Vì sao sau chiến sự Ukraine, hàng tỷ USD hàng hóa Nga vẫn đổ vào Mỹ?

Theo hãng tin RT, sau khi Nga mở chiến dịch quân sự tại Ukraine hồi tháng 2, hàng trăm mặt hàng khác không bị trừng phạt trị giá hàng tỷ USD vẫn tiếp tục từ Nga "chảy" vào các cảng ở Mỹ.

Theo điều tra của hãng tin AP, hơn 3.600 lô hàng gỗ, kim loại, cao su và các mặt hàng khác đã từ Nga cập cảng tại Mỹ sau khi chiến sự tại Ukraine nổ ra. Dù con số này giảm đáng kể so với cùng kỳ năm 2021 (6.000 lô hàng từ Nga cập cảng Mỹ ) nhưng tổng kim ngạch thương mại hàng tháng vẫn đạt hơn 1 tỷ USD.

Trên thực tế, chưa có ai dự đoán thương mại giữa Nga - Mỹ sẽ bị gián đoạn sau xung đột bởi cấm nhập khẩu một số mặt hàng có thể gây thiệt hại cho các ngành này của Mỹ hơn là ảnh hưởng tới Nga.

“Khi chúng ta áp đặt lệnh trừng phạt, đồng nghĩa có thể gây gián đoạn thương mại toàn cầu. Vì vậy nhiệm vụ của chúng ta là phải nghĩ về áp đặt những biện pháp trừng phạt nào có ảnh hưởng mạnh nhất nhưng vẫn cho phép thương mại toàn cầu tiếp tục”, ông Jim O’Brien, người đứng đầu Văn phòng Quản lý Lệnh trừng phạt thuộc Bộ Ngoại giao Mỹ, lý giải.

Các chuyên gia cho rằng kinh tế toàn cầu vốn đã liên kết rất chặt chẽ với nhau nên các lệnh trừng phạt cần giới hạn về quy mô để tránh đẩy giá cả tăng cao trong khi thị trường vốn đang bất ổn. Bên cạnh Mỹ, Liên minh châu Âu (EU) và Anh cũng áp đặt nhiều biện pháp trừng phạt với Nga, gây khó khăn cho các công ty mua, bán và các nhà hoạch định chính sách.

Chẳng hạn, theo điều tra của AP, chính quyền Tổng thống Biden và EU đã lập riêng danh sách các công ty Nga bị cấm xuất khẩu hàng hóa vào Mỹ và EU, nhưng ít nhất 1 công ty trong số này là công ty cung cấp kim loại cho quân đội Nga để sản xuất máy bay chiến đấu đang được sử dụng trong chiến sự tại Ukraine - vẫn đang bán hàng triệu USD kim loại cho các công ty Mỹ và châu Âu.

Trong khi một số nhà nhập khẩu Mỹ đang tìm kiếm nguồn cung nguyên vật liệu thay thế, số khác cho biết họ không có lựa chọn nào khác. Lấy ví dụ với gỗ nhập khẩu, những cánh rừng tại Nga có thể cung cấp loại gỗ cứng dùng để sản xuất đa số nội thất gỗ tại trường học Mỹ, hay sàn gỗ tại nhiều hộ gia đình Mỹ. Tàu container chứa hàng hóa từ Nga như giày tập thể dục, thiết bị đào tiền ảo hay gối vẫn cập cảng Mỹ gần như hằng ngày.

Thậm chí, nhiều mặt hàng nhập khẩu từ Nga là hoàn toàn hợp pháp và được chính quyền ông Biden khuyến khích như 100 lô hàng phân bón đã cập cảng Mỹ kể từ đầu chiến sự tại Ukraine. Mặt khác, những sản phẩm bị cấm như dầu mỏ, khí đốt từ Nga vẫn được đưa tới cảng ở Mỹ là vì các công ty được cho phép hoàn thành hợp đồng đã ký từ trước.

Trong một số trường hợp, nguồn gốc sản phẩm chở ra khỏi các cảng ở Nga rất khó để xác minh. Các công ty năng lượng Mỹ đang nhập khẩu dầu mỏ từ Kazakhstan thông qua cảng ở Nga và đôi khi số dầu này được trộn lẫn với nhiên liệu của Nga.

“Quy tắc chung là khi có lệnh trừng phạt, người ta sẽ tìm mọi cách để lách. Tuy nhiên, các lệnh trừng phạt vẫn có tác động bởi dù không thể xóa sổ 100% doanh thu, những vẫn có thể làm giảm doanh thu”, ông Konstantin Sonin, nhà kinh tế học người Nga giảng dạy tại Đại học Chicago, cho hay.

Tuy nhiên, nhiều công ty Mỹ đang tìm cách cắt giảm hoạt động thương mại với Nga. Bà Jennifer Martinez, phát ngôn viên Molson Coors Beverage Co. cho biết Coors beer đã trả lại lô hàng hoa bia cho một công ty quốc doanh của Nga hồi tháng 5 vì cam kết tạm ngừng hoàn toàn hoạt động kinh doanh với Nga.

Theo AP, Nga và Mỹ chưa bao giờ là các đối tác thương mại chính của nhau nên các lệnh trừng phạt nhập khẩu hàng hóa từ Nga chỉ là một phần nhỏ trong chiến lược trả đũa.

Chỉ có một số hạn chế xuất khẩu từ Mỹ (như các mặt hàng công nghệ) có thể gây nhiều thiệt hại hơn cho nền kinh tế Nga hay lệnh trừng phạt Ngân hàng Trung ương Nga đã đóng băng 600 tỷ USD dự trữ ngoại hối của Nga tại Mỹ và châu Âu.

Cháy phà tại Philippines, hành khách hoảng loạn nhảy xuống biển