Vì sao VKS đề nghị tuyên cựu bộ trưởng mức án dưới khung truy tố?

Lợi dụng dịch bệnh để hưởng lợi

Sáng 8/1, công bố bản luận tội đối với 38 bị cáo trong đại án Việt Á, đại diện Viện kiểm sát (VKS) đề nghị tòa sơ thẩm tuyên phạt ông Nguyễn Thanh Long, cựu Bộ trưởng Bộ Y tế mức án 19-20 năm tù về tội Nhận hối lộ.

Một cựu bộ trưởng khác là ông Chu Ngọc Anh (cựu Chủ tịch UBND TP Hà Nội) bị đề nghị 3-4 năm tù về tội Vi phạm quy định về quản lý sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát lãng phí.

36 bị cáo còn lại bị đề nghị các mức án từ 10 tháng 4 ngày tù (bằng thời hạn tạm giam) đến 30 năm tù về nhiều tội danh tương ứng.

Theo VKS, lợi dụng chủ trương của Nhà nước liên quan đề tài nghiên cứu chế tạo kit test Covid-19, Tổng giám đốc Việt Á Phan Quốc Việt (bị đề nghị 30 năm tù) đã cấu kết với Trịnh Thanh Hùng (cựu Vụ phó thuộc Bộ Khoa học và Công nghệ) tác động cựu Bộ trưởng Chu Ngọc Anh và cựu Thứ trưởng Phạm Công Tạc quyết định cho Công ty Việt Á được phối hợp thực hiện đề tài trái pháp luật.

Với mục đích được sản xuất, bán test nhằm thu lời bất chính, Phan Quốc Việt tiếp tục cấu kết với Trịnh Thanh Hùng, ông Nguyễn Thanh Long và một số bị cáo khác thực hiện nhiều hành vi sai phạm. Hậu quả, Việt Á được kiểm định test và được Bộ Y tế cấp phép.

Từ đó, Phan Quốc Việt và các bị cáo đã biến sản phẩm vốn thuộc sở hữu Nhà nước thành sản phẩm của Việt Á.

Để thuận lợi cho việc bán test xét nghiệm trên cả nước, Việt còn cấu kết với các bị cáo thuộc Bộ Khoa học và Công nghệ để được đề nghị tặng bằng khen đánh bóng hình ảnh, thương hiệu cho kit, cấu kết với các bị cáo thuộc Bộ Y tế để được hiệp thương theo giá đã được nâng khống.

Các bị cáo tại Việt Á còn được tạo điều kiện trong việc giới thiệu test với lãnh đạo nhiều tỉnh, thành phố để bán thương mại test xét nghiệm và thu lời bất chính. Quá trình đưa test len lỏi khắp cả nước, Phan Quốc Việt đã thỏa thuận ăn chia, đưa hối lộ, tiền cảm ơn nhiều lần với tổng số tiền 3,45 triệu USD và 4 tỷ đồng.

Theo VKS, tổng số tiền Phan Quốc Việt đưa hối lộ là hơn 106 tỷ. Hành vi này gây thiệt hại trên 1.235 tỷ đồng, trong đó thiệt hại cho Ngân sách Nhà nước hơn 431 tỷ.

Trong vụ án này, ông Nguyễn Thanh Long bị cơ quan công tố xác định đã lợi dụng chức vụ để can thiệp, chỉ đạo nhiều cá nhân, cơ quan có thẩm quyền giúp Công ty Việt Á xuyên suốt từ quá trình cấp đăng ký lưu hành test trái quy định; hiệp thương giá, thanh toán 200.000 kit theo giá đã được Việt Á nâng khống.

Quá trình giúp đỡ Công ty Việt Á, ông Long gợi ý và được Phan Quốc Việt đưa hối lộ tổng số tiền 2,25 triệu USD.

"Hành vi sai phạm của bị cáo Nguyễn Thanh Long là tiền đề, điều kiện để giúp Phan Quốc Việt thực hiện chuỗi hành vi sai phạm và là nguyên nhân dẫn đến hàng loạt sai phạm của các cơ quan quản lý cấp dưới, gây thiệt hại đặc biệt nghiêm trọng tài sản Nhà nước", đại diện VKS nhấn mạnh.

Ông Long được ghi nhận năn hối cải, tích cực hợp tác với cơ quan điều tra. Khi tòa xét xử, Bộ Y tế đã có văn bản xin giảm nhẹ hình phạt cho ông Long. Ngoài ra, ông Long cũng tác động gia đình nộp lại toàn bộ số tiền nhận hối lộ là 2,25 triệu USD, khi đương chức được tặng thưởng nhiều huân chương, bằng khen, giấy khen.

Bị cáo không nhận tiền của Việt Á được đề nghị bằng số ngày tạm giam

Đối với các ông Chu Ngọc Anh và Phạm Công Tạc, VKS đánh giá các bị cáo đã để Công ty Việt Á biến tài sản của nhà nước thành tài sản của Việt Á. Hành vi này làm suy giảm niềm tin của nhân dân. Trong vụ án, các ông Chu Ngọc Anh và Phạm Công Tạc phạm tội với vai trò đồng phạm.

Quá trình điều tra, hai cá nhân trên cũng được đánh giá thành khẩn khai báo, tích cực hợp tác với cơ quan điều tra và nộp tiền khắc phục hậu quả. Bên cạnh đó, UBND TP Hà Nội có văn bản đề nghị xin giảm nhẹ hình phạt cho ông Chu Ngọc Anh.

Ngoài các bị cáo trên, cựu Giám đốc CDC Bình Dương Nguyễn Thành Danh bị đề nghị mức án 10 tháng 4 ngày tù (bằng thời hạn tạm giam). Ông Danh là người bị truy tố, xét xử về tội Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng.

Cơ quan tố tụng nêu rõ ông Nguyễn Thành Danh không có yếu tố vụ lợi trong vụ án, bị cáo từng từ chối nhận tiền của Tổng giám đốc Việt Á. Quá trình xét xử, ông Danh được phía CDC tỉnh Bình Dương gửi đơn xin giảm nhẹ hình phạt.