Vụ container tông Innova lùi trên cao tốc: Toà tuyên án có thuyết phục?

Vụ xe container đâm xe Innova lùi xe trên cao tốc khiến 4 người tử vong trở thành tâm điểm dư luận sau khi tòa tuyên án. (Ảnh hiện trường vụ tai nạn)

Lùi xe trên cao tốc là nguyên nhân chính dẫn đến tai nạn 

Phiên toà xét xử bị cáo Ngô Văn Sơn (SN 1978, Trung Nghĩa, Yên Phong, Bắc Ninh) và Lê Ngọc Hoàng (SN 1985, Thăng Long, Đông Hưng, Thái Bình) trong vụ xe container đâm xe Innova đi lùi trên cao tốc khiến 4 người tử vong vừa tuyên án đã nhận được làn sóng phản đối dữ dội từ giới tài xế.

Dưới góc độ pháp lý, Thạc sĩ - Luật sư Đặng Văn Cường (Văn phòng Luật sư Chính Pháp) nhận định, vụ án tai nạn giao thông trên cao tốc Hà Nội - Thái Nguyên làm 4 người chết, 2 người bị thương, thiệt hại tài sản hàng trăm triệu đồng là vụ án đặc biệt nghiêm trọng, có dấu hiệu hình sự bởi vậy việc khởi tố điều tra, truy tố và xét xử đối với người vi phạm quy định về điều khiển phương tiện giao thông đường bộ là cần thiết và đúng quy định pháp luật.

Tuy nhiên, trong vụ án này, việc xác định ai là người có lỗi để phải chịu trách nhiệm hình sự và bồi thường thiệt hại còn nhiều điều cần làm rõ. 

Thạc sĩ - Luật sư Đặng Văn Cường

Luật Giao thông đường bộ Việt Nam và các văn bản hướng dẫn thi hành nghiêm cấm hành vi lùi xe trên đường cao tốc, vì vậy việc tài xế xe Innova lùi xe trên đường cao tốc là nguyên nhân chính, chủ yếu dẫn đến vụ tai nạn này, việc xét xử người lái xe Innova về tội vi phạm các quy định về điều khiển phương tiện giao thông đường bộ là có căn cứ, đúng pháp luật.

Việc quyết định hình phạt đối với người lái xe này như thế nào cho phù hợp sẽ phụ thuộc vào tính chất, mức độ của hành vi phạm tội, nhân thân người phạm tội và các tình tiết tăng nặng, giảm nhẹ trách nhiệm hình sự.

Việc tòa án cấp sơ thẩm tuyên trên 10 năm tù, tòa án cấp phúc thẩm giảm một phần hình phạt cho người lái xe này là phù hợp với quy định pháp luật, thể hiện sự khoan hồng, nhân đạo đối với bị cáo.

Phải đánh giá chứng cứ khách quan để tránh oan sai

Bình luận về mức án 6 năm và bồi thường 1/3 thiệt hại mà lái xe container phải chịu, Luật sư Cường cho rằng phải đánh giá chứng cứ một cách khách quan, toàn diện và thận trọng để tránh oan sai.

Để xác định người lái xe này có tội hay không thì phải căn cứ vào các chứng cứ đã được thu thập hợp pháp. Những chứng cứ này phải được đưa ra phân tích, tranh luận, đánh giá công khai tại phiên tòa qua phần tranh tụng để xác định hành vi, nhận thức chủ quan của người lái xe này khi phát hiện có xe ô tô phía trước đang di chuyển ngược chiều (lùi xe) trên đường cao tốc.

Hai bị cáo Hoàng và Sơn tại phiên tòa phúc thẩm

Theo quy định của pháp luật, người tham gia giao thông đường bộ phải tuân thủ các quy tắc đảm bảo an toàn giao thông, trong đó có các quy tắc quan trọng là phải chú ý quan sát và làm chủ tốc độ. Khi tham gia giao thông trên đường cao tốc cũng cần chú ý tới khoảng cách an toàn giữa các xe tương ứng với tốc độ cho phép trên đường cao tốc. Nếu thiếu chú ý quan sát, không làm chủ tốc độ, không giữ khoảng cách an toàn trên đường cao tốc thì rất dễ để xảy ra tai nạn giao thông thảm khốc.

"Thời điểm phát hiện ra xe đi lùi, hai xe cách nhau bao xa?"

"Yếu tố quan trọng để khẳng định người lái xe container có lỗi hay không là xác định thời điểm khi người lái xe container phát hiện ra xe ô tô Innova đang đi lùi trên cao tốc. Tại thời điểm phát hiện chướng ngại vật (là chiếc xe Innova) thì khoảng cách giữa hai xe là bao xa, có đủ thời gian, điều kiện để người lái xe container chuyển hướng an toàn, tránh chiếc xe Innova hay không?" - ông Cường nhấn mạnh.

Trong vụ án này, theo luật sư, để làm rõ khả năng quan sát của người lái xe container, cơ quan chức năng sẽ căn cứ vào không gian, thời tiết, thời điểm xảy ra vụ tai nạn. Khi xe ô tô Innova đi lùi thì khả năng quan sát của người lái xe container là như thế nào, có bị hạn chế tầm nhìn, có vật gì che khuất hay không? Còn bình thường trên đường cao tốc, trong điều kiện ban ngày, không có mưa, không có sương mù thì khả năng quan sát về phía trước tối thiểu cũng đạt 300 - 500m trở lên.

Nếu với khoảng cách như vậy, người lái xe container phát hiện ra xe Innova đang lùi thì việc chuyển làn để tránh chiếc xe này là hoàn toàn có thể thực hiện được. Còn trong trường hợp người lái xe Innova lùi xe đột ngột, khoảng cách giữa hai xe quá gần, làn xe hai bên lại có xe đi cùng chiều che chắn không đủ thời gian, không có chỗ để tránh thì người lái xe container không có lỗi, sẽ không bị xử lý hình sự.

Cũng cần lưu ý là khoảng cách an toàn được quy định trên đường cao tốc tương ứng với từng tốc độ và khoảng cách này được xác định trên cơ sở hai xe đi cùng chiều. Còn nếu hai xe di chuyển ngược chiều (một xe lùi như trong vụ án này) thì khoảng cách này sẽ phải “nhân đôi” thì mới được gọi là khoảng cách an toàn, đủ thời gian để người lái xe phía sau có thể xử lý tình huống.

Những chứng cứ để xác định các tình tiết này thể hiện qua: Sơ đồ hiện trường, camera, vết phanh, dấu vết va chạm, lời khai người làm chứng, lời khai của các bị cáo, thiết bị hành trình và các chứng cứ khác có liên quan mà luật sư và các cơ quan tố tụng đã thu thập được trong quá trình giải quyết vụ án.

"Tiếc là các chứng cứ và phần tranh tụng tại tòa lần này chưa làm rõ hết được các yếu tố cần và đủ để tuyên án thuyết phục dư luận, hoặc thực tế diễn ra ở phiên tòa chưa được thông tin đầy đủ tới bạn đọc khiến dư luận bức xúc", ông Cường nói thêm.

Trả lời câu hỏi nếu bị cáo cho rằng bản án phúc thẩm của TAND tỉnh Thái Nguyên tuyên không chính xác, họ có thể làm gì? Luật sư Cường khẳng định: Nếu lái xe container đã trả lời hết các câu hỏi của tòa nhưng vẫn cho rằng mình bị tuyên án oan thì có thể khiếu nại bản án sơ thẩm và bản án phúc thẩm theo thủ tục giám đốc thẩm, gửi tới Chánh án Tòa án nhân dân cấp cao, hoặc Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân cấp cao để được xem xét giải quyết.

Nữ chủ tọa phiên tòa vụ Innova đi lùi trên cao tốc là ai?