Vì sao công tác GPMB cao tốc Quảng Ngãi-Hoài Nhơn có dấu hiệu chững lại?

Thậm chí một số đoạn, điểm công tác bàn giao mặt bằng còn tình trạng xôi đỗ, đứt quãng dẫn đến công tác thi công của các nhà thầu gặp trở ngại…

Sau hơn một tháng mặt bằng thay đổi không nhiều

Tỉnh Quảng Ngãi xác định công tác bồi thường, GPMB dự án Cao tốc Bắc Nam phía đông giai đoạn 2021-2025, đoạn Quảng Ngãi - Hoài Nhơn là nhiệm vụ chính trị quan trọng. Do đó, tỉnh này đã nỗ lực cán đích con số hơn 80% mặt bằng để bàn giao cho chủ đầu tư trước khi dự án khởi công vào ngày 1/1/2023 là rất đáng ghi nhận.

Tuy nhiên, kể từ đó đến nay tiến độ, khối lượng mặt bằng và tỷ lệ giải ngân vốn cho công tác này rất thấp, chưa như kỳ vọng đặt ra. Ngay cả ông Đặng Văn Minh, Chủ tịch UBND tỉnh cũng cho rằng, sau kết quả đáng ghi nhận, dường như sức ì lại tái diễn, nhất là giai đoạn trước và sau Tết Nguyên đán.

Theo báo cáo của Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông Quảng Ngãi, tính đến nay tổng chiều dài bàn giao mặt bằng cho dự án khoảng 48,94/60,3km, đạt 81,2%, trong đó. Cụ thể, gói thầu XL1 (Km0+000 -:- Km30+000): Bàn giao thực địa với tổng chiều dài khoảng 25,05/30km, đạt 84% chiều dài đoạn tuyến; gói thầu XL2 (Km30+000 -:- Km57+200) bàn giao thực địa tổng chiều dài khoảng 20,79/27,2km, đạt 76% chiều dài đoạn tuyến; gói thầu XL3 (Km57+200 -:- Km88+000, trong đó đoạn tuyến trên địa bàn tỉnh Quảng Ngãi có chiều dài 3,1km, từ Km57+200 -:- Km60+300) đã bàn giao 3,1/ 3,1km, đạt 100% chiều dài đoạn tuyến.

Được biết, cao tốc Quảng Ngãi - Hoài Nhơn đoạn qua tỉnh Quảng Ngãi có chiều dài hơn 60km đi qua 4 huyện, thị xã với tổng diện tích phải bồi thường, GPMB hơn 494ha. Trong đó, huyện Tư Nghĩa có chiều dài 4,86 km/37,7ha; huyện Nghĩa Hành có chiều dài 17,4km/141,9ha; huyện Mộ Đức có chiều dài 10,59km/93,5ha và TX Đức Phổ có tổng chiều dài 27,45km/221,5ha.

Trong năm 2023, Bộ GTVT đã phân khai chi tiết kế hoạch vốn năm 2023 cho Dự án thành phần đoạn Quảng Ngãi - Hoài Nhơn, trong đó đã bố trí cho Tiểu dự án bồi thường, GPMB đoạn qua tỉnh Quảng Ngãi là 2.000 tỷ đồng. Đến nay, tỉnh này mới chỉ giải ngân hơn 119 tỷ đồng, đạt 6% kế hoạch vốn.

Trong số 4 huyện, thị xã có dự án đi qua thì hai huyện Nghĩa Hành và Tư Nghĩa có kết quả GPMB thấp và chưa như kỳ vọng của tỉnh này đề ra. Chủ tịch UBND huyện Nghĩa Hành Đinh Xuân Sâm cho biết, công tác bồi thường, GPMB chậm là do địa phương lần đầu tiên có dự án lớn đi qua, có khối lượng công việc nhiều trong khi nguồn nhân lực chưa đảm bảo. Đồng thời, việc nghiên cứu, áp dụng các quy định của pháp luật trong thu hồi đất còn bất cập.

“Phương châm của huyện vẫn ưu tiên tuyên truyền, vận động. Đối với các trường hợp cố ý không bàn giao mặt bằng, địa phương sẽ tổ chức cưỡng chế, thu hồi đất. Tuy vậy, mong muốn lớn nhất là sự đồng thuận của người dân trong quá trình thu hồi đất”, ông Sâm nói.

Cũng theo ông Sâm, thêm một chi tiết khiến công tác bồi thường, GPMB chậm là do hiện nay phương án bồi thường vẫn còn “trục trặc” giữa các huyện với nhau. Do đó, rất mong “nhạc trưởng” là Trung tâm phát triển quỹ đất Quảng Ngãi nghiên cứu, áp dụng phương án bồi thường giữa các địa phương cùng chung một giá, nhất quán. Làm như vậy để tránh mỗi địa phương một bảng giá dẫn đến bất cập.

Bộ GTVT ưu tiên cho tỉnh thì tỉnh sẽ làm hết trách nhiệm

Tại buổi làm việc với các sở, ngành địa phương có liên quan về công tác bồi thường, GPMB cao tốc Bắc-Nam phía đông giai đoạn 2 thuộc dự án thành phần đoạn Quảng Ngãi-Hoài Nhơn, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi Đặng Văn Minh cho rằng, đã qua hơn 1 tháng nhưng kết quả công việc không thay đổi nhiều so với kết quả mà UBND tỉnh báo cáo Thủ tướng trong lễ khởi công là cần phải xem lại.

"Ở đây tỉnh chia sẻ với các đơn vị vì trong thời gian qua rơi vào dịp nghỉ lễ Tết. Song, không phải vì thế mà dừng lại, để thời gian trôi qua còn công việc thì đứng lại', ông Minh nói.

Ông Minh cho rằng cần phải quyết liệt hơn nữa trong thời gian tới. Các chủ đầu tư, sở, ngành, địa phương phải nhận thấy điều này, phải soi xét lại bản thân để đề ra giải pháp, phương pháp thực hiện một cách tốt nhất. Mặt bằng bàn giao ì ạch, nhát gừng sẽ khiến công tác thi công không đồng bộ dẫn đến tiến độ chung của dự án chưa như kỳ vọng.

“Để tiếp tục tổ chức triển khai công tác bồi thường, GPMB đạt hiệu quả cao nhất, yêu cầu BQL Dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông Quảng Ngãi, chủ đầu tư Tiểu dự án bồi thường, GPMB cao tốc Quảng Ngãi-Hoài Nhơn khẩn trương phối hợp với chính quyền địa phương bàn giao mặt bằng cho chủ đầu tư, nhà thầu thi công. Xây dựng mốc thời gian cụ thể để thực hiện”, ông Minh chỉ đạo.

Đồng thời, người đứng đầu chính quyền tỉnh Quảng Ngãi cũng yêu cầu đối với việc xây dựng các khu cải táng mồ mã, khu TĐC, sau khi hoàn tất công tác GPMB thì phải khẩn trương bàn giao mặt bằng, chỉ đạo nhà thầu thi công hoàn thành các khu cải táng mồ mã trước 31/3/2023. Đối với 23 khu TĐC phải hoàn tất di dời các công trình hạ tầng kỹ thuật trước 30/4; chủ động phối hợp với các cơ quan để bàn giao đất cho người dân vào xây dựng nhà cửa trên phương án TĐC đã được phê duyệt.

Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi Đặng Văn Minh nhấn mạnh: Bộ GTVT giao kế hoạch vốn năm 2023 cho tỉnh Quảng Ngãi để thực hiện dự án hơn 2.000 tỷ, đây là sự quan tâm rất lớn của Bộ GTVT đối với tỉnh. Do đó, tỉnh phải xây dựng kế hoạch giải ngân một cách tốt nhất. Vốn giao cho năm 2023 nhưng không phải vì thế mà từ từ mà phải giải ngân quyết liệt càng sớm càng tốt. Phải giải ngân sớm để đưa dòng tiền ra xã hội phát huy hiệu quả, tạo động lực tăng trưởng. Song song với đó là chủ động rà soát các nội dung công việc liên quan để giải quyết các vướng mắc phát sinh.

Ông Minh yêu cầu Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông Quảng Ngãi chủ động phối hợp với Ban QLDA 2 triển khai ngay các công việc liên quan đến trách nhiệm địa phương, không để chậm trễ và bị phê bình vì các vấn đề của địa phương.

Dẫn chứng điều này ông Minh cho rằng, nếu việc bàn giao mặt bằng tuyến chính chậm, xảy ra tình trạng mặt bằng xôi đỗ, nhà thầu không thi công được, trách nhiệm của Ban QLDA Đầu tư xây dựng các công trình giao thông.

Sở TN&MT là cơ quan đầu mối tiếp nhận văn bản kiến nghị xác định giá đất TĐC để tham mưu UBND tỉnh cho chủ trương chung để làm cơ sở cho UBND các huyện xác định giá đất TĐC. Khẩn trương thẩm duyệt bản đồ địa chính, bảng giá đất năm 2023 để thực hiện công tác bồi thường.

Liên quan đến nguồn vật liệu đất đắp, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi yêu cầu các bên liên quan rà soát lại các mỏ vật liệu, đặc biệt là mỏ đất, đảm bảo không xảy ra thiếu hụt thi công dự án và các khu TĐC, khu cải táng mồ mã, đặc biệt là tuyến chính.

Phải xác định lại trữ lượng các mỏ khi cấp mỏ chỉ định thì phải cho bổ sung, nâng trữ lượng và xác định lại giá để không làm thất thoát ngân sách.

“UBND các huyện, tinh thần chung nhất là phải chỉ đạo toàn diện công tác bồi thường, GPMB. Rà soát các vấn đề vướng mắc để giải quyết ngay. Đề nghị Bí thư Huyện ủy chỉ đạo cả hệ thống chính trị vận động, giải thích cho người dân trong vùng dự án. Kiên quyết thực hiện và hoàn thành công tác GPMB bàn giao đất sạch cho nhà thầu thi công, chung tay cùng tỉnh thực hiện vượt kế hoạch đề ra. Tất cả phải xem đây là nhiệm vụ chính trị quan trọng của năm 2023”, ông Minh nhấn mạnh.

Thủ tướng: Cần sớm nâng cấp sân bay Phù Cát, làm cao tốc Pleiku - Quy Nhơn