Xã hội hóa đầu tư trạm dừng nghỉ

Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Hồng Trường

30 - 50km có 1 trạm dừng nghỉ 

Bộ trưởng Đinh La Thăng vừa có Quyết định1594/QĐ-BGTVT phê duyệt Quy hoạch hệ thống các trạm dừng nghỉ dọc theo tuyến chính dự án đường Hồ Chí Minh. Thứ trưởng có thể cho biết cụ thể về vấn đề này?

Tuyến đường Hồ Chí Minh đã được đưa vào khai thác đoạn từ Hà Nội - Kon Tum. Tuy nhiên, hiện toàn tuyến vẫn trong quá trình vừa xây dựng vừa khai thác nên việc triển khai quy hoạch và xây dựng các trạm dừng nghỉ chưa làm được. Đây là lý do khiến các dịch vụ trên tuyến đường này còn thiếu, chỉ có một số đoạn đường đông dân cư có trạm bán xăng dầu nhưng cũng chưa có trạm dừng nghỉ. Vì thế, Bộ GTVT đã phê duyệt Quy hoạch này để tạo ra hệ thống dịch vụ hoàn chỉnh hơn nhằm tạo điều kiện cho việc phân luồng xe vào đây, đảm bảo việc vận hành liên tục, an toàn và dịch vụ tốt nhất cho nhà xe.
 

Về nguyên tắc, quy hoạch sẽ gắn với địa bàn các tỉnh, với khoảng cách từ 30 - 50km sẽ bố trí một trạm. Việc quy hoạch này sẽ đi theo hướng giao cho các tỉnh lựa chọn vị trí theo cung đường để đáp ứng được mặt bằng thuận lợi, không nằm trong khu dân cư, hạn chế tối đa việc GPMB, đồng thời lợi dụng địa hình, địa vật san lấp thuận lợi nhất và gắn được với các địa điểm du lịch, cảnh quan.

Việc đầu tư xây dựng sẽ dựa trên nguyên tắc xã hội hóa, kêu gọi các doanh nghiệp góp vốn đầu tư. Vì thế, Bộ GTVT sẽ đề nghị UBND các tỉnh cho thuê đất theo mức giá đất nông nghiệp để các doanh nghiệp có điều kiện xây dựng. Bên cạnh đó, các doanh nghiệp được quyền kinh doanh thu hồi vốn đầu tư theo hình thức PPP, BOT, BOO để bù đắp việc Nhà nước không đầu tư.

Bộ GTVT giao Tổng cục Đường bộ VN xây dựng trạm mẫu có đủ dịch vụ trong đó gồm có trạm xăng dầu, nhà hàng ăn uống, nhà nghỉ cho nhà xe đồng thời kết hợp các trạm đón, trả khách thành một tổ hợp. Để xây dựng các trạm này, Bộ GTVT cũng hướng tới việc kêu gọi các doanh nghiệp đầu tư. Đến nay, một số tỉnh như: Thanh Hóa, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Nghệ An... đã có doanh nghiệp đầu tư theo mô hình này.

Từ năm 2013, Bộ GTVT đã phê duyệt quy hoạch các trạm dừng nghỉ trên quốc lộ đến năm 2020 và định hướng đến năm 2030. Vậy các trạm được quy hoạch trong Quyết định này có nằm trong lộ trình xây dựng các trạm dừng nghỉ nêu trên, thưa Thứ trưởng?

Để đầu tư các trạm dừng nghỉ trên tuyến QL1, Bộ GTVT đã gắn với các dự án BOT và đưa các trạm này vào các dự án BOT. Bởi với các dự án BOT, khoảng cách tối thiểu 70km có một trạm thu phí, vì thế có thể kết hợp xây dựng luôn các trạm dừng nghỉ đường bộ. Việc này sẽ thực hiện từ nay đến năm 2020. 

Đối với các tuyến khác cũng gắn với dự án BOT và cũng sẽ thực hiện như vậy như: Cao tốc Hà Nội - Hải Phòng, Hà Nội - Lào Cai, QL14.... 
 

Sẽ có nhiều chính sách ưu đãi, trợ giá cho các nhà đầu tư xây dựng trạm dừng nghỉ trên đường Hồ Chí Minh

Hỗ trợ tối đa cơ chế, chính sách để doanh nghiệp đầu tư

Tuyến đường Hồ Chí Minh sắp được nối thông từ Cao Bằng đến Cà Mau nhưng hiện lưu lượng phương tiện còn ít. Vậy làm sao tránh lãnh phí khi đầu tư và thu hút được nguồn vốn ngoài ngân sách?

Thời gian qua, Bộ GTVT đã có một số giải pháp như: Tiếp tục tuyên truyền cho các doanh nghiệp để phân luồng đi tuyến đường Hồ Chí Minh; Phối hợp với các tỉnh nâng cấp các tuyến đường ngang nối QL1 với đường Hồ Chí Minh, tập trung các tuyến đường ngang là quốc lộ. Tuy nhiên, đường Hồ Chí Minh có mặt cắt ngang rất hẹp nên cũng chỉ đáp ứng một phần lưu lượng nên nếu tăng lưu lượng sẽ gây ách tắc và TNGT do vậy nó chỉ đóng vai trò góp phần giảm tải cho QL1.

Thực tế cho thấy việc xây dựng các trạm dừng nghỉ đường bộ do Nhà nước đầu tư, quản lý như: Trạm Song Khê, Ninh Bình và Mường Khến chưa thực sự phát huy hiệu quả. Thời gian tới, Bộ GTVT sẽ rút kinh nghiệm, điều chỉnh như thế nào?

Do các trạm nằm trong khu đô thị, thị trấn, thị tứ nên việc phục vụ cho các xe đường dài không phù hợp. Bên cạnh đó, khi khảo sát các trạm này bị tách khỏi trạm xăng dầu và trùng hợp với các trạm nghỉ dịch vụ đã có gần đó nên chưa thu hút được các nhà xe. Tuy nhiên, đây mới chỉ là làm thí điểm để rút kinh nghiệm. Thường thì các trạm phải được đặt ở những đoạn đường không có các dịch vụ thì mới có tác dụng chứ không phải những nơi có nhiều dịch vụ rồi. Thêm nữa, chúng ta phải có sự tuyên truyền vận động tốt, cộng với các dịch vụ ở đó phải phù hợp mới thu hút được các nhà xe.

Vì thế lần này song song với việc đặt các trạm dừng nghỉ, Bộ kiến nghị các tỉnh không cấp các trạm xăng dầu trùng với vị trí đặt trạm nghỉ nữa mà phải kết hợp luôn tại đó để thu hút và khai thác cho hiệu quả. Bản thân các trạm dừng nghỉ cũng được thiết kế theo các tiêu chuẩn của các nước đã có kinh nghiệm đầu tư, khai thác (Nhật Bản) nên rất hợp lý. Vấn đề là chúng ta chưa tuyên truyền, vận động và chưa khai thác được hết công năng của nó nên thời gian tới cần chú ý khắc phục việc này.

Trong thời gian đầu, Nhà nước cũng cần có sự trợ giúp cho các doanh nghiệp đầu tư trạm nghỉ về cơ chế chính sách, hỗ trợ về mặt kinh phí, bởi nếu đầu tư mà lỗ doanh nghiệp sẽ không làm. Vì thế, cơ quan quản lý phải nắm bắt được vấn đề để có chính sách trợ giá, trợ giúp hoặc có thể theo cách Nhà nước đầu tư về hạ tầng cơ bản còn nhà đầu tư thuê lại để kinh doanh. Hiện nay đã có doanh nghiệp đề nghị được tham gia theo hướng này. Đây là một giải pháp cần có sự nghiên cứu kỹ để có thể áp dụng trong giai đoạn đầu. Khi đã có hiệu quả rồi mới triển khai theo hướng kêu gọi đầu tư hoàn toàn từ các doanh nghiệp.

Cảm ơn Thứ  trưởng!

Đức Thắng - Tiến Mạnh (Thực hiện)