Vị thuyền trưởng chèo lái con tàu “mái trường đại dương”

GS.TS. Lương Công Nhớ và thế hệ giảng viên, sinh viên trẻ của trường ĐH Hàng hải

Cả đời gắn với hàng hải

Theo GS.TS. Lương Công Nhớ, cơ duyên đưa ông đến với trường ĐH Hàng hải Việt Nam từ một sự tình cờ ngẫu nhiên. Năm 1975, học xong phổ thông, chàng trai Lương Công Nhớ quê ở vùng chiêm trũng Hà Nam thi vào trường ĐH Hàng hải chỉ vì lời khuyên của bạn bè: “Tính mày khoáng đạt, đi biển là hợp nhất”. Sau 3 năm học tại trường, tới năm thứ 4, chàng sinh viên xuất sắc Lương Công Nhớ lên chuyến tàu viễn dương đầu tiên chu du suốt hơn 1 năm qua tất cả các đại dương trên thế giới. Sau chuyến viễn dương đầu tiên này, Lương Công Nhớ đã xác định gắn cả đời với ngành hàng hải. Gần 10 năm tiếp theo, ông lênh đênh trên biển với chức danh máy trưởng trẻ nhất Việt Nam lúc đó. Quãng thời gian vừa là giảng viên, vừa là thủy thủ đã giúp ông tích lũy được vốn kiến thức thực tế và khoa học.

Trong môi trường giáo dục, nghiên cứu khoa học luôn phải có tính ứng dụng thực tiễn rất cao như ngành Hàng hải, GS.TS. Lương Công Nhớ luôn là người nhận sứ mệnh đi đầu thực hiện hàng trăm công trình nghiên cứu ở các lĩnh vực: Sử dụng nguyên liệu mới cho tàu thủy, chế tạo sản phẩm nội địa dùng trong công nghiệp tàu thủy, khai thác, bảo trì tàu thủy qua đó thực hiện tiết kiệm trên 700 triệu USD và thu về trên 500 triệu USD. Đặc biệt, là trong phát triển ngành, ông đã cùng các cộng sự thực hiện thành công chủ trương của Chính phủ về nội địa hóa sản phẩm đóng tàu. Các công trình nghiên cứu của giáo sư đi tiên phong trong lĩnh vực sử dụng nhiên liệu sinh học cho tàu biển góp phần xây dựng nền kinh tế biển Việt Nam xanh và bền vững. Ông cũng đã thực hiện 1 đề tài cấp Nhà nước, 6 đề tài cấp bộ, 15 đề tài cấp trường, đăng gần 80 bài báo khoa học trong nước và quốc tế; chủ trì nhiều hội nghị trong nước, quốc tế về hàng hải, và đã viết 8 giáo trình, sách chuyên khảo... Ông cũng đóng góp không nhỏ đưa số giải thưởng quốc gia, quốc tế của trường Đại học Hàng hải Việt Nam tính đến thời điểm này đạt trên 800 giải.

Quyết tâm khẳng định thương hiệu

Năm 2012, Hiệu trưởng Lương Công Nhớ đưa ra một ý tưởng táo bạo: Xây dựng chuẩn quốc tế đối với giảng viên và chuẩn sinh viên, hướng tới những thay đổi căn bản trong dạy và học tại trường. Quyết tâm đặt ra nhưng thực hiện không dễ dàng, bởi với những giảng viên đã trên 45 tuổi, sức ỳ lớn nên ngại thay đổi. Họ cũng không tin mức chuẩn cho sinh viên được thực hiện. Những ý kiến phản đối ngay tại cuộc họp và cả bên ngoài cuộc họp. Thày Lương Công Nhớ chia sẻ: “Tôi đã phải suy nghĩ rất nhiều và cuối cùng phải “xin” trong cuộc họp Ban Thường vụ của trường: “Nếu 3 năm không thành công, tôi sẽ nghỉ làm”. Rồi khi chủ trương được thông qua, nhưng nhiều người vẫn ái ngại với suy nghĩ: “Không biết hiệu trưởng sẽ đưa con tàu ĐH Hàng hải đi đến đâu”. Thế nhưng thày hiệu trưởng vẫn quyết tâm: “Khi mới áp dụng chuẩn đầu ra, năm 2012, trường chỉ có 50% sinh viên tốt nghiệp đúng hạn. Rất nhiều người lúc đó lo lắng, áp lực, nhưng tôi kiên quyết phải khẳng định thương hiệu sinh viên tốt nghiệp của trường”.

Kết quả tới nay, ĐH Hàng hải là trường đầu tiên và duy nhất trong cả nước có chuẩn giáo viên quốc tế: Tất cả giảng viên dưới 45 tuổi phải có bằng tiến sĩ; giáo viên dưới 35 tuổi phải đạt cấp độ 6 IELTS tiếng Anh. Ngoài ra, trường ĐH Hàng hải cũng áp dụng chuẩn quốc tế đầu ra đối với sinh viên. Khi tốt nghiệp, sinh viên phải đạt 450 điểm kỳ thi Toefl tiếng Anh. Với điều kiện này, số sinh viên tốt nghiệp đúng hạn của trường cũng chỉ đạt 60 - 70%. Tuy nhiên, cái được là sinh viên tốt nghiệp ĐH Hàng hải thực sự đã trở thành một “thương hiệu”.Tới nay, bằng tốt nghiệp ĐH Hàng hải là tấm bằng duy nhất của Việt Nam được quốc tế công nhận. Sinh viên ĐH Hàng hải có thể mang tấm bằng đó đi xin việc ở bất cứ quốc gia nào mà không cần đào tạo lại.

Sinh viên ĐH Hàng hải "xắn tay" bán dưa giúp nông dân Quảng Ngãi