Vì sao cổ phần Air India ế chỏng trơ?

Air India là hãng hàng không quốc gia của Ấn Độ nhưng bán không ai muốn mua

Gánh nợ 5 tỷ USD

Air India bắt đầu được Chính phủ Ấn Độ rao bán từ năm ngoái nhằm hạn chế tác động của người đóng thuế đối với hãng hàng không đang đứng trước cảnh thua lỗ nhiều năm nay.

Tuy nhiên, số người quan tâm đấu thầu mua cổ phần của hãng thấp đến mức Chính phủ phải mở rộng thời hạn đăng ký đến ngày 31/5 tới. Nhưng tại sao không ai muốn mua Hãng hàng không quốc gia của Ấn Độ? Lý do đầu tiên phải kể đến là khoản nợ khổng lồ mà hãng này đang gánh chịu.

Theo dữ liệu về doanh số của Air India vừa được công bố hồi tháng 3, Air India đang nợ hơn 7 tỉ USD. Chính phủ muốn chủ mới của hãng phải gánh khoảng 5 tỉ USD nợ. Ông Shilan Shah, nhà kinh tế Ấn Độ đến từ Công ty Capital Economics cho biết: “Công ty này đã thua lỗ trong suốt 10 năm qua, vì vậy hãng đang đứng bên bờ vực thẳm”.

Chưa kể, nhiều năm nay khi thị trường hàng không của Ấn Độ trở nên cạnh tranh khốc liệt vì sự ra đời của hàng loạt hãng hàng không giá rẻ, Air India gặp không ít khó khăn, thậm chí Chính phủ đã phải trợ cấp 4,5 tỉ USD vào năm 2012 mới có thể sống sót.

Trung tâm Hàng không châu Á - Thái Bình Dương (CAPA), một công ty tư vấn đã ước tính Air India có thể thua lỗ thêm 2 tỉ USD trong 2 năm nữa.

Bị cắt “miếng bánh” béo bở nhất

Lý do thứ hai khiến nhiều đối thủ nội địa của Air India rút lại đấu thầu trong vài tuần qua vì Chính phủ tuyên bố không bán hoạt động nước ngoài của hãng này, trong khi đây là “miếng bánh” béo bở nhất mà các nhà đầu tư muốn khai thác.

IndiGo cho biết, họ chỉ muốn mua hoạt động hàng không của Air India nhưng Chính phủ không cho phép. Jet Airways, một đối thủ khác chia sẻ không tham gia đấu thầu theo những điều khoản thỏa thuận hiện tại mà Chính phủ đưa ra, Giám đốc điều hành (CEO) SpiceJet Ajay Singh cho biết, việc mua lại Air India không có ý nghĩa gì với hãng hàng không của ông.

Một số yêu cầu của Chính phủ khiến thương vụ này không hấp dẫn đó là điều khoản giữ lại 24% cổ phần và một ghế trong Hội đồng quản trị. Chính phủ cũng cấm các công ty sáp nhập hoạt động của Air India vào hãng hàng không của họ và bắt buộc phải tiếp tục hoạt động dựa trên “cơ sở độc lập”.

Air India và Chính phủ Ấn Độ chưa bình luận về tình trạng “ế” thầu hiện nay.

Các nhà đầu tư nước ngoài cũng được phép tham gia mua Air India nhưng sẽ phải tìm một đối tác địa phương vì quy định Ấn Độ không cho phép công ty nước ngoài sở hữu quá 49% cổ phần của một hãng hàng không quốc gia.

Nhiều thông tin cho biết, Singapore Airlines - hãng bay đang điều hành một hãng hàng không nội địa của Ấn Độ Vistara theo mối quan hệ hợp tác với Tập đoàn Tata - đang khá quan tâm tới Air India.

Ngoài ra, còn một vài hãng hàng không khác như: Lufthansa, Etihad Airways và British Airways đang sở hữu IAG cũng tỏ ý quan tâm. Hiện nay, Singapore Airlines, Lufthansa và IAG từ chối bình luận.

Muốn bán phải giảm điều kiện

Mặc dù nợ nần và khủng hoảng nhưng Hãng hàng không quốc gia Ấn Độ vẫn có ưu điểm đó là mở ra con đường bước vào thị trường hàng không đang phát triển rất nhanh, dự kiến sẽ trở thành thị trường lớn nhất thế giới tính đến năm 2026.

Giám đốc điều hành CAPA tại Ấn Độ ông Kapil Kaul cho biết: “Air India mang đến cơ hội tuyệt vời”. Hãng đang khai thác bay tới 93 địa điểm bao gồm 39 địa điểm quốc tế, chiếm 17% trong tổng số hoạt động hàng không quốc tế của Ấn Độ tính đến tháng 9/2017.

Air India vẫn là một “nhân vật chính” trong lĩnh vực hàng không Ấn Độ khi vận tải 19 triệu hành khách tại đất nước có gần 300 triệu người thường xuyên sử dụng máy bay..

Ông Kaul cho rằng, với những ưu điểm trên, Chính phủ có thể tìm được người mua trong năm tới nếu làm cho hợp đồng hấp dẫn hơn với các nhà đầu tư. “Ấn Độ cần phải hạn chế tối đa rủi ro và tạo sự tự tin cho cho những người mua tiềm năng”, ông Kaul nhận định.

Giám đốc điều hành CAPA tại Ấn Độ ông Kapil Kaul cho biết: “Chính phủ cần phải đảm bảo với người mua rằng, họ vẫn là nhà đầu tư tài chính và không được phép can thiệp”.

Air India điêu đứng vì sức ép từ hàng không giá rẻ