Trộm cát rút ruột sông Trà Khúc: Huyện kêu khó vì thiếu lực lượng phối hợp

Ngày 26/4, trao đổi với phóng viên Báo Giao thông, ông Nguyễn Mạnh Cường - Chủ tịch UBND huyện Sơn Tịnh thừa nhận có thực trạng khai thác cát trái phép trên sông Trà Khúc như Báo Giao thông phản ánh.

Cử người cảnh giới trước trụ sở công an huyện

Chủ tịch UBND huyện Sơn Tịnh cho biết, nguyên nhân dẫn đến tình trạng khai thác cát trái phép một cách công khai và diễn ra dai dẳng là do người dân ở đây không có công ăn việc làm ổn định. Thêm nữa, hiện nay giá cát tăng đột biến, nhu cầu của người dân tăng cao nhưng nguồn cung lại khan hiếm, trong khi trên địa bàn hiện không có mỏ cát nào hoạt động.

“Có cầu thì ắt có cung, mặc dù UBND huyện cũng đã chỉ đạo lực lượng chức năng vào cuộc quyết liệt và bắt giữ rất nhiều phương tiện khai thác cát lậu.

Thậm chí xe tải chở cát lậu theo quy định giữ 1 tuần thì huyện chỉ đạo tạm giữ 1 tháng rồi gia hạn thêm tháng nữa, không cho đổ cát trên xe xuống để cho hư nhíp, nhưng thả ra thì họ lại tái phạm vì mức phạt quá thấp chỉ từ 200-400 nghìn đồng/phương tiện nên không đủ sức ren đe.

Điểm khó trong truy quét trộm cát là điểm tập kết cát lậu nằm gần địa giới hành chính TP Quảng Ngãi, khi phương tiện này di chuyển lên đường chính và chạy chưa đầy 100m thì sẽ đến địa phận TP Quảng Ngãi nên lực lượng chức năng huyện Sơn Tịnh không có quyền bắt.

Đồng thời, các đối tượng khai thác cát trái phép còn cử người cảnh giới ở các ngả đường, thậm chí là cảnh giới ngay trước trụ sở Công an huyện nên chỉ cần lực lượng công an lên đường làm nhiệm vụ là chúng phát hiện ngay.

Khi lực lượng công an đến nơi thì các đối tượng điều khiển xe ô tô đổ hết cát và chỉ chạy xe không tải trên đường Tế Hanh. Đối tượng nào chưa kịp đổ cát thì tăng tốc “vượt biên” qua địa phận TP Quảng Ngãi.

Còn các đối tượng di chuyển trên QL24B thì tuyến này do Phòng CSGT Công an tỉnh Quảng Ngãi quản lý nên dù lực lượng Công an Sơn Tịnh thấy nhưng bó tay. Thế nên chỉ riêng huyện Sơn Tịnh ra quân rầm rộ vẫn không thể xử lý triệt để”, ông Cường nói.

Khi phóng viên đặt câu hỏi, vậy công tác phối hợp giữa huyện Sơn Tịnh và TP Quảng Ngãi lâu nay thế nào, ông Cường cho biết, cũng có vài lần. Song, phía công an thành phố cũng không thể cử người thường xuyên kiểm tra cùng huyện Sơn Tịnh.

Nếu lực lượng công an TP Quảng Ngãi phối hợp chốt chặn ở khu vực giáp ranh thì 70% cát lậu không thể lọt ra ngoài, nhưng công an thành phố không đủ lực lượng để chốt chặn thường xuyên.

Cũng theo người đứng đầu chính quyền huyện Sơn Tịnh, thời gian qua, công an huyện cũng bắt giữ một số đối tượng cảnh giới và xử phạt hành chính song khi thả ra các đối tượng này lại tiếp tục “hoạt động”.

Ông Cường cho rằng, điểm khó hiện nay là kinh phí hỗ trợ các lực lượng làm nhiệm vụ rất hạn chế, chủ yếu là nguồn kinh phí từ thanh tra, kiểm tra tài nguyên khoáng sản nhưng rất ít. Anh em làm nhiệm vụ suốt ngày đêm và kết hợp nhiều việc khác nữa nên không thể trực 100% để bắt trộm cát.

Lực lượng quá mỏng nên khó truy quét

Chủ tịch tỉnh Quảng Ngãi chỉ đạo xử lý vấn nạn cát tặc hoành hành sau khi Báo Giao thông phản ánh, ông Nguyễn Mạnh Cường cho rằng, để giải quyết dứt điểm, huyện sẽ tiếp tục chỉ đạo các phòng chuyên môn, công an ra quân truy quét. Đồng thời, kiến nghị Công an tỉnh chỉ đạo Phòng Cảnh sát môi trường, Cảnh sát Kinh tế, Cơ động cùng vào cuộc để xử lý.

Theo ông Cường, đối với tang vật vi phạm như bè hút cát, ghe… tịch thu của đối tượng vi phạm thì không thể thanh lý được, trong khi tiền bỏ ra để kéo, cẩu tang vật về trụ sở công an rất tốn kém.

“Để xử lý vấn nạn này, kiến nghị UBND tỉnh sớm xây dựng kè kiên cố từ chân cầu Trường Xuân đến khu vực giáp ranh TP Quảng Ngãi, làm kè cao hơn mặt đường hiện hữu thì xe tải không thể di chuyển xuống bãi bồi bên dưới sông để khai thác cát lậu được.

Thời gian qua, để chống cát tặc, huyện chôn barie rào chắn, song khi vắng lực lượng chức năng thì các đối tượng này lại nhổ bỏ. Hoặc phá đường này thì các đối tượng lại mở đường khác để xuống bãi bồi.

Trước mắt, đề nghị UBND tỉnh sớm cấp phép cho các doanh nghiệp trúng đấu giá các mỏ cát khẩn trương đi vào khai thác để hạ nhiệt giá cát khi nhu cầu xây dựng của người dân lớn mà không đủ nguồn cung”, ông Cường nói.

Theo người đứng đầu huyện Sơn Tịnh, về lâu dài, địa phương tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền, chuyển đổi nghề nghiệp cho người dân trong vùng, song đây cũng là cả một vấn đề vì người dân không đủ trình độ, tay nghề để làm công nhân.

Tuy nhiên, khi phóng viên chỉ rõ đối tượng khai thác cát lậu trên sông Trà Khúc trong thời gian qua không hẳn chỉ có người dân mà còn có một số tổ chức, doanh nghiệp tham gia, tiếp tay, Chủ tịch UBND huyện Sơn Tịnh Nguyễn Mạnh Cường thừa nhận là có.

Ông Cường cho hay, vẫn có một số doanh nghiệp thu mua gom lại để bán ra ngoài, hoặc một số đầu nậu có xe tải bằng cách nào đó vẫn tham gia mua bán cát khai thác lậu. Có trường hợp mặc dù bị bắt nhưng vẫn tái phạm vì nguồn cát khan hiếm và lợi nhuận từ mua bán cát lậu mang lại quá lớn.

“Từ đầu năm 2023 đến nay, huyện thường xuyên kiểm tra, trong đó nòng cốt là Phòng TN&MT, Công an huyện và Công an xã Tịnh Hà. Tuy nhiên, lực lượng mỏng nên không thể dồn hết vào một việc là đấu tranh với nạn khai thác cát lậu.

Do đó, có những lúc, những nơi tình trạng này vẫn xảy ra và huyện dù muốn quyết liệt nhưng cũng lực bất tòng tâm”, ông Cường thừa nhận.

Trước đó, Báo Giao thông có bài phản ánh hoạt động khai thác cát lậu diễn ra công khai trên sông Trà Khúc đoạn qua khu vực giáp trung tâm huyện lỵ Sơn Tịnh và TP Quảng Ngãi khiến người dân bức xúc.

Các đối tượng khai thác cát lậu tự lập bến bãi, mở đường chạy cắt ngang đường giao thông qua hành lang an toàn đê điều sông Trà Khúc để lập bãi tập kết cát và đưa phương tiện cơ giới vào đào, xúc, vận chuyển đi tiêu thụ.

Ngay sau phản ảnh của Báo Giao thông, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi đã có chỉ đạo khẩn yêu cầu các địa phương, cơ quan liên quan vào cuộc xử lý.

Xe đầu kéo lật ngửa tại khúc cua "tử thần" trên QL1 qua Quảng Ngãi