 |
Chính quyền Tổng thống Obama vẫn hứng chịu nhiều chỉ trích về thỏa thuận hạt nhân với Iran |
Tờ The Guardian hôm 3/8 dẫn nguồn tin từ giới thạo tin Âu - Mỹ cho hay, chính quyền Tổng thống Mỹ Obama đã bí mật chuyển 400 triệu USD tiền mặt tới Iran và đằng sau câu chuyện này có lẽ vẫn là một ẩn số.
Máy bay chở 400 triệu USD tiền mặt tới Iran?
Nguồn tin khẳng định, thời điểm diễn ra vụ “chuyển tiền” trùng thời điểm bốn công dân Mỹ bị giam ở Tehran được trả tự do hồi tháng 1 năm nay. Trong số các công dân Mỹ được phía Iran trả tự do có hai công dân Mỹ bị bắt trong nhiệm kỳ đầu của ông Obama. Công dân thứ ba là Jason Rezaian, Trưởng văn phòng đại diện của tờ Washington Post tại Tehran - anh này bị cáo buộc là gián điệp và bị bắt tháng 7/2014 và công dân Mỹ thứ tư là cựu nhân viên FBI Robert Levinson, bị bắt năm 2015.
Thời điểm trao đổi tù nhân cũng là lúc quốc tế dỡ bỏ lệnh trừng phạt đối với Tehran liên quan đến chương trình hạt nhân của nước này. Khi đó, Ngoại trưởng Mỹ John Kerry và Nhà Trắng gọi đây là một thắng lợi ngoại giao. Trong một tuyên bố ngày 17/1, Tổng thống Mỹ Barack Obama có nhắc đến thỏa thuận hạt nhân giữa Iran và nhóm P5+1 về việc Iran thả công dân Mỹ nhưng không “đả động” đến việc Mỹ cho máy bay chở 400 triệu USD qua Iran.
Tờ Wall Street Journal cho biết chi tiết, 400 triệu USD chuyển cho Iran bao gồm các loại tiền euro, franc Thụy Sĩ và nhiều đơn vị tiền tệ khác, được chứa trong các thùng gỗ rồi vận chuyển tới Tehran bằng máy bay vận tải. Số tiền này được phía Mỹ lấy từ các ngân hàng T.Ư ở Hà Lan và Thụy Sĩ.
Wall Street Journal cũng dẫn lời một quan chức Mỹ giải thích, số tiền trên sở dĩ không phải USD bởi tất cả các giao dịch bằng USD với Iran đều bị cấm theo luật trừng phạt của Mỹ. Và Mỹ phải chở tiền mặt bằng máy bay vận tải sang Iran, bởi các lệnh cấm quốc tế khiến Iran khó có thể tiếp cận với các ngân hàng thế giới.
Chỉ “trời biết, đất biết”, chính quyền Obama biết
Về danh nghĩa, số tiền này là đợt chi trả đầu tiên nằm trong khoản 1,7 tỷ USD mà Chính phủ Mỹ thỏa thuận bồi thường cho Iran, liên quan tới thương vụ mua bán vũ khí giữa hai bên trước cuộc Cách mạng Hồi giáo Iran năm 1979 nhưng cuối cùng, Mỹ lại không bán cho Iran.
Vụ việc đã được Tòa án Quốc tế The Hague thụ lý và ra phán quyết, Mỹ phải bồi thường cho Iran 1,7 tỷ USD, bao gồm 400 triệu USD bị đóng băng tại ngân hàng Mỹ từ năm 1981 và 1,3 tỷ USD tiền lãi. Con số lúc đầu mà Iran đòi Mỹ bồi thường là 10 tỷ USD.
Về phần mình, chính quyền Tổng thống Obama đã phủ nhận mối liên hệ giữa khoản thanh toán này với kế hoạch trao đổi tù nhân. John Kirby - người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ nói: “Các cuộc đàm phán về việc giải quyết những vấn đề còn tồn đọng hoàn toàn khác với cuộc thảo luận về việc trả tự do cho những công dân Mỹ. Ngoài ra, hai cuộc đàm phán này còn được tiến hành bởi các nhóm khác nhau ở mỗi bên”.
Tuy nhiên, giới chức Mỹ cũng thừa nhận phái đoàn đàm phán của Iran về vấn đề trao đổi tù nhân từng tuyên bố họ muốn nhận một thứ gì hữu hình như tiền mặt. Trong khi truyền thông Iran dẫn lời nhiều quan chức quốc phòng cấp cao Iran nói rằng khoản tiền mặt 400 triệu USD này là tiền chuộc. Bộ Ngoại giao Iran thì từ chối bình luận.
Donald Trump lại “mượn gió bẻ măng”
 |
Ngoại trưởng Mỹ John Kerry và người đồng cấp Iran Javad Zarif |
Theo Wall Street Journal, từ sau thời điểm Mỹ cho máy bay chở tiền qua Iran tới nay, Iran đã bắt thêm hai công dân Mỹ gốc Iran, ngoài ra còn bắt một số công dân Pháp, Anh và Canada cũng gốc Iran.
Trước đó, Thượng nghị sĩ Đảng Cộng hòa Tom Cotton - người đã chỉ trích Thỏa thuận hạt nhân với Iran đã tiếp tục chỉ trích việc Tổng thống Mỹ Barack Obama trả khoản tiền chuộc 1,7 tỷ USD cho các thủ lĩnh Hồi giáo dòng Shi’ite để đổi lấy các con tin Mỹ. “Điều này phá vỡ chính sách lâu nay của Mỹ: Không trả tiền chuộc để đổi lấy sự tự do của công dân Mỹ và khiến Iran tiếp tục bắt giữ người Mỹ trái phép”, Wall Street Journal dẫn lời ông Cotton.
Còn ứng viên Tổng thống Đảng Cộng hòa Donald Trump, ngay lập tức xem đây là một “cơ hội vàng” để tiếp tục tấn công đối thủ của mình bên phía Đảng Dân chủ, bà Hillary Clinton nhân sự việc này, theo The Guardian hôm 3/8.
Ông Trump cho rằng, việc Mỹ phải trả 400 triệu USD tiền mặt cho Iran sau thỏa thuận hạt nhân lịch sử của Iran là một scandal nữa đối với bà Clinton - khi chính bà là người đàm phán các thỏa thuận này trên cương vị Ngoại trưởng Mỹ. “Một bộ trưởng không đủ năng lực của chúng ta - bà Hillary Clinton, là người đã bắt đầu các cuộc đàm phán cung cấp 400 triệu USD tiền mặt cho Iran. Một vụ bê bối!”, ông Trump viết trên Twitter cá nhân ngày 3/8.
Bình luận bài viết (0)
Gửi bình luận