Giáo dục

Chuyện chưa kể về thày Văn Như Cương và hành trình mở đường trường dân lập

01/10/2019, 19:28

Thầy Văn Như Cương được biết đến là người đặt những viên gạch đầu tiên cho giáo dục ngoài công lập Việt Nam kể từ sau hòa bình lập lại…

img
Các bức ảnh được trưng bày tại hội thảo đều gắn với triết lý giáo dục của cố PGS.TS Văn Như Cương, người đặt nền móng cho giáo dục phổ thông tư thục nước nhà.

Gian nan mở đường cho trường dân lập

Có mặt tại hội thảo “Thầy Văn Như Cương - Người mở đường” được tổ chức tại Hà Nội sáng nay (1/10), Giáo sư, Nhà giáo ưu tú Nguyễn Khắc Phi, nguyên Tổng biên tập Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam đã mang đến những kỷ niệm khó quên về người thầy vĩ đại của rất nhiều thế hệ học sinh. Đó là chuỗi ngày gian nan trước khi mở trường Lương Thế Vinh, điểm khởi đầu hành trình 30 năm hình thành và phát triển của ngôi trường này.

Theo lời GS Phi, PGS.TS Văn Như Cương đã khá vất vả trong việc xin thành lập Trường Dân lập Lương Thế Vinh. Cụ thể, ông viết đơn ngày 11/8/1988, đến ngày 20/8/1988, Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Phạm Minh Hạc khi đó đã mở một cuộc hội thảo để lấy ý kiến tham khảo và tạo dư luận. Sau khi có văn bản đề nghị của Bộ trưởng GD&ĐT thể hiện rõ rệt sự đồng tình với việc thành lập Trường trung học Dân lập đầu tiên này nhưng phải chờ mất khoảng nửa năm, UBND TP. Hà Nội mới có quyết định chính thức.

“Vạn sự, nhất là sự đổi mới, khởi đầu nan là thế đấy! Bởi vậy, tôi muốn nhấn mạnh rằng, công tích có ý nghĩa nhất của PGS.TS Văn Như Cương đối với ngành giáo dục chính là việc thành lập ngôi trường ấy, góp phần quan trọng đối với việc xác định hệ thống giáo dục, mô hình trường học ở điều kiện lịch sử mới. Việc xuất hiện những cánh chim đầu đàn trong từng địa phương, từng lĩnh vực… như Trường Trung học Dân lập Lương Thế Vinh là vô cùng quý giá!”, GS Phi nhận định.

img
Giáo sư, Nhà giáo ưu tú Nguyễn Khắc Phi - nguyên Tổng biên tập Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam chia sẻ tại hội thảo.

GS Phi nhớ lại, thời điểm đó, trong khi không ít trường chọn khẩu hiệu “Tiên học lễ, hậu học văn” nhưng thầy Cương lại lựa chọn khẩu hiệu “Có chí thì nên”. Khẩu hiệu này không đề cập tư tưởng đạo đức chung chung mà kích động được ngay vào động lực đối với thế hệ trẻ là ý chí.

Việc đặt tên cho trường cũng đã từng làm nhà giáo Văn Như Cương trăn trở suy nghĩ. Thoạt đầu, ông định đặt là Nguyễn Trường Tộ, một trí thức tiêu biểu cho đường lối canh tân, không chỉ có tính tiên phong đối với Việt Nam mà ít nhất cũng là đối với khu vực.

Tuy nhiên, khi thầy giáo Nguyễn Xuân Khang, người cộng tác gần gũi nhất của PGS.TS Văn Như Cương trong buổi đầu mới thành lập trường đề nghị chọn tên nhà Toán học nổi tiếng nhất trong lịch sử quá khứ Việt Nam là Lương Thế Vinh, thầy Cương đã đồng ý.

“Nêu lên chi tiết này để thấy một mặt khác trong tính cách của anh: có chủ kiến mạnh nhưng cũng sẵn sàng lắng nghe ý kiến hợp lý của người khác. Anh Nguyễn Xuân Khang cho rằng không nên nói anh Cương là người sáng tạo ra trường Dân lập mà chỉ là người đầu tiên khôi phục trường Dân lập, một hình thức đã xuất hiện ngay sau Cách mạng Tháng Tám nhưng rồi mất dần đi hoặc chuyển hoá thành trường công lập. Ý kiến đó hoàn toàn đúng, song dù chỉ là khôi phục cũng cần có những kẻ đi tiên phong”, GS Phi chia sẻ.

Thương hiệu truyền cảm hứng cho nhiều giáo viên

Theo PGS.TS Chu Cẩm Thơ, Phó trưởng Ban Nghiên cứu kết quả giáo dục, Viện Khoa học giáo dục, Bộ GD&ĐT, hiện nay, sự phát triển không ngừng của kinh tế xã hội với những xu hướng mới đã đặt ra những yêu cầu hoàn toàn mới mẻ cho giáo dục. Vì vậy, mỗi trường tư thục đã chọn cho mình một triết lý giáo dục, một phương thức hoạt động phù hợp.

“Thật đặc biệt, những trường tư thục đầu tiên được thành lập thì đều do những nhà giáo tâm huyết, những người thấu hiểu thực trạng và nhu cầu giáo dục của người dân, những người am hiểu chuyên môn, giải pháp giáo dục, sáng lập nên. Họ là người dẫn đường, quyết định sự tồn tại và phát triển của mỗi nhà trường. Trường Lương Thế Vinh là một trong những trường tư thục đầu tiên ở Hà Nội, được thành lập đến nay đã 30 năm”, bà Thơ nói.

Là người từng giảng dạy, từng theo dõi sự phát triển của trường Lương Thế Vinh, bà Thơ có thể hình dung ra những đôi bàn tay đã dựng trường từ buổi sơ khai, từ những phòng học đi thuê cho đến những hình hài ngày nay to đẹp. Mỗi người dạy, người học ở đây đều có phẩm chất kiên cường, mạnh mẽ. Con đường học vấn, con đường thành công không trải hoa hồng, không mang mật ngọt. Đó là cách mà trường Lương tạo môi trường giáo dục. Điều đó luôn được truyền đến từng cá nhân, từng hoạt động từ người sáng lập.

Thầy Văn Như Cương và trường Lương Thế Vinh đã dạy cho tôi nhiều bài học. Đó là bài học về sự thủy chung, kiên định với mục tiêu đã đề ra. Bấy nhiêu năm, ở trường, sự gắn bó của đội ngũ giáo viên là những cộng sự lâu năm của Thầy vẫn còn đó. Tôi nhấn mạnh rằng tôi muốn dùng từ thủy chung” vì đó chắc chắn là kết tinh của cả quá trình tạo ra nhân cách của một người nay trở thành phẩm cách của một tập thể, một thương hiệu. Vì thương hiệu đó truyền cảm hứng cho bất kì ai là giáo viên, muốn chứng minh mình là người được lựa chọn. Ánh sáng dẫn đường của người thủ lĩnh đủ sức hấp dẫn cho đội ngũ tin theo. Và đó là bài học sâu sắc cho bất kỳ ai muốn khởi nghiệp về giáo dục, PGS Chu Cẩm Thơ nhắn nhủ.

Bạn cần đăng nhập để thực hiện chức năng này!

Bạn không thể gửi bình luận liên tục. Xin hãy đợi
60 giây nữa.