Cân nhắc đầu tư 4 bến cảng mới tại Lạch Huyện

Chưa có cơ sở để đánh giá sự phù hợp quy hoạch

Bộ GTVT vừa có văn bản gửi Bộ Kế hoạch và Đầu tư góp ý kiến về chủ trương đầu tư dự án đầu tư xây dựng bến số 9-12 thuộc khu bến cảng Lạch Huyện, cảng biển Hải Phòng.

Theo Bộ GTVT, tại khu bến cảng thương mại container tại Lạch Huyện, bến số 1-2 có tổng chiều dài 750m, được đưa vào khai thác từ năm 2018. Năm 2022, sản lượng hàng thông qua đã đạt 1,18 triệu teu, xấp xỉ công suất thiết kế.

Hai bến 3-4 có tổng chiều dài 750m, bến số 5-6 có tổng chiều dài 900m đều được khởi công xây dựng từ năm 2020, dự kiến hoàn thành năm 2025. Riêng bến số 7-8 có tổng chiều dài 900m, đang triển khai các thủ tục đầu tư xây dựng.

Theo hồ sơ đề xuất chủ trương dự án, quy mô đầu tư xây dựng bến số 9-12 thuộc khu bến Lạch Huyện với tổng chiều dài bến 1.800m tiếp nhận tàu container sức chở từ 12.000-18.000 Teu và 400m bến tiếp nhận sà lan sức chở đến 160 Teu.

Giai đoạn năm 2022-2023 chuẩn bị đầu tư và năm 2024-2027 thực hiện đầu tư. Từ năm 2028, sẽ đưa vào khai thác bến số 9, số 10.

Giai đoạn năm 2028-2031 sẽ thực hiện đầu tư và năm 2032 đưa vào khai thác bến số 11, số 12.

Theo Quy hoạch tổng thể phát triển hệ thống cảng biển Việt Nam thời kỳ 20212030, tầm nhìn đến năm 2050 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, khu bến cảng Lạch Huyện có chức năng cửa ngõ kết hợp trung chuyển quốc tế.

Khu bến có các bến container, tổng hợp, hàng rời, hàng lỏng/khí, bến cảng khách quốc tế, bến công vụ, bến cho các phương tiện thủy nội địa; tàu container sức chở 6.000-18.000 Teu; tàu tổng hợp, hàng rời đến 100.000 tấn, tàu hàng lỏng/khí đến 150.000 tấn; tàu khách đến 225.000 GT.

Bộ GTVT cho biết, do Quy hoạch tổng thể phát triển hệ thống cảng biển Việt Nam là quy hoạch ngành quốc gia nên mới chỉ xác định công năng, quy mô cỡ tàu cho các khu bến cảng.

Số lượng và lộ trình đầu tư các cầu cảng thuộc các khu bến cảng sẽ được xác định tại Quy hoạch chi tiết nhóm cảng biển, bến cảng, cầu cảng, bến phao, khu nước, vùng nước thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050. Hiện tại, quy hoạch này đang được Bộ GTVT trình Thủ tướng Chính phủ xem xét phê duyệt.

Đối với Quy hoạch chi tiết phát triển vùng đất, vùng nước cảng biển Hải Phòng đang được Bộ GTVT giao Cục Hàng hải VN chủ trì lập.

Dự kiến, các quy hoạch kỹ thuật, chuyên ngành lĩnh vực hàng hải được cấp thẩm quyền phê duyệt xong đầu năm 2024.

“Do vậy, đến nay chưa có cơ sở để đánh giá sự phù hợp với quy hoạch chi tiết cảng biển của các bến cảng từ bến số 9 đến bến số 12”, Bộ GTVT nhấn mạnh.

Nguy cơ dư thừa năng lực, lãng phí đầu tư nếu không xem xét kỹ

Thực tế, ngoài bến số 1, số 2 đang khai thác, các bến cảng từ số 3 đến số 8 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt chủ trương đầu tư.

Từ đây, Bộ GTVT đề nghị nghiên cứu, xem xét chủ trương đầu tư bến số 9, số 10 sau khi các quy hoạch kỹ thuật, chuyên ngành lĩnh vực hàng hải được phê duyệt trên cơ sở phù hợp với kỳ quy hoạch 2021 - 2030.

Ngoài ra, theo quy định của Luật Quy hoạch, các quy hoạch được lập cho thời kỳ quy hoạch từ 2021-2030. Giai đoạn sau năm 2030 đến năm 2050 là tầm nhìn quy hoạch. Do đó, Bộ GTVT cho rằng đề xuất đầu tư bến số 11, số 12 để đưa vào khai thác năm 2032 vẫn có thể nghiên cứu xem xét. Tuy nhiên, các số liệu đầu vào chưa đủ cơ sở để dự báo chính xác nhu cầu thông qua hàng hóa và hoạch định lộ trình đầu tư nên chỉ có thể để mở.

Bên cạnh đó, tại văn bản tham gia ý kiến đối với đề xuất chủ trương đầu tư dự án đầu tư xây dựng bến số 7-8 thuộc khu bến cảng Lạch Huyện, Bộ GTVT đã có ý kiến đề nghị với quy mô, lộ trình đầu tư hai bến cần được tiếp tục nghiên cứu đánh giá, đề xuất chi tiết, cụ thể tại các quy hoạch kỹ thuật, chuyên ngành, đảm bảo tiết kiệm nguồn lực, nâng cao hiệu quả đầu tư khai thác cảng.

“Đối với các bến tiếp theo, nếu chưa nghiên cứu kỹ tại quy hoạch chi tiết làm cơ sở hoạch định lộ trình, quy mô đầu tư các bến cảng, việc xem xét đầu tư tiếp có thể dẫn đến tình trạng dư thừa năng lực, lãng phí đầu tư, phát sinh khả năng cạnh tranh không lành mạnh”, Bộ GTVT nhận định.

Lợi lớn từ “xanh hóa” cảng biển