Bộ trưởng KH&ĐT kể bài học một tỉnh của Trung Quốc 3 năm làm 2.000km cao tốc

Phân cấp mạnh cho địa phương

Sáng 6/11, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư (KH&ĐT) Nguyễn Chí Dũng đã giải trình, làm rõ một số ý kiến đại biểu Quốc hội nêu về dự án Luật Đầu tư công (sửa đổi).

Về đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, ông Dũng nêu kinh nghiệm từ Trung Quốc, một tỉnh của Trung Quốc trong ba năm đã làm được 2.000km cao tốc.

"Tôi có hỏi một bộ trưởng tại sao làm được nhanh thế, tại sao Trung Quốc làm được nhiều thế, tại sao lại rẻ thế?", ông Dũng nói.

Ông Dũng cho biết, họ trả lời có ba vấn đề. Một, có dám vay không? Hai là, có phân cấp mạnh cho địa phương không. Ba là, thành lập các công ty Nhà nước để thực hiện các dự án đầu tư công xong chuyển nhượng lại quyền khai thác đó cho tư nhân, thu hồi vốn đó về và vẫn tranh thủ được vốn của tư nhân và vốn của Nhà nước đi làm việc khác.

"Nếu chúng ta làm theo quy định sẽ rất chậm và không đáp ứng được yêu cầu, phải phân cấp mạnh hơn. Đấy là tinh thần chung của Trung ương Đảng, của Quốc hội và Chính phủ hiện nay", ông Dũng nhấn mạnh.

Theo Bộ trưởng Bộ KH&ĐT, Trung ương, Quốc hội, Chính phủ tập trung giữ vai trò kiểm soát, kiến tạo, tăng cường hoàn thiện thể chế môi trường và làm rõ các trách nhiệm, kết quả cắt giảm, đơn giản hóa các thủ tục hành chính; giảm xin - cho, giảm "quyền anh, quyền tôi", giảm đùn đẩy, né tránh.

Về nâng quy mô dự án quan trọng quốc gia, theo ông Dũng, tiêu chí quan trọng quốc gia đã xây dựng từ năm 1997 là 17.000 tỷ đồng, đến nay đã 27 năm chưa sửa đổi. Trong khi quy mô nền kinh tế của chúng ta đã tăng gấp 10 lần so với năm 2000, tăng 2,5 lần so với năm 2013.

Theo ông, nếu để quy mô dự án quan trọng quốc gia ở mức 20.000 tỷ đồng như một số đại biểu nêu, có thể phù hợp ở thời điểm hiện nay nhưng sau một vài năm nữa có thể không phù hợp.

"Để đảm bảo tính ổn định, xin Quốc hội cho giữ mức 30.000 tỷ đồng là phù hợp. Việc này phù hợp với thực tế, tăng phân cấp phân quyền cho cấp dưới, cho Chính phủ hoặc địa phương và Quốc hội tập trung vào làm những vấn đề quyết sách lớn của đất nước", ông Dũng nói.

"Mở ra phải quản lý được, không phải tràn lan dẫn đến lãng phí"

Cũng theo Bộ trưởng KH&ĐT Nguyễn Chí Dũng, thống kê dự kiến sẽ có 40 dự án trên 10.000 tỷ và 30 dự án trên 30.000 tỷ đồng. Với 30 dự án trên 30 nghìn tỷ đồng trong một nhiệm kỳ của Quốc hội đã là lớn và nhiều, nhưng nếu giảm xuống còn 20.000 tỷ đồng thì số này còn tăng lên nữa.

Đối với vấn đề tách giải phóng mặt bằng, theo ông Dũng, đây là câu chuyện rất nan giải và cũng sẽ là một bước tiến.

Theo ông, trước đây chỉ quy định hai bước, chuẩn bị đầu tư và thực hiện dự án. Bây giờ tách ra làm ba bước, chuẩn bị đầu tư, chuẩn bị dự án và thực hiện dự án. Như vậy, khâu giải phóng mặt bằng nằm ở chuẩn bị dự án.

"Nếu tách bạch cả ba bước, chúng ta sẽ biết nguyên nhân nằm ở đâu, trách nhiệm thuộc về ai. Như vậy, chúng ta sẽ tách giải phóng mặt bằng ra cho làm trước, làm song song với làm thủ tục đầu tư. Khi làm xong thủ tục đầu tư là có thể thực hiện được ngay, thay vì phải xong quyết định đầu tư mới được làm giải phóng mặt bằng. Đây là một cuộc cải cách rất lớn", ông Dũng nói.

Bộ trưởng Bộ KH&ĐT cũng đồng ý với các đại biểu rằng phải quy định chặt chẽ trên tinh thần linh hoạt, mở ra nhưng phải quản lý được, kiểm soát được chứ không phải tràn lan, dẫn đến "hậu quả này", "hậu quả kia", thất thoát, lãng phí.