Vỡ đường dẫn Thủy điện Sông Bung 2: Đừng đổ lỗi cho ông trời!

Hiện trường sự cố Thủy điện Sông Bung 2

Tròn 10 ngày đóng van dẫn dòng, Thủy điện Sông Bung 2 (Nam Giang, Quảng Nam) đã bị bục van gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng. Chủ đầu tư cho rằng, lỗi do mưa lũ nhưng theo các chuyên gia thì không thể đổ hết lỗi cho thời tiết.

Nổ lớn như bom, hai công nhân mất tích

Theo thông tin chính thức từ Phó chủ tịch thường trực UBND tỉnh Quảng Nam Lê Khánh Toàn tại buổi họp báo ngày 14/9, sự việc xảy ra lúc 16h25 chiều 13/9, khi các công nhân của nhà thầu Tổng công ty Xây dựng Thủy lợi 4 đang múc bùn đọng ở hầm dẫn dòng, chuẩn bị đổ bê tông thì nước lũ tràn về làm bục cửa van số 2 nặng 120 tấn. Sự cố xảy ra chỉ sau ít phút ông Ngô Việt Hải, Tổng giám đốc Tổng công ty Phát điện 2 (chủ đầu tư Thủy điện Sông Bung 2) cùng 4 kỹ sư vừa trực tiếp vào kiểm tra đường dẫn.

Van bị vỡ, nước lũ đổ về hồ với lưu lượng 560 m3/s gây ra tiếng nổ lớn như bom. Phần lớn các công nhân làm việc ở dưới kịp thời phát hiện và chạy thoát. Riêng 2 công nhân bị lũ cuốn mất tích, gần 15 ô tô, máy đào cẩu bị ngập hư hại; 2 nhà dân trên địa bàn bị cuốn trôi. Ngay trong đêm 13/9, hơn 20 người dân bị nước lũ cô lập không thể về nhà, cắt đứt liên lạc.

Đến trưa 14/9, Bộ Chỉ huy Quân sự Quảng Nam xác nhận đã liên lạc được với tất cả số người dân trên. Nhưng 11 người dân vãng lai đi làm vàng, làm rừng từ nơi khác đến thì chưa thể liên hệ được. Đặc biệt, 2 nạn nhân mất tích vẫn chưa tìm thấy. Dù tỉnh Quảng Nam huy động các đơn vị chức năng, kể cả đặc công người nhái nhưng đến tối 14/9 vẫn chưa có kết quả.

Trực tiếp kiểm tra hiện trường vụ việc trưa cùng ngày, Thứ trưởng Bộ Công thương Cao Quốc Hưng đánh giá đây là sự cố nghiêm trọng. Ông Hưng yêu cầu cơ quan chức năng làm rõ nguyên nhân, xử lý nghiêm khắc các cá nhân sai phạm.

Ông Đặng Hoài An, Tổng giám đốc Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) chỉ đạo chủ đầu tư phải đặc biệt cảnh giác với thời tiết khắc nghiệt; tạm ngừng thi công công trình cho đến khi khắc phục hoàn toàn sự cố, đảm bảo được các yếu tố an toàn mới được triển khai trở lại.

Đã từng có cảnh báo về năng lực nhà thầu

Sông Bung 2 là thủy điện bậc thang cuối cùng ở thượng nguồn trong số 5 dự án thủy điện đã và đang hoạt động. Thủy điện ở Quảng Nam được xây dựng dưới dạng hệ thống thủy điện bậc thang, giúp điều tiết lũ. Nhưng sự cố này dấy lên lo ngại khi thủy điện không thể làm tròn vai trò “điều tiết” nếu không đảm bảo độ an toàn, ổn định như sự cố bục van lần này, khi đã tích đủ nước thì hậu quả sẽ khôn lường. Ghi nhận tại hiện trường van số 2 bị bục có kích cỡ 14m chiều cao, ngang 12m, xảy ra trong hầm dẫn nước được đánh giá là hầm dài nhất Việt Nam với gần 400m. Đáng nói, sự cố xảy ra chỉ sau 10 ngày công trình Thủy điện Sông Bung 2 hoàn thành đóng cửa van hầm đường dẫn dòng (ngày 3/9) và được Hội đồng nghiệm thu của chủ đầu tư tổ chức nghiệm thu, thống nhất cho phép tích nước hồ chứa từ 25/8.

Lý giải về nguyên nhân ban đầu, ông Toàn cho biết, do ảnh hưởng của bão số 4 và áp thấp nhiệt đới từ ngày 11/9, nước lũ về hồ chứa với lưu lượng rất lớn, khoảng 560m3/s dẫn đến sự cố trên. Đây là sự cố bục van, hoàn toàn không phải vỡ đập như một số thông tin, gây hoang mang dư luận.

Đáng lưu ý, báo cáo ngày 25/4 của Tập đoàn Điện lực VN từng cảnh báo về năng lực của một số nhà thầu. Cụ thể: BQL dự án ký hợp đồng với từng nhà thầu thi công, trong đó có một số nhà thầu yếu về năng lực; năng lực quản lý dự án của BQL dự án Thủy điện Sông Bung 2 còn nhiều hạn chế, chưa có kinh nghiệm trong công tác quản lý từ khâu tổ chức khảo sát, chuẩn bị dự án đến điều hành thi công xây dựng; Công ty Cổ phần Tư vấn xây dựng điện 3 lần đầu tiên làm tư vấn chính cho dự án có quy mô lớn như Sông Bung 2.

“Hiện mới có nguyên nhân ban đầu, phải chờ Hội đồng liên Bộ vào xác minh nguyên nhân thì mới quy trách nhiệm cụ thể, xem lỗi thiết kế hay lỗi thi công”, ông Toàn nói. Trong khi đó, Đại tá Nguyễn Viết Lợi, Giám đốc Công an tỉnh Quảng Nam thông tin, khi Hội đồng liên Bộ xác định nguyên nhân, lực lượng chức năng sẽ xem xét có dấu hiệu tội phạm hay không.

Sự cố tại thủy điện sông Bung 2 “rất nghiêm trọng”