Chọn cách nào nhận diện xe kinh doanh vận tải?

Đề xuất 3 phương án

Bộ GTVT vừa trình Chính phủ hồ sơ đề nghị xây dựng Luật Giao thông đường bộ (GTĐB) sửa đổi, trong đó đề xuất 3 phương án để nhận diện phương tiện kinh doanh và không kinh doanh vận tải, tạo công bằng trong lĩnh vực này, đồng thời hạn chế tình trạng xe dù, bến cóc.

Theo phương án 1, việc nhận biết phương tiện kinh doanh vận tải được thực hiện thông qua các quy định về cấp phù hiệu, biển hiệu như hiện nay. Phương án 2: Nhận diện thông qua màu biển số xe ngay từ khi đăng ký sở hữu phương tiện. Phương án 3: Nhận diện thông qua màu tem đăng kiểm.

Bộ GTVT cho biết, nếu theo phương án 1, việc nhận diện sẽ phụ thuộc vào ý thức tuân thủ quy định của doanh nghiệp về việc gắn phù hiệu, biển hiệu, dẫn đến lực lượng chức năng khó kiểm soát điều kiện kinh doanh, hoạt động vận tải lộn xộn, thiếu minh bạch. Phương án này cũng gây thất thu cho ngân sách khi không kiểm soát được quy mô, ngành nghề kinh doanh, nghĩa vụ nộp thuế của các đối tượng kinh doanh vận tải không đăng ký, không thực hiện đúng quy định về phù hiệu, biển hiệu. Người dân sẽ gặp rủi ro khi sử dụng dịch vụ kinh doanh vận tải trá hình.

Với phương án 2, quy định này sẽ được thực hiện theo phương thức, cá nhân, tổ chức khi đăng ký sở hữu phương tiện, đã phải xác định phương tiện đó có được sử dụng vào kinh doanh vận tải hay không. Thông qua việc nhận diện màu biển số, lực lượng chức năng kiểm soát được điều kiện kinh doanh, xử lý vi phạm hành chính kịp thời, chính xác. Việc phân biệt màu biển số của phương tiện cho phép áp dụng các phương tiện kỹ thuật nghiệp vụ một cách hiệu quả, đảm bảo mọi hành vi vi phạm đều được ngăn chặn, xử lý kịp thời. Không những vậy, người dân tránh được rủi ro khi sử dụng đúng các phương tiện được Nhà nước quản lý. Tuy nhiên, phương án này sẽ phải đầu tư kinh phí cho việc kết nối liên thông dữ liệu về đăng ký sở hữu phương tiện và cấp giấy phép kinh doanh vận tải. Bên cạnh đó, sẽ mất khoảng trên 100 tỷ đồng cho việc chuyển đổi giấy đăng ký và biển số xe đối với trên 700.000 xe đang kinh doanh vận tải.

Đối với phương án 3, sẽ được thực hiện theo phương thức, danh sách phương tiện kinh doanh vận tải sẽ được gửi cho cơ quan đăng kiểm để thực hiện việc thay đổi tem đăng kiểm làm cơ sở cho việc nhận diện phương tiện kinh doanh vận tải và phương tiện không kinh doanh vận tải. Ngoài việc thay đổi màu để nhận diện thì tem đăng kiểm sẽ có thể dễ dàng in thêm mã QR mà không phát sinh thêm chi phí để hỗ trợ nhận diện phương tiện thông qua các ứng dụng trên điện thoại thông minh. Phương án này phân biệt được giữa xe kinh doanh vận tải và xe cá nhân, tạo môi trường kinh doanh minh bạch, công bằng, kiểm soát được nghĩa vụ nộp thuế của các đối tượng kinh doanh vận tải. Thông qua việc nhận diện màu và mã QR của tem đăng kiểm, giúp giảm thời gian kiểm tra giấy tờ, kiểm tra thông tin của phương tiện, xử lý vi phạm hành chính kịp thời, chính xác.

Phương án này cũng không làm phát sinh chi phí cho Nhà nước trong việc cấp lại giấy đăng ký và biển số để nhận diện so với phương án 2. Doanh nghiệp không thể tùy tiện trong việc gắn hoặc không gắn phù hiệu như phương án 1. Tuy phải liên thông các hệ thống cơ sở dữ liệu về cấp giấy phép đăng ký kinh doanh và dữ liệu về đăng kiểm nhưng chi phí này là không đáng kể vì hai hệ thống trên đang tồn tại và có thể kết nối liên thông ngay.

Mặc dù vậy, người dân và doanh nghiệp có nguy cơ phải chi trả cho các chi phí liên quan đến việc xử lý vi phạm hành chính do không đến đơn vị đăng kiểm để thực hiện thay đổi màu tem đăng kiểm và mã QR.

Từ những phân tích, so sánh tác động của từng phương án, Bộ GTVT cho rằng lựa chọn giải pháp tối ưu là phương án 3.

Cần kết hợp nhiều giải pháp

Theo ông Nguyễn Công Hùng, Chủ tịch Hiệp hội Taxi Hà Nội, hiện việc nhận diện xe hợp đồng điện tử còn khá khó khăn do quy định chưa chặt chẽ. Gần như không có dấu hiệu gì để nhận biết xe hợp đồng điện tử bởi phù hiệu rất nhỏ, đặt ở vị trí khuất, khó quan sát, nhất là khi xe đang lưu thông.

Cũng theo ông Hùng, một trong những giải pháp cần thiết để tăng cường nhận diện xe kinh doanh vận tải là quy định biển kiểm soát có màu sắc riêng. “Một số nước như: Lào, Campuchia, Thái Lan đã áp dụng màu biển kiểm soát riêng cho xe kinh doanh vận tải. Nếu áp dụng giải pháp này có thể nhận diện rõ xe kinh doanh vận tải và xe cá nhân để từ đó tăng cường áp dụng công nghệ như sử dụng camera phân luồng phương tiện từ xa. Tiến tới có thể quy định tốc độ tối đa, làn đường cho từng loại xe, giúp giảm ùn tắc giao thông, hạn chế tai nạn”, ông Hùng bày tỏ.

Ông Nguyễn Văn Quyền, Chủ tịch Hiệp hội Vận tải ô tô VN cũng cho rằng, tại các nước như: Hàn Quốc, Singapore… xe kinh doanh vận tải được quy định màu biển số riêng, xe taxi và xe tương tự phải gắn hộp đèn, phù hiệu và được đăng kiểm riêng. Thực tế, tại Việt Nam, những quy định của pháp luật liên quan đến xe kinh doanh vận tải đã hướng đến xây dựng các dấu hiệu nhận biết. Như với xe taxi, có hộp đèn treo phía trên, logo trên thân xe, phù hiệu dán ở vị trí trước kính lái. Ngoài ra, lái xe có đồng phục với màu sắc đặc trưng của từng hãng taxi.

Cũng theo ông Quyền, hiện tất cả phương tiện thuộc sở hữu doanh nghiệp và cá nhân dù kinh doanh vận tải hay không đều được cấp biển số nền màu trắng. Tuy nhiên gần đây, loại hình kinh doanh vận tải bằng phương tiện dưới 9 chỗ, hoạt động như taxi, phát triển ồ ạt tại nhiều tỉnh, thành. Các phương tiện này không khác với xe cá nhân (không có mào, không sơn logo thương hiệu) nên khi đi vào đường cấm taxi, hoạt động trái phép tại sân bay thì CSGT khó phát hiện.

“Bộ Công an đang xem xét chuyển xe kinh doanh vận tải sang biển màu vàng kết hợp với tem đăng kiểm màu riêng, lực lượng chức năng cũng như người dân dễ dàng nhận biết phương tiện kinh doanh vận tải hay không”, ông Quyền nói.

Xe kinh doanh vận tải có màu biển số riêng: Kỳ vọng xóa sổ xe trá hình