhiều hơn.
Ông Nguyễn Văn Long, Phó Giám đốc Công ty Nhiệt điện Duyên Hải cho biết: "Hiện tro bay và xỉ đáy lò của các nhà máy nhiệt điện đã được cấp chứng nhận hợp chuẩn làm vật liệu san lấp, hợp quy tro bay dùng cho bê tông, vữa xây và xi măng vào năm 2020.
Từ đó, đã có rất nhiều doanh nghiệp đã đăng ký thu mua tro xỉ. Đặc biệt, gần đây, khi giá cát san lấp, cát xây dựng tăng chóng mặt thì lại có càng nhiều doanh nghiệp tranh nhau hỏi mua tro xỉ về san lấp, làm bê tông, clinker sản xuất xi măng".
Đến nay, đã có 16 đơn vị ký hợp đồng thu mua tro xỉ từ 3 nhà máy của Công ty Nhiệt điện Duyên Hải.
Một tuyến đường bên trong nhà máy nhiệt điện Duyên Hải được san lấp bằng tro xỉ.
Triển vọng thay thế VLXD tự nhiên
Thời gian qua, tình trạng khai thác cát quá mức đã dẫn đến nhiều hệ lụy về môi trường. Những tỉnh ở thượng nguồn ĐBSCL như: An Giang, Đồng Tháp… vốn được xem là những “mỏ vàng”, nay cũng đối mặt với nguy cơ cạn kiệt.
Đặc biệt, giá VLXD, nhất là giá cát liên tục nhảy múa khiến nhiều công trình dự án phải đình trệ, lâm vào thế khó.
Gạch sản xuất từ tro xỉ.
Sản xuất gạch không nung từ tro xỉ tại nhà máy xử lý tro xỉ và sản xuất VLXD DGM.
Trước tình hình trên, nhiều doanh nghiệp, đơn vị sản xuất đã chọn tro xỉ để làm VLXD, san lấp.
Nằm cạnh Nhà máy Nhiệt điện Duyên Hải có một nhà máy xử lý tro xỉ và sản xuất VLXD DGM, thuộc Công ty TNHH Vật liệu xanh Duyên Hải DGM.
Doanh nghiệp này hoạt động từ cuối năm 2020, ký hợp đồng thu mua tro xỉ từ nhiệt điện Duyên Hải. Sau đó, đưa về nhà máy để sản xuất thành VLXD.
Ông Nguyễn Quang Huân, Giám đốc doanh nghiệp này cho biết: "Mỗi tháng, nhà máy tiêu thụ ít nhất 3.000 khối tro bay và 1.000 khối xỉ.
Qua đó, sản xuất 1.500.000 viên gạch không nung/tháng; 10.000 tấn vữa khô đóng bao/tháng và 90.000 khối vật liệu san lấp...".
Tro xỉ đang cho thấy hiệu quả lớn trong việc thay thế các VLXD truyền thống trong xây dựng và san lấp.
Gạch không nung sản xuất từ tro xỉ.
“Tro xỉ có giá thành rẻ hơn, thân thiện với môi trường và chất lượng thì rất tốt. Đến nỗi, hiện chúng tôi không đủ nguồn tro xỉ để sản xuất”, ông Huân nói thêm.
"Theo ước tính, mỗi năm huyện Duyên Hải và thị xã Duyên Hải cần tới 5-6 triệu khối VLXD để dùng cho việc san lấp mặt bằng, phục vụ nhu cầu phát triển. Tôi hy vọng thời gian tới, tro xỉ sẽ được cho phép dùng rộng rãi trong việc san lấp để làm đường giao thông, hạ tầng…”, ông Trần Phước Lợi, Công ty TNHH Sản xuất thương mại dịch vụ Thuận Hòa TV kiến nghị.
Còn ông Trần Phước Lợi, Phó Giám đốc Công ty TNHH Sản xuất thương mại dịch vụ Thuận Hòa TV cho biết doanh nghiệp của ông chuyên san lấp mặt bằng cho các dự án.
“Vừa rồi, công ty trúng đấu giá mua 1 triệu tấn tro xỉ từ Nhà máy Nhiệt điện Duyên Hải với giá hơn 17 tỷ đồng.
Sau khi trúng giá, tro xỉ vẫn để ở bãi chứa của nhà máy nhiệt điện, khi cần san lấp ở chỗ nào thì mình cho xe vận chuyển đến chỗ đó.
Tôi đã khảo sát nhiều nơi, tại nhiều công trình và cho thấy, chất lượng san lấp mặt bằng từ tro xỉ không hề thua kém so với san lấp bằng cát. Hơn nữa, mỗi khối tro xỉ khi san lấp có giá chỉ bằng 2/3 khối cát", ông Lợi nói.
Tính đến cả chuyện sử dụng cát biển khi VLXD khan hiếm
Bộ GTVT cũng đã chỉ đạo nghiên cứu dùng cát biển làm vật liệu đắp nền đường - có thể thí điểm tại khu vực ĐBSCL, khi cát xây dựng khan hiếm.
Theo các kết quả điều tra, nghiên cứu hiện có, vùng biển từ 0 - 100 mét nước ta có tiềm năng lớn về khoáng sản vật liệu xây dựng; đã xác định được 30 vùng triển vọng với tổng tài nguyên dự báo gần 150 tỷ m3.
“Trước nhu cầu về cát rất lớn, sử dụng cho các dự án, các công trình giao thông quan trọng ở khu vực ĐBSCL và trên cả nước thì việc nghiên cứu sử dụng cát biển làm vật liệu đắp nền đường cho các dự án là hết sức bức thiết và có ý nghĩa to lớn.
Chỉ đạo của Bộ GTVT là phù hợp”, TS Huỳnh Trọng Phước, Giảng viên Khoa Công nghệ, Trường Đại học Cần Thơ nhận định.
“Sử dụng cát biển, một mặt tận dụng có hiệu quả trữ lượng cát biển đang có. Mặt khác giúp hạn chế việc khai thác và sử dụng nguồn cát tự nhiên.
Qua đó hạn chế tình trạng cạn kiệt nguồn tài nguyên thiên nhiên và hạn chế các tác động tiêu cực đến môi trường do vấn đề khai thác quá mức nguồn cát tự nhiên gây ra”, TS Phước nói.
Một công trình tại TP Phú Quốc (Kiên Giang) sử dụng thiết bị sàng rửa cát biển.
ĐBSCL ngập nước thường xuyên nên cát càng sạch và tỷ lệ bùn, tạp chất hữu cơ càng ít thì khả năng hút ẩm, trương nở, co ngót phần cát đắp nền đường sẽ càng giảm giúp cho chất lượng nền đường càng cao - sau khi cát được rửa.
Do đó theo TS Phước, cần phải qua thiết bị tuyển rửa cát biển cho đạt cấp phối hạt và kiểm soát ổn định bùn sét, tạp chất hữu cơ cũng sẽ càng thấp - đến dưới 3%, sẽ càng có lợi cho chất lượng tuổi thọ công trình…
Ông Nguyễn Đức Thắng, chuyên gia Viện Khoa học công nghệ xây dựng cho biết, với cát nhiễm mặn chỉ sau hai công đoạn rửa bằng máy rửa cát, hàm lượng ion clo đã giảm đến ngưỡng có thể dùng cho kết cấu bê tông cốt thép.
“Tùy đặc điểm của nguồn cát biển được khai thác sử dụng mà áp dụng những biện pháp kỹ thuật phù hợp để cải thiện và nâng cao chất lượng một cách có hiệu quả.
Nhìn chung, vấn đề cải thiện cấp phối hạt và xử lý hàm lượng muối hòa tan cùng với lượng tạp chất hữu cơ vẫn là các mấu chốt đối với việc nghiên cứu và ứng dụng cát biển trong các hoạt động xây dựng hiện nay.
Và áp dụng công nghệ rửa cát biển cần được xem xét để giải quyết các vấn đề này”, TS Phước nhận định.
Vừa qua, Văn phòng Chính phủ đã có văn bản gửi các Bộ: Xây dựng, Công thương, TNMT, GTVT, NNPTNT, KHCN, cùng UBND một số địa phương, trong đó có Trà Vinh về tình hình triển khai thực hiện “Chỉ thị số 08/CT-TTg đẩy mạnh xử lý, sử dụng tro, xỉ, thạch cao của các nhà máy nhiệt điện, hóa chất, phân bón làm nguyên liệu sản xuất vật liệu xây dựng và trong công trình xây dựng”.
Theo đó, Phó Thủ tướng Lê Văn Thành đã đồng ý với đề nghị của Bộ Xây dựng. Yêu cầu các bộ, cơ quan liên quan tiếp tục thực hiện nghiêm các nội dung chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Chỉ thị số 08.
Đặc biệt, giao Bộ GTVT nghiên cứu việc sử dụng tro, xỉ, thạch cao làm nguyên vật liệu trong các công trình giao thông, thay thế vật liệu tự nhiên.
Bình luận bài viết (0)
Gửi bình luận