Các trang tin xuất bản chui thế nào (Bài 5)?

Trang tin Cafe Auto xuất bản nhiều video nhưng không ghi nguồn - Ảnh chụp màn hình trang tin cafeauto.vn

Theo Nghị định 72/2013/NĐ-CP, Trang thông tin điện tử tổng hợp (TTĐT) là trang thông tin điện tử của cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp cung cấp thông tin tổng hợp trên cơ sở trích dẫn nguyên văn, chính xác nguồn tin chính thức và ghi rõ tên tác giả hoặc tên cơ quan của nguồn tin chính thức, thời gian đã đăng, phát thông tin đó.

Chiếu theo các quy định trong Nghị định 72/2013/NĐ-CP, các trang tin không được phép sản xuất nội dung. Tuy nhiên, như Báo Giao thông đã phản ánh ở những số báo trước, hiện có không ít các trang TTĐT đang hoạt động báo chí trái phép với nhiều nội dung tự sản xuất, xuất bản công khai hoặc núp bóng bằng một số chiêu trò nhằm qua mặt các cơ quan quản lý nhà nước.

Nhiều ngày sau khi Báo Giao thông nêu lên thực trạng hoạt động báo chí mập mờ của các trang TTĐT, một số trang tin vẫn tiếp tục xuất bản những nội dung không đúng theo quy định pháp luật, nhưng cũng có không ít trang đã có động thái bổ sung nguồn vào từng bài viết. Tuy nhiên, cách bổ sung nguồn cũng chỉ nhằm lấp liếm và mang tính đối phó cho những hoạt động sai trái trước đó.

Trang tin Xe Đời sống (xedoisong.vn) ngay từ khi mới xuất hiện gần 2 năm trước đã liên tục xuất bản những nội dung tự sản xuất, dưới mỗi bài đều đề bút danh cụ thể, ngoại trừ một số tin/bài lấy nguyên từ các báo hoặc trang tin khác.

>>>Trang tin điện tử đang sống “ký sinh” trên báo chí

Tần suất xuất bản hằng ngày của trang tin chuyên về ô tô xe máy này cũng rất lớn và đều đặn. Mỗi ngày, TTĐT Xe đời sống phát hành khoảng trên dưới 10 tin/bài, mà gần như toàn bộ là bài tự sản xuất.

Một phần bài viết gây hoang mang người tiêu dùng xuất bản trái luật trên trang tin Xe đời sống - Ảnh chụp màn hình trang tin xedoisong.vn

Nội dung thể hiện trên trang Xe đời sống cũng đa dạng từ các vấn đề chính sách, xã hội, tư vấn kỹ thuật cho đến đánh giá và so sánh sản phẩm... không khác gì một tờ báo điện tử chính thống.

Tuy không có chức năng hoạt động báo chí nhưng trang tin này vẫn gây phiền nhiễu cho doanh nghiệp khi tiến hành phỏng vẫn lãnh đạo doanh nghiệp và viết những bài viết phân tích có nguy cơ gây nhiễu loạn về thị trường ô tô, xe máy. Đơn cử, ngày 19/3/2016, Xe đời sống đăng tải bài viết với nhận định "Xe máy sẽ đội giá gấp rưỡi tại Việt Nam?", đã gây hoang mang cho người tiêu dùng, bởi giá cả của mặt hàng xe máy luôn có tác động mạnh trong đời sống hằng ngày.

Trước đó, ngày 5/12/2015, thời điểm Honda Việt Nam đang bị tố lỗi sản phẩm trên dòng xe SH. Trong khi Honda Việt Nam vừa phát đi thông điệp triệu hồi SH, sau nhiều lần khẳng định xe không có lỗi, thì trang tin Xe đời sống lại đăng tải bài viết có nội dung "Hơn nửa số xe Honda SH lỗi khóa đã được sửa". Bài viết này không chỉ gây khó hiểu cho người tiêu dùng, mà còn gián tiếp buộc tội cho Honda Việt Nam lừa dối cơ quan quản lý, gây ảnh hưởng lớn đến uy tín của liên doanh xe máy lớn nhất Việt Nam.

Một video đánh giá sản phẩm đăng tải trên Xehay.vn - Ảnh chụp màn hình

Sai phạm về hoạt động báo chí của Xe đời sống khá rõ ràng, khi chính bản thân trang tin này cũng ghi rõ giấy phép phía dưới chân trang web chỉ là trang thông tin điện tử tổng hợp (Giấy phép số 2669/GP-TTĐT do Sở Thông tin và Truyền thông Hà Nội cấp ngày 31/08/2015).

Khác với trang tin Xe đời sống, web Autopress.vn của Công ty TNHH Truyền Thông TMT còn không thể hiện giấy phép để nhận biết đây là loại trang tin dạng nào. Các bài viết trên trang này thường có bút danh kèm theo một cụm từ viết tắt CNOTO.

>>>Vì sao 5 trang thông tin điện tử bị phạt 67,5 triệu đồng?

Như đã phản ánh ở số báo trước, Autopress.vn cũng là một trong những cái tên nằm trong danh sách bảo trợ thông tin cho triển lãm xe máy Việt Nam. Ở thời điểm triển lãm xe đang diễn ra, các bài viết có nội dung liên quan đến hoạt động trên rất dày đặc.

Tương tự, trang tin Cafe Auto có ghi nguồn Giấy phép ICP số 17/GP-STTTT do Sở Thông tin và Truyền thông TP.HCM cấp, và trên các bài viết đều kèm cụm từ viết tắt DNCL bên cạnh tên tác giả. Không những thế, gần như toàn bộ các video xuất bản trên trang web này đều không thể hiện nguồn, dù lấy lại hay thể hiện nguồn gốc.

Tuy nhiên, khi thực hiện tìm kiếm bài viết gốc mà Cafe Auto (cafeauto.vn) dẫn lại, gần như không thể lần tìm ra nguồn gốc cho đến trước ngày 11/4/2016, khi bài báo này xuất bản.

Gần như toàn bộ nội dung video xuất bản trên trang Cafe Auto đều không dẫn nguồn kể cả lấy lại từ internet - Ảnh chụp màn hình cafeauto.vn

Việc dùng một cụm từ viết tắt trong bối cảnh các trang tin điện tử cũng như website nở rộ như hiện nay khiến người đọc không thể qua đó nhận biết được đâu là những trang nguồn có kiểm định và đã được pháp luật công nhận.

Không những vậy, với cách làm theo dạng có ghi nguồn (viết tắt hoặc dẫn đầy đủ) nhưng gây khó cho độc giả khi tiếp cận bài viết gốc cũng là một phương thức lách luận nhằm mục đích tạo nên những bài viết của riêng mình, tương tự như một hình thức hoạt động báo chí.

Qua khảo sát, hiện có không ít các trang TTĐT đang hoạt động theo hình thức này. Mặc dù độc giả không thể tìm được bài viết gốc, nhưng những người điều hành trang tin hoàn toàn có thể đưa ra bằng chứng bài viết gốc ở một trang nào đó, trong trường hợp cơ quan chức năng tiến hành thanh kiểm tra.

>>>Trang tin xuất bản "chui" có thể bị đóng cửa (Bài 4)

>>>Bức xúc Triển lãm xe máy bảo trợ bởi web xuất bản "chui" (Bài3)

>>>Ẩn họa từ những trang web xuất bản "chui" (Bài 2)

>>>Triển lãm xe máy VN được bảo trợ bởi nhiều web xuất bản "chui"

Trang tin xuất bản "chui" có thể bị đóng cửa (Bài 4)