Vụ "nước mắm nhiễm asen": Xử phạt 50 cơ quan báo chí

Liên quan đến vụ nước mắm nhiễm asen, có 50 cơ quan báo chí bị xử phạt - Ảnh minh hoạ

Theo thông tin từ Cổng Thông tin điện tử của Bộ Thông tin và Truyền thông (TT&TT), liên quan đến vụ nước mắm nhiễm asen gây hoang mang dư luận thời gian qua, sau khi nhận được chỉ đạo từ Thủ tướng Chính phủ, Bộ TT&TT đã phối hợp với Bộ Công an đánh giá mức độ sai phạm trong thông tin của 50 cơ quan báo chí thông tin sai sự thật, phân làm 3 loại: Cơ quan báo chí thông tin sai sự thật gây phương hại đến lợi ích quốc gia; Cơ quan báo chí thông tin sai sự thật gây hậu quả rất nghiêm trọng; Cơ quan báo chí thông tin sai sự thật gây hậu quả nghiêm trọng.

Bộ trưởng Bộ TT&TT cũng đã phối hợp với Ban Tuyên giáo TƯ, Bộ Công an thống nhất quan điểm, cách thức xử lý, bảo đảm yêu cầu xử lý nghiêm minh, có mức độ xử lý khác nhau; tạo niềm tin của người dân đối với Chính phủ; sự đồng thuận của xã hội.

Bộ trưởng Bộ TT&TT Trương Minh Tuấn cùng các cơ quan liên quan đã làm việc với đại diện cơ quan chủ quản có báo chí đăng thông tin sai sự thật gây phương hại lợi đến lợi ích quốc gia, gây hậu quả rất nghiêm trọng; yêu cầu các cơ quan chủ quản có hình thức xử lý kỷ luật nghiêm khắc các cá nhân liên quan.

Trên cơ sở đó, Bộ TT&TT cũng quyết định những mức xử phạt cụ thể đối với các cơ quan báo chí có vi phạm.

Theo đó, Báo Thanh niên được xác định là cơ quan báo chí có bằng chứng nhận hỗ trợ quảng cáo, chuẩn bị tuyến bài, nội dung thông tin để thông tin có chủ đích; đã tự lấy mẫu gửi đi xét nghiệm và công bố kết quả không chính xác, đồng thời đã tổ chức thông tin trên báo chí gồm 06 bài có nội dung thông tin sai sự thật đặc biệt nghiêm trọng. Báo Thanh niên đã chủ động gỡ bỏ các bài viết trên báo điện tử và thực hiện cải chính, xin lỗi. Để xảy ra sai phạm trên, trách nhiệm thuộc về một số cá nhân lãnh đạo cơ quan báo chí và các ban, làm ảnh hưởng xấu đến uy tín của tờ báo.

Báo Thanh Niên bị xử phạt mức tiền cao nhất đối với vi phạm hành chính trong hoạt động báo chí là 200 triệu đồng. 

Các cơ quan báo chí bám sát sự kiện, đăng tải kết quả công bố của cả Báo Thanh niên và Vinastas, đã thông tin sai sự thật có gỡ bài nhưng đến thời điểm lập biên bản vi phạm hành chính chưa thực hiện cải chính, xin lỗi (gồm 8 cơ quan báo chí) gồm: Báo điện tử Người tiêu dùng bị phạt 50 triệu đồng, Báo điện tử Hà Nội mới, Báo điện tử Đại đoàn kết, Báo điện tử Người đưa tin, Báo điện tử Dân Việt, Báo điện tử Dân sinh, Báo điện tử Infonet bị phạt 45 triệu đồng; Tạp chí điện tử Thực phẩm chức năng bị phạt 40 triệu đồng.

Đối với các cơ quan báo chí chỉ đăng thông tin về 1 kết quả khảo sát của Báo Thanh niên hoặc Vinastas, đã thông tin theo kết quả công bố sai sự thật có gỡ bài nhưng đến thời điểm lập biên bản vi phạm hành chính chưa thực hiện cải chính xin lỗi (gồm 41 cơ quan báo chí). 41 cơ quan báo chí này bị xử phạt ở mức từ 10-15 triệu đồng.

Ngoài việc xử phạt hành chính, cơ quan chức năng cũng yêu cầu các cơ quan báo chí xin lỗi và cải chính thông tin. Ngoài ra, phải làm rõ trách nhiệm của cá nhân trong đơn vị.

Trước đó, trên cơ sở khảo sát độc lập bằng cách thu mua 106 mẫu nước mắm thành phẩm đang được bày bán trên thị trường gửi đi xét nghiệm, ngày 12/10, Báo Thanh niên đăng bài “Làm gì để nước mắm Việt vươn ra thế giới? Cẩn trọng với hàm lượng thạch tín”, đưa ra nhận định, nước mắm có nồng độ đạm càng cao thì khả năng tỷ lệ nhiễm thạch tín càng cao và công bố kết quả: “80/106 mẫu vượt ngưỡng thạch tín”.

Chiều 17/10, Hội Tiêu chuẩn và Bảo vệ người tiêu dùng Việt Nam (Vinastas) tổ chức công bố kết quả chương trình khảo sát chất lượng 150 mẫu nước mắm thành phẩm đóng chai của 88 nhãn hiệu được sản xuất tại các cơ sở có địa chỉ tại 19 tỉnh, thành phố trên toàn quốc và 01 mẫu của Thái Lan, cũng đưa ra kết luận:  Kết quả cho thấy: “các mẫu nước mắm có độ đạm càng cao, tỷ lệ mẫu có hàm lượng Arsen tổng vượt ngưỡng quy định càng tăng, cụ thể là 95,65% số mẫu khảo sát có độ đạm từ 40 độ trở lên được đánh giá là hàm lượng thạch tín vượt ngưỡng quy định”, đưa ra kết luận: 101/150 mẫu khảo sát (chiếm 67,33%) không đạt quy định theo quy chuẩn của Bộ Y tế.

Kết quả công bố của Báo Thanh niên, cũng như Vinastas là mập mờ, không giải thích giữa hai loại Asen hữu cơ và Asen vô cơ loại nào là độc hại, loại nào là không độc hại. Đặc biệt, nhấn mạnh các mẫu nước mắm có độ đạm càng cao, tỉ lệ mẫu có hàm lượng Asen tổng vượt ngưỡng quy định càng tăng, nhằm ám chỉ sự độc hại của nước mắm truyền thống; trong khi đó Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia đối với giới hạn ô nhiễm kim loại nặng trong thực phẩm được ban hành theo Thông tư của Bộ Y tế chỉ quy định giới hạn đối với Asen vô cơ, còn Asen hữu cơ không quy định giới hạn.

Từ kết quả khảo sát của báo Thanh niên và Vinastas, nhiều cơ quan báo chí đã đồng loạt đăng tải thông tin sai sự thật, được cộng đồng mạng xã hội chia sẻ bài viết; trên mạng xã hội loan truyền thông tin lo ngại về sức khỏe cộng đồng khi dùng nước mắm truyền thống. 

Ngày 21/10, ngay khi phát hiện dấu hiệu sai phạm, Bộ trưởng Bộ TT&TT đã kịp thời có bài trả lời phỏng vấn các cơ quan báo chí, nêu rõ sự mập mờ trong báo cáo kết quả khảo sát của Vinastas, chỉ ra những sai phạm trong quá trình tác nghiệp của báo chí và việc đồng loạt đưa tin bài giống nhau trên nhiều tờ báo là điều không bình thường; từ đó định hướng dư luận, tạo hiệu ứng thông tin tích cực trong xã hội. Các cơ quan báo chí đã lan tỏa nội dung này, đồng thời, tiếp tục khai thác, phân tích, làm rõ sự mập mờ, không rõ ràng và phản bác kết quả khảo sát của Báo Thanh niên và Vinastas.

Xem thêm Video:

Lãnh đạo Vusta nói gì vụ "nước mắm nhiễm asen"?