Bị quỵt tiền cước, giữ giấy tờ đòi tiền chuộc
Thời gian qua, Báo Giao thông nhận được nhiều phản ánh của các tài xế, chủ xe vận chuyển nông sản xuất khẩu về việc bị giữ xe yêu cầu trừ cước, đền tiền hàng thối, hỏng… tại các cửa khẩu trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn.
Hàng hóa nông sản chờ xuất khẩu sang Trung Quốc tại cửa khẩu Tân Thanh
Qua tìm hiểu thực tế cho thấy, hợp đồng vận chuyển hàng hóa xuất khẩu đang bộc lộ nhiều lỗ hổng, chủ xe và tài xế phụ thuộc quá nhiều vào “nhà luật” (một dạng “cò” thủ tục hành chính tại cửa khẩu - PV) để tiếp cận được chủ hàng và người mua nông sản tại Trung Quốc, dẫn đến nhiều rủi ro.
Điển hình là trường hợp ông Nguyễn Thanh H., quê TP Biên Hòa, Đồng Nai, vừa phải bán 1 trong 2 xe container của mình để trả khoản nợ ngân hàng sau chuyến vận chuyển xoài từ Sóc Trăng ra cửa khẩu Tân Thanh xuất khẩu sang Trung Quốc.
Ông H. cho biết, giữa tháng 3/2022, ông có hợp đồng với vựa T.T., vận chuyển 2 xe xoài từ Sóc Trăng tới cửa khẩu Tân Thanh thuộc xã Tân Thanh, huyện Văn Lãng, tỉnh Lạng Sơn.
Hai chuyến hàng có tổng tiền cước là 230 triệu đồng, đã ứng trước 70 triệu đồng, còn 160 triệu đồng sẽ nhận khi hàng hóa đến Tân Thanh an toàn, không thiếu, hỏng.
Sau 25 ngày vận chuyển, nằm chờ, ngày 12/4, 2 container trên được đưa qua Trung Quốc giao hàng.
Ngày 3/5, cả 2 container được trả về Việt Nam nhưng bị chủ hàng thông báo hàng trên xe hỏng, chín, thối nên bán lỗ, nhà xe phải nộp 150 triệu đồng/xe và mất toàn bộ tiền cước còn lại. Nếu không nộp tiền sẽ giữ giấy tờ xe và container tại cửa khẩu.
Hơn 1 tháng bị giữ xe, ông H. đã nhiều lần liên hệ, thỏa thuận với chủ hàng nhưng đều không có kết quả nên gửi đơn tố cáo đến Công an huyện Văn Lãng nhờ giải quyết.
Sau đó, ông được cơ quan công an trả lại giấy tờ nhưng đến nay vẫn chưa được nhận tiền cước.
Tương tự, ngày 25/3, ông Nguyễn Hoành L., quê Cẩm Xuyên, Hà Tĩnh cũng có hợp đồng với vựa T.T vận chuyển xoài từ tỉnh Sóc Trăng đến cửa khẩu Tân Thanh với cước vận tải 116.495.000 đồng, đã ứng trước 30 triệu đồng; sau khi đến Tân Thanh sẽ được trả nốt số tiền cước còn lại.
Sau 31 ngày vận chuyển, giao hàng sang Trung Quốc, ngày 4/5, container được trả về Việt Nam, sau đó chủ hàng đã giữ xe, yêu cầu nhà xe nộp 100 triệu đồng và mất toàn bộ số cước xe còn lại. Nếu không nộp tiền, chủ hàng sẽ giữ giấy tờ xe và container.
Sau đó, vụ việc đã được trình báo đến Công an huyện Văn Lãng. Sau hơn 1 tháng bị giữ xe, ông L. mới được cơ quan công an trả lại giấy tờ xe để về nội địa.
Tuy nhiên, ông vẫn phải nộp hơn 10 triệu đồng tiền bãi trong thời gian bị giữ tại cửa khẩu. Đến nay, ông L. vẫn chưa được nhận tiền cước xe của mình.
Xác minh của cơ quan chức năng tỉnh Lạng Sơn cho thấy, thời gian qua có nhiều trường hợp nhà xe bị giữ phương tiện tại Trung Quốc để đòi tiền, có liên quan đến giao dịch dân sự giữa chủ hàng 2 bên. Cơ quan chức năng tỉnh Lạng Sơn đã tích cực vào cuộc hỗ trợ đưa một số phương tiện về nước.
Bên cạnh đó, Công an huyện Văn Lãng cũng đang tiếp nhận, giải quyết 5 trường hợp phản ánh, tố cáo liên quan đến việc giữ xe đòi tiền, quỵt cước tại cửa khẩu Tân Thanh.
Vận chuyển thông qua “cò”, “nhà luật”
Hợp đồng vận chuyển nông sản có nhiều “lỗ hổng” pháp lý khiến nhà xe chịu rủi ro
Tìm hiểu thực tế, hoạt động vận chuyển nông sản xuất khẩu hiện nay đang bộc lộ nhiều lỗ hổng, đặc biệt là việc ký kết và thực hiện hợp đồng vận chuyển nông sản từ miền Nam đến cửa khẩu hiện nay.
Cụ thể, trong các vụ việc nhà xe bị giữ phương tiện đòi tiền kể trên, hợp đồng vận chuyển được ký với trung gian (tài xế, chủ xe hay gọi là “cò”) với vai trò là chủ hàng.
Tuy nhiên, người có tên trong hợp đồng này khẳng định mình chỉ có nghĩa vụ đứng giữa, kết nối chủ hàng, không trực tiếp tham gia ký hợp đồng, không tham gia thỏa thuận giữa các bên.
“Khi được chủ hàng tại Lạng Sơn đặt hàng, tôi liên hệ với chủ vựa tại miền Nam để đặt hàng và nhờ người gọi xe, ký hợp đồng vận chuyển đến Lạng Sơn giao hàng.
Nội dung hợp đồng là tên và thông tin cá nhân của tôi nhưng ai ký, ký với ai thì tôi không biết”, người trung gian nói.
Xác nhận thông tin trên, các chủ xe cho biết, trong các chuyến hàng vận chuyển, họ không biết chủ hàng 2 bên là ai.
Các chuyến hàng đều do “cò” sắp xếp, nhà xe phải trả 2 triệu đồng/xe nông sản, gọi là phí môi giới cho “cò” và phải thuê người bốc hàng lên xe rồi vận chuyển đến cửa khẩu theo nội dung hợp đồng.
Khi đến cửa khẩu, lái xe phải liên hệ với “nhà luật” được chỉ định trong hợp đồng, giao giấy tờ và xe để họ đưa sang Trung Quốc.
Tuy vậy, việc giao xe, giấy tờ tại cửa khẩu lại không được lập thành văn bản, không thỏa thuận rõ ràng dẫn đến nhiều rủi ro, tranh chấp.
“Tôi đã có gần 30 năm kinh nghiệm vận chuyển nông sản đến cửa khẩu. Bản thân tôi cũng đã từng bị quỵt tiền cước, phải đền tiền hàng nên đã rút ra nhiều kinh nghiệm.
Tuy nhiên, hợp đồng, quy định đều do “cò”, vựa và chủ hàng quy định, bắt mình làm theo. Đây là “luật bất thành văn”, đã tồn tại hàng chục năm nay, chưa thay đổi được khiến nhà xe, tài xế phải chịu rủi ro, thiệt hại”, tài xế Đ.H.N., quê Tiền Giang nói.
Hợp đồng phải rõ ràng
Theo luật sư Đặng Văn Cường, Trưởng văn phòng luật sư Chính Pháp, Đoàn Luật sư TP Hà Nội, bên vận chuyển sẽ bớt được rủi ro trong trường hợp thỏa thuận nhận trước 1 phần hoặc toàn bộ tiền cước trước khi vận chuyển.
Trường hợp nhận tiền sau thì trong hợp đồng cần thỏa thuận rõ địa điểm, thời gian và phương thức giao hàng. Trường hợp với lý do khách quan như ách tắc cửa khẩu trong thời gian dài, không có người nhận, hàng hỏng... thì bên vận chuyển có quyền thanh lý, bán số hàng trên xe để bù vào cước vận chuyển.
“Trường hợp không thỏa thuận rõ ràng trong hợp đồng, vì tín nhiệm mà cho họ đưa xe và hàng qua Trung Quốc như hiện nay là không đúng quy định, nhà xe sẽ chịu nhiều rủi ro.
Trong xuất khẩu nông sản, người vận chuyển buộc phải am hiểu pháp luật và lường hết những tình huống pháp lý có thể xảy ra.
Trường hợp hàng hỏng, không bàn giao được do tự nhiên, do yếu tố khách quan thì phải thông báo, thỏa thuận với chủ hàng về phương thức xử lý phù hợp theo Bộ luật Dân sự và Luật Thương mại”, luật sư Cường nói.
Đồng quan điểm trên, luật sư Hoàng Tùng, Đoàn Luật sư TP Hà Nội khẳng định, trong quan hệ pháp luật dân sự, các giao dịch liên quan đều phải được lập thành văn bản, xuất hóa đơn, chứng từ để phòng chống việc trốn thuế và để được pháp luật bảo vệ.
Do vậy, việc thỏa thuận miệng, vận chuyển, xuất khẩu hàng hóa thông qua “cò” và “nhà luật” như phản ánh là vi phạm, cần dẹp bỏ ngay.
Thói quen làm ăn tồn tại từ hàng chục năm trước
Ông Lê Văn Thắng, Trưởng ban quản lý Khu kinh tế cửa khẩu Đồng Đăng, Lạng Sơn cho biết, thời gian qua Ban đã vào cuộc hỗ trợ đưa 11 xe nông sản bị giữ tại Trung Quốc về nước.
Theo tìm hiểu cho thấy những trường hợp này chủ yếu là chủ hàng mới, chưa có nhiều kinh nghiệm trong thương thảo hợp đồng mua bán, vận chuyển; tất cả đều giao phó cho lái xe. Riêng các chủ hàng lâu năm thì họ đều thương thảo hợp đồng rất chặt chẽ, chuyên nghiệp nên rất ít khi xảy ra tranh chấp.
Theo một lãnh đạo UBND tỉnh Lạng Sơn, tỉnh đã giao cơ quan chức năng rà soát toàn diện các mặt hoạt động tại cửa khẩu. Qua đó cho thấy nhiều lỗ hổng trong quản lý hoạt động vận tải, khai báo thủ tục hải quan.
“Hiện vẫn có các tổ chức, cá nhân giữ thói quen làm ăn đã tồn tại hàng chục năm trước, chủ yếu thông qua hợp đồng miệng là không phù hợp. Tỉnh đang giao Cục Hải quan Lạng Sơn và các đơn vị liên quan vào cuộc, phối hợp với Bộ Công thương xây dựng chính sách quản lý để chuyên nghiệp, minh bạch hóa các hoạt động tại cửa khẩu”, vị này cho biết.
Bình luận bài viết (0)
Gửi bình luận