Vướng Campuchia, ASEAN không ra được tuyên bố chung về Biển Đông

Các Ngoại trưởng ASEAN không ra được tuyên bố chung về Biển Đông vì đại diện Campuchia ủng hộ Trung Quốc

Ngày 24/7, cuối Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần thứ 49 (AMM-49) của Bộ trưởng Ngoại giao đến từ 10 nước trong Hiệp hội các nước Đông Nam Á (ASEAN), tại Lào, các Bộ trưởng đã không ra được tuyên bố chung của ASEAN về vấn đề tranh chấp trên Biển Đông vì Campuchia phủ quyết mọi điều liên quan đến việc Toà trọng tài ra phán quyết về vụ Philippines kiện Trung Quốc được đưa ra trong dự thảo.

Đây là cuộc họp đầu tiên của các Bộ trưởng ASEAN kể từ khi Toà trọng tài ra phán quyết về Biển Đông, trong đó vô hiệu hoá “chủ quyền lịch sử” của Trung Quốc đối với tuyên bố “đường chín đoạn” bao phủ gần hết tuyến đường thuỷ sinh lời hơn 5 nghìn tỉ USD/ năm.

Nên đọc

Trung Quốc viện trợ 600 triệu cho USD Campuchia sau phán quyết PCA

Giới chức ASEAN cho biết, nhiều nước trong ASEAN muốn ra tuyên bố chung của các Bộ trưởng Ngoại giao, trong đó nhắc đến phán quyết của Toà trọng tài, sự cần thiết của việc thượng tôn pháp luật. Tuy nhiên, Campuchia phản đối đề xuất tuyên bố chung và ủng hộ quan điểm đối lập của Bắc Kinh về việc ASEAN nên đứng bên lề vấn đề Biển Đông, giải quyết tranh chấp qua các biện pháp song phương.

“Chúng tôi vẫn đang làm việc để ra tuyên bố chung” – Ngoại trưởng Indonesia Retno Marsudi nói và hy vọng các thành viên ASEAN sẽ đạt được thoả thuận cuối cùng. Về phía mình, Ngoại trưởng Campuchia Prak Sokhon từ chối bình luận bên lề.

Trước khi đưa ra đề xuất dự thảo tuyên bố chung, ngày 24/7, các Bộ trưởng họp tới tối muộn. Tại đây, ngoài các vấn đề khu vực và thế giới cùng quan tâm, về vấn đề Biển Đông, các Bộ trưởng khẳng định tầm quan trọng của Biển Đông gắn liền với hòa bình, ổn định và hợp tác của khu vực; tiếp tục bày tỏ quan ngại về tình hình phức tạp gần đây trên Biển Đông, trong đó có việc bồi đắp và quân sự hóa, làm gia tăng căng thẳng, xói mòn lòng tin, ảnh hưởng tới hòa bình, an ninh và ổn định ở khu vực.

Nhiều Bộ trưởng nhấn mạnh trong bối cảnh hiện nay, ASEAN cần phát huy đoàn kết, thống nhất và vai trò trung tâm, đóng góp vào duy trì hòa bình, ổn định, kêu gọi kiềm chế và tạo môi trường thuận lợi cho việc giải quyết hòa bình các tranh chấp; Biển Đông cũng chính là phép thử đối với sự thống nhất và vai trò trung tâm của ASEAN.

Một số vấn đề liên quan đến Tòa Trọng tài được thành lập theo Phụ lục VII của Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển năm 1982 cũng được trao đổi. Các Bộ trưởng cũng khẳng định lập trường nhất quán về giải quyết các tranh chấp bằng biện pháp hòa bình trên cơ sở luật pháp quốc tế, trong đó có UNCLOS 1982; tầm quan trọng của việc đề cao luật pháp quốc tế, các tiến trình pháp lý và ngoại giao đã được nhấn mạnh, kiềm chế, không sử dụng hay đe dọa sử dụng vũ lực; không quân sự hóa, không có các hành động làm phức tạp tình hình hoặc gia tăng căng thẳng, và đạt tiến triển thực chất trong việc thực hiện Tuyên bố về Ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) và xây dựng Bộ Quy tắc Ứng xử ở Biển Đông (COC). 

Dự kiến, ASEAN sẽ có thời gian tới ngày 26/7 để ra tuyên bố chung – một quan chức ASEAN cho hay. Trong hai ngày 25-26/7, ASEAN sẽ tổ chức cuộc họp với Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị và Ngoại trưởng Mỹ John Kerry. Tại đây, cùng hai Ngoại trưởng Mỹ- Trung, các nhà ngoại giao cấp cao tiếp tục bàn bạc về các vấn đề Biển Đông.

"Xẩm đường lưỡi bò" châm biếm tham vọng Trung Quốc trên Biển Đông