Căng thẳng biển Đông trong chuyến công du của Ngoại trưởng Mỹ

Ngoại trưởng Mỹ John Kerry và Chủ tịch Trung QuốcTập Cận Bình trong cuộc gặp ngày 17/5

Ngang ngược cấm đánh bắt

Cuối tuần trước, báo Hải Nam dẫn thông báo của giới chức TP Hải Khẩu, tỉnh Hải Nam (Trung Quốc) tuyên bố kể từ 12h ngày 16/5 đến 12h ngày 1/8, Trung Quốc chính thức thực thi lệnh cấm đánh bắt cá tại biển Đông, trong phạm vi vùng biển từ 12 độ vĩ Bắc đến đường giao giới của vùng biển tỉnh Quảng Đông với tỉnh Phúc Kiến (bao gồm vịnh Bắc Bộ).

Lệnh cấm này áp dụng cho cả ngư dân Trung Quốc và ngư dân nước ngoài. Các trường hợp vi phạm sẽ bị tịch thu tàu thuyền, phương tiện đánh bắt, xử phạt hành chính. Đây là lần thứ 17 liên tiếp Trung Quốc áp đặt lệnh cấm đánh bắt cá tại biển Đông. Bãi cạn Scarborough mà Philippines đang tuyên bố chủ quyền cũng nằm trong khu vực lệnh cấm này.

Trước động thái ngang ngược này, Người Phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam Lê Hải Bình nói: “Chúng tôi kiên quyết phản đối quyết định vô giá trị này. Việt Nam có đầy đủ cơ sở pháp lý và lịch sử khẳng định chủ quyền của mình đối với quần đảo Hoàng Sa, quyền chủ quyền và quyền tài phán quốc gia đối với các vùng biển, vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của mình, phù hợp với các quy định trong Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển năm 1982”. Theo ông Bình, động thái trên của Trung Quốc là “vi phạm quyền chủ quyền và quyền tài phán quốc gia đối với các vùng biển của Việt Nam theo đúng Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển năm 1982”.

Trung Quốc vẫn đang gấp rút bồi đắp và mở rộng các hòn đảo ở quần đảo Trường Sa của Việt Nam

Mỹ - Trung căng thẳng

Hôm qua, trong cuộc hội kiến với Ngoại trưởng Mỹ John Kerry đang trong chuyến công du Trung Quốc hai ngày, Chủ tịch Tập Cận Bình nói rằng: “Muốn phát triển quan hệ với Tổng thống Mỹ Barack Obama và muốn đưa quan hệ hai nước theo kiểu mẫu mới giữa các nước lớn”, theo Reuters.

Tuy nhiên, trước đó, quan ngại về việc Trung Quốc gia tăng tốc độ bồi đắp xung quanh 7 bãi đá ngầm ở quần đảo Trường Sa đã khiến các bên có tuyên bố chủ quyền, trong đó có Việt Nam và Philippines; ông John Kerry hối thúc Trung Quốc hành động có trách nhiệm để làm giảm căng thẳng trên biển Đông và quan ngại về tiến độ cũng như quy mô hoạt động bồi đắp của Bắc Kinh. Đáp lại, Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị nói rằng, Bắc Kinh kiên quyết bảo vệ chủ quyền ở bBiển Đông và quyết tâm này là “không thể lay chuyển”.

Trước chuyến công du của ông Kerry một ngày, các quan chức Ngoại giao và Quốc phòng Mỹ đã có cuộc điều trần trước Ủy ban Đối ngoại Thượng viện. Tại đây, các Thượng nghị sĩ quan ngại việc Trung Quốc bồi đắp trên quy mô lớn các bãi đá ở biển Đông, đồng thời hối thúc chính quyền của ông Obama phải có phản ứng cương quyết hơn.

Từ tháng 1/2014 đến nay, Bắc Kinh đã tôn tạo, bồi đắp thêm 810ha, mở rộng gấp 400 lần diện tích các đảo mà nước này chiếm đóng. Ông Bob Corker, Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Thượng viện cho rằng, đang thiếu “một chính sách mạch lạc” trong vấn đề biển Đông.

Tại phiên điều trần, ông Daniel Russel - Trợ lý Ngoại trưởng khẳng định: Theo luật quốc tế việc bồi đắp và xây dựng không đồng nghĩa với việc xác lập chủ quyền và hành động của Trung Quốc đi ngược lại cam kết của chính họ trong Tuyên bố về ứng xử của các bên tại biển Đông. Về khả năng Trung Quốc tuyên bố thành lập Vùng nhận dạng phòng không (ADIZ) trên biển Đông, ông Russel cho biết đã chuyển thông điệp tới Bắc Kinh rằng động thái này là hành động gây rắc rối, mất ổn định và Mỹ đã có phương án đối phó.

Chuyên gia Alexander Sullivan, Trung tâm nghiên cứu vì An ninh mới (CNAS) cho rằng: Nếu Trung Quốc kiểm soát toàn bộ biển Đông sẽ là cú đánh vào chính sách khu vực của Mỹ; và Mỹ sẽ khó có thể huy động lực lượng hỗ trợ các đồng minh, theo AFP.

Không có chuyện sợ hay không trong vấn đề Biển Đông!