Bộ GTVT công bố "danh sách đen" những nhà thầu yếu

Nhà thầu "chưa đáp ứng yêu cầu" sẽ khó có cơ hội tham gia các dự án giao thông - Ảnh: Tạ Tôn

Nhiều tên tuổi lớn bị điểm mặt

Kết quả công bố của Bộ GTVT cho thấy, trong tổng số 480 nhà thầu xây lắp được đánh giá có tới 26 nhà thầu nằm trong danh sách “chưa đáp ứng yêu cầu”, 48 nhà thầu ở mức độ “trung bình” và 406 nhà thầu nằm trong nhóm “đáp ứng yêu cầu”. Đáng chú ý, 26 nhà thầu xây lắp nằm trong “danh sách đen” của Bộ GTVT, ngoài những cái tên khá lạ, còn có sự xuất hiện của một số tên tuổi vang bóng một thời trong lĩnh vực xây dựng cơ bản giao thông như: Tổng công ty XDCTGT 8, Công ty TNHH Keangnam enterprises, Công ty TNHH Xây dựng KUKDONG, Tổng công ty Xây dựng Đường thủy, Tổng công ty Sông Hồng…

Trao đổi với Báo Giao thông về vấn đề này, ông Phan Quang Hiển, Phó Cục trưởng Cục QLXD & CLCTGT cho biết, kết quả Bộ GTVT công bố căn cứ trên cơ sở tổng hợp của nhà đầu tư, đánh giá tình hình thực hiện của nhà thầu xây lắp trong năm 2015. Các tiêu chí đánh giá dựa trên những diễn biến thực tiễn trên hiện trường như: Công tác huy động tài chính, máy móc; khả năng đáp ứng yêu cầu về tiến độ, chất lượng công trình; an toàn lao động; giải quyết các thủ tục thanh toán, nghiệm thu và việc thực hiện trách nhiệm bảo hành công trình.

Theo ông Hiển, đối với các nhà thầu có trên 6 lỗi/gói thầu hoặc từ 21 lỗi trở lên/các gói thầu hoặc có từ một vi phạm trở lên trong các gói thầu sẽ bị đánh giá là “chưa đáp ứng yêu cầu”. Trong khi đó, các nhà thầu được đánh giá “đáp ứng yêu cầu” sẽ phải đáp ứng tiêu chí có từ 3 lỗi trở xuống/gói thầu hoặc từ dưới 8 lỗi/các gói thầu và không có vi phạm trong quá trình thực hiện. “Còn lại, các nhà thầu có 4 - 6 lỗi/gói thầu hoặc từ 8 đến 20 lỗi/các gói thầu sẽ được đánh giá ở mức trung bình”, ông Hiển nói.

“Các lỗi hoặc vi phạm của nhà thầu đều được chủ đầu tư, Ban QLDA đánh giá khách quan, công bằng. Bất cứ lỗi hay vi phạm nào của nhà thầu đều được lập biên bản, hồ sơ kèm theo và có sự xác nhận của các bên có liên quan”, ông Hiển thông tin và cho biết thêm, các nhà thầu xây lắp bị đánh giá chưa đáp ứng yêu cầu trong năm 2015 chủ yếu do chậm tiến độ.

Đối với lĩnh vực tư vấn, lãnh đạo Cục QLXD & CLCTGT cho biết, ngoài việc công bố xếp hạng, kết quả thực hiện các đơn vị tư vấn thiết kế và tư vấn giám sát như các năm trước, năm nay còn có thêm các đơn vị tư vấn kiểm định. Theo kết quả đánh giá của Bộ GTVT, tất cả các nhà thầu tư vấn đều “đáp ứng vượt yêu cầu” và “đáp ứng yêu cầu”, không có bất cứ một đơn vị nào bị đánh giá “chưa đạt yêu cầu”. Cụ thể, lĩnh vực tư vấn thiết kế đường bộ có 9 nhà thầu được đánh giá “đáp ứng vượt yêu cầu”, 106 nhà thầu “đáp ứng yêu cầu”; tư vấn giám sát đường bộ có 7 nhà thầu “đáp ứng vượt yêu cầu” và 93 nhà thầu “đáp ứng yêu cầu”…

Chỉ những nhà thầu đủ năng lực mới có cơ hội tiếp cận, tham gia các dự án giao thông - Ảnh: Trần Duy

Nhà thầu yếu bị sàng lọc

Đánh giá về hiệu quả sau bốn năm triển khai chủ trương này, ông Hiển cho rằng, việc công bố kết quả thực hiện đối với các nhà thầu tư vấn và xây lắp là cơ hội để các chủ thể tự soi lại chính mình, từng bước nâng cao năng lực và thực hiện hơn các nhiệm vụ được giao.

“Những năm trước, kết quả thực hiện của các nhà thầu xây lắp và tư vấn chỉ là một “kênh” để chủ đầu tư, Ban QLDA tham khảo, xem xét trong quá trình lựa chọn nhà thầu đối với các dự án áp dụng cơ chế chỉ định thầu hoặc đấu thầu trong nước. Đến nay, trên cơ sở các quy định của pháp luật, Bộ GTVT đã ban hành quy định việc sử dụng thông tin công bố hàng năm về kết quả thực hiện của các nhà thầu xây lắp và tư vấn trong công tác lựa chọn nhà thầu tham gia các dự án đầu tư xây dựng do Bộ GTVT quản lý”, ông Hiển nói.

Cụ thể, trong đấu thầu rộng rãi lựa chọn nhà thầu xây lắp, hồ sơ mời sơ tuyển và hồ sơ mời quan tâm của nhà thầu sẽ bị loại nếu nhà thầu hoặc thành viên liên danh được công bố là “chưa đáp ứng yêu cầu” do có vi phạm phải chấm dứt hợp đồng theo thông tin công bố đột xuất của Bộ GTVT tại Quyết định 4256 ngày 1/12/2015. Thông tin công bố đột xuất được áp dụng trong vòng 3 năm kể từ ngày công bố của Bộ GTVT có hiệu lực. Đồng thời, hồ sơ mời sơ tuyển và hồ sơ mời quan tâm của nhà thầu sẽ bị loại nếu nhà thầu độc lập hoặc thành viên liên danh được đánh giá ở mức “chưa đáp ứng yêu cầu” trong ba năm liên tiếp gần nhất.

Đối với đấu thầu hạn chế và chỉ định thầu, Bộ GTVT quy định không lựa chọn nhà thầu tư vấn bị đánh giá ở mức “chưa đáp ứng yêu cầu” trong năm đánh giá gần nhất và nhà thầu xây lắp bị đánh giá “chưa đáp ứng yêu cầu” do có vi phạm phải chấm dứt hợp đồng, được áp dụng trong vòng ba năm kể từ ngày thông tin công bố của Bộ GTVT có hiệu lực.

“Đối với các nhà thầu xây lắp nằm trong danh sách “chưa đáp ứng yêu cầu” nhưng chưa đến mức phải chấm dứt hợp đồng, các chủ đầu tư, Ban QLDA phải có biện pháp xử lý theo thẩm quyền để khắc phục kịp thời hoặc báo cáo đề xuất cấp có thẩm quyền biện pháp xử lý theo quy định, không làm ảnh hưởng đến chất lượng, tiến độ của gói thầu, dự án”, Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Ngọc Đông cho biết.

Cũng theo Thứ trưởng Đông, Bộ GTVT quy định việc lựa chọn tổ chức tư vấn xếp hạng cao (Top 50) trong bảng xếp hạng năng lực các tổ chức tư vấn được công bố hàng năm của Bộ GTVT để thực hiện dịch vụ tư vấn các dự án quan trọng quốc gia, dự án nhóm A có công trình cấp I, cấp đặc biệt đối trong đấu thầu hạn chế và chỉ định thầu.

Trao đổi với Báo Giao thông, ông Nguyễn Tuấn Anh, Giám đốc Công ty TNHH MTV Tư vấn khảo sát thiết kế xây dựng (Tư vấn Trường Sơn) cho biết, việc công bố xếp hạng và kết quả thực hiện của nhà thầu xây lắp, tư vấn là chủ trương rất đúng đắn của Bộ GTVT.

“Chủ trương này được ví như một cái sàng để Bộ GTVT, chủ đầu tư, ban QLDA lựa chọn được những nhà thầu có uy tín và năng lực tham gia thực hiện các dự án giao thông. Qua đây, các nhà thầu buộc phải tiếp tục nỗ lực, hoàn thiện mình hơn nữa để gia tăng sức cạnh tranh trong công tác đấu thầu”, ông Tuấn Anh nói và đánh giá, việc đánh giá, xếp loại còn tạo điều kiện làm minh bạch trong công tác đấu thầu, lựa chọn nhà thầu.

Một nhà thầu có nguy cơ bị "cấm cửa" tại dự án đường sắt