Vì sao ông Donald Trump bất ngờ sa thải Giám đốc FBI?

Giám đốc tình báo Mỹ James Comey tưởng trò đùa khi nhận tin sa thải qua truyền hình

Ngày 10/5, theo giờ Việt Nam, chính trường Mỹ rúng động vì thông báo bất ngờ từ Tổng thống Donald Trump - sa thải Giám đốc Cục điều tra liên bang Mỹ (FBI) James Comey. Quyết định xuất hiện lần thứ 2 trong lịch sử Mỹ khiến giới chính trị gia và dư luận Mỹ choáng váng, khó hiểu mục đích thực sự.

Nhận tin sa thải tưởng trò đùa

Trong thông báo, Nhà Trắng tuyên bố, ông James Comey “bị sa thải khỏi vị trí” Giám đốc FBI. Bản thân người bị cho thôi việc là ông Comey cũng bất ngờ khi nghe tin. Theo hai tờ báo Politico và New York Times, ông Comey biết tin này khi xem thời sự trên truyền hình mà ngỡ ngàng, tưởng trò đùa.

Tuy nhiên, sau đó, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã gửi thư thông báo quyết định sa thải tới ông Comey. Trong thư, ông Trump cho biết, ông đã đồng ý với khuyến cáo từ Tổng chưởng lý Mỹ Jeff Sessions rằng, “ông Comey không đủ khả năng để lãnh đạo FBI” và “cần phải có khởi đầu mới”. Nhà Trắng đang gấp rút tìm kiếm người kế nhiệm vị trí của ông Comey.

Quyết định khiến dư luận bất ngờ không chỉ vì được thông báo đột ngột mà còn vì ông Trump là người từng khen ngợi ông James Comey hết lời khi đi đến cùng để điều tra cáo buộc cựu Ngoại trưởng Mỹ Hillary Clinton sử dụng máy chủ cá nhân để xử lý việc công. Thời điểm ông Comey thông báo quyết định mở lại cuộc điều tra bà Clinton vì phát hiện nhiều thư điện tử mới nghi ngờ bị xử lý không đúng quy trình, chỉ cách cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ 11 ngày.

Động thái đó được cho là gây ảnh hưởng không nhỏ tới uy tín của bà Hillary Clinton và làm số phiếu ủng hộ bà sụt giảm nghiêm trọng. Nhiều người đánh giá, từ đây, ông Trump có cơ hội bứt phá, lội ngược dòng bầu cử trở thành Tổng thống Mỹ. Ông Trump lúc đó đã nói: “Rất nhiều người muốn hướng ông Comey làm những điều sai trái nhưng ông rất cứng rắn. Điều ông Comey làm là đúng đắn”.

Tranh cãi về lý do sa thải

Chính trường và dư luận Mỹ bị chia rẽ nhiều chiều khi nhận định về lý do ông Trump quyết định sa thải Giám đốc Comey. Lãnh đạo thiểu số tại Thượng viện Mỹ ông Charles E.Schumer cho biết: “Nếu chính quyền Mỹ không đồng tình với cách ông Comey xử lý cuộc điều tra bà Clinton, họ đã thể hiện ngay sau khi Tổng thống nhậm chức. Nhưng không!”. Ngược lại, ông Trump đón tiếp vị Giám đốc FBI rất nồng nhiệt tại Nhà Trắng trong bữa tiệc nhậm chức. 

Nhiều người cho rằng, lý do ông Trump đưa ra quyết định trên là dựa trên bản ghi nhớ dài 3 trang do Phó tổng Chưởng lý Rod Rosenstein soạn thảo và trình lên Tổng thống cùng ngày. Nhà Trắng cho biết, ông Trump đã dựa vào đó khi quyết định việc sa thải Giám đốc FBI. Trong bản ghi nhớ, Phó tổng Chưởng lý Rod Rosenstein chỉ trích ông Comey vì thông báo kết luận cuộc điều tra FBI tại cuộc họp báo hồi tháng 7 năm ngoái mà không tham vấn Bộ Tư pháp; cáo buộc ông Comey vượt quyền Tổng chưởng lý.  “Chức năng của Giám đốc FBI không phải là đưa ra thông báo như vậy. Đáng lẽ, lúc đó, ông Comey chỉ nên thông báo FBI đã hoàn tất điều tra và trình báo cáo qua Bộ Tư pháp”, Phó tổng Chưởng lý Rosenstein viết. 

Một lý do khác được nêu trong bản ghi nhớ là, ông Comey đã sai phạm khi đưa ra thông báo ở thời điểm cơ quan này vừa khởi xướng hoặc có ý định mở lại điều tra.

Che đậy cuộc điều tra về cáo buộc thông đồng với Nga?

Mặt khác, các thành viên đảng Dân chủ Mỹ chỉ trích động thái sa thải Giám đốc FBI của ông Trump nhằm che đậy cuộc điều tra về cáo buộc các thành viên trong chiến dịch bầu cử của ông Trump thông đồng với chính quyền Nga.

Ngoài FBI, các uỷ ban tình báo của Hạ viện và Thượng viện Mỹ cũng đang vào cuộc điều tra các cáo buộc này. Lãnh đạo thiểu số tại Thượng viện Charles E.Schumer nghi ngờ: “Phải chăng các cuộc điều tra này đã động chạm tới ông Trump?”. “Đó chắc không phải trùng hợp ngẫu nhiên”, ông Schumer nói. Song, phản bác nghi ngờ trên, qua Twitter, ông Trump một lần nữa khẳng định, mọi cáo buộc đội ngũ vận động tranh cử của ông dính dáng tới Nga là “sai sự thật”.

Mỹ điều tra Giám đốc FBI vì nghi ngờ gây ảnh hưởng bầu cử