Vì sao 2 nhóm khủng bố IS và Taliban không đội trời chung?

Những tay súng mang mặt nạ đen là nỗi ám ảnh của nền hòa bình thế giới

Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS) có một sự kỳ thị không hề nhỏ đối với nhóm phiến quân Taliban? Sao lại như vậy?

Tạp chí (bằng Tiếng Anh) được xem là công cụ tuyên truyền của phiến quân, có tên là Dabiq đã hé lộ lí do tại sao các tay súng IS lại… ghét Taliban đến vậy. Trong đó, Dabiq bác bỏ và kỳ thị hệ tư tưởng của Taliban “khét tiếng” một thời.

Trên tờ tạp chí Long Wars Jounal, tác giả Thomas Joscelyn cho rằng, nguồn gốc của việc IS “không ưa” Taliban xuất phát từ việc: Nhà nước Hồi giáo tự xưng cho rằng hệ tư tưởng của phiến quân này không phải là một tín ngưỡng Hồi giáo phổ quát, mà chỉ trên cơ sở chủ nghĩa dân tộc hẹp hòi mà thôi. Trong khi đó, IS cho rằng những tay súng thánh chiến thuộc nhóm này đang chiến đấu vì toàn bộ cộng đồng người Hồi giáo?

Trớ trêu thay, Taliban tuyên bố cai trị bằng Luật Hồi giáo và tuyên bố sẽ xóa nhòa ranh giới giữa các bộ tộc được thực hiện bởi các “lãnh chúa Afghanistan”. Dabiq số 13 của IS thường xuyên sử dụng những từ ngữ xúc phạm Taliban. Nhà nước Hồi giáo tự xưng cho rằng chỉ tự thân nhóm này mới đủ tư cách để thúc đẩy các lợi ích của người Hồi giáo.

IS có cả một bản danh sách dài những nhóm người nằm trong “chủ nghĩa dân tộc” của Taliban, trong đó có người Hồi giáo dòng Shiite (giáo phái lớn thứ hai của đạo Hồi, sau Hồi giáo dòng Sunny). IS dùng từ “ghê tởm” đối với nhóm người này – một thuật ngữ xúc phạm. Cái gọi là “Tạp chí Dabiq” của nhóm phiến quân thậm chí dùng tới hàng chục trang để giải thích sự cần thiết phải triệt tiêu người Hồi giáo dòng Shiite, nhánh thiểu số đang lãnh đạo các đất nước Iran và Iraq, đối chọi với Sunni hơn một ngàn năm qua.

IS cho rằng tín đồ Shiite được coi như những kẻ bội giáo so với dòng Sunni vốn tự coi mình là hậu duệ thừa kế tư tưởng chính thống, do đó Shiite đáng bị tiêu diệt. IS đang cố gắng lái những tín đồ Sunni bình thường theo hướng suy nghĩ đó.

Bắt nguồn từ mẫu thuẫn vốn có giữa hai dòng Hồi giáo, IS dễ dàng tuyển người Hồi giáo Sunni đông đảo vào hàng ngũ. Người Sunni sống tại Saudi Arabia, Ai Cập, Thổ Nhĩ Kỳ và Pakistan, chiếm 85% trong 1,6 tỷ người Hồi giáo. Họ có niềm tin mạnh mẽ rằng họ là dòng truyền thừa thực sự của nhà tiên tri Mohammad. 

Ngoài ra, hầu hết người Hồi giáo ở châu Phi là người dòng Sunni. Người Shiite chỉ là nhóm thiểu số, tập trung đa số tại Iran và Iraq, tin rằng mình dòng máu chính thống khiến họ là dòng truyền thừa thực thụ. Suốt lịch sử cả nghìn năm, người Hồi giáo Shiite phủ nhận vai trò thẩm quyền lãnh đạo Hồi giáo được bầu ra, chỉ công nhận dòng giáo sĩ mà họ tin là được bổ nhiệm bởi nhà tiên tri Mohammed và Allah.

Lính Afghanistan "chung lưng đấu cật" với Taliban, xử gọn 50 chiến binh Daesh