Có cần thiết xét nghiệm kháng thể sau tiêm vaccine Covid-19?

Hỏi:

Hiện nay, nhiều đơn vị y tế có dịch vụ xét nghiệm kháng thể virus SARS-CoV-2 cho những ai đã tiêm vaccine Covid-19. Vậy, tôi đã tiêm 2 mũi có cần thiết làm xét nghiệm kháng thể không thưa bác sĩ? Cảm ơn bác sĩ!

Trần Minh An (Hà Nội)

TS.BS. Phạm Quang Thái, Phó trưởng Khoa Kiểm soát bệnh truyền nhiễm, Viện Vệ sinh dịch tễ T.Ư trả lời:

Trên thế giới chưa có quốc gia nào khuyến cáo xét nghiệm định lượng kháng thể virus SARS-CoV-2 sau khi tiêm đủ 2 mũi vaccine phòng Covid-19, bởi tiêm vaccine cộng đồng mà xét nghiệm kháng thể, chắc chắn sẽ dẫn đến việc so sánh giữa vaccine này với vaccine khác.

Về nguyên tắc, không một quốc gia nào đề xuất xét nghiệm kháng thể khi triển khai tiêm vaccine diện rộng, mà chỉ làm để phục vụ trong công tác nghiên cứu và điều trị để đưa ra chiến lược toàn diện hơn.

Bên cạnh đó, đến nay cũng chưa xác định chuẩn trong xét nghiệm kháng thể, nồng độ nào coi là ngưỡng bảo vệ; nồng độ nào tối ưu; nồng độ nào thì sẽ nhiễm bệnh.

Ngoài việc định lượng kháng thể nói chung, một xét nghiệm cao cấp hơn đánh giá kháng thể trung hòa mới phần nào đánh giá được khả năng bảo vệ khi phơi nhiễm với mầm bệnh.

Mỗi loại vaccine có thể giúp tạo ra lượng kháng thể khác nhau, nhưng ngoài kích thích sinh kháng thể thì vaccine còn kích hoạt miễn dịch qua trung gian tế bào, nhìn kháng thể cao chưa chắc đã tốt hơn và ngược lại.

Cần biết rằng, có khoảng 50% người nhiễm SARS-CoV-2 không có kháng thể, hoặc không định lượng được kháng thể, nhưng người ta không nhiễm bệnh tiếp trong những lần phơi nhiễm tiếp theo.

Do vậy, nếu xét nghiệm định lượng kháng thể để đánh giá khả năng một người đã được bảo vệ là chưa đủ căn cứ khoa học.

Đây là lý do Bộ Y tế chưa có khuyến cáo xét nghiệm trên diện rộng. Mà hiện nay mới chỉ có xét nghiệm định lượng kháng thể virus SARS-CoV-2 cho công tác điều trị và nghiên cứu cộng đồng.

Tại Việt Nam, mới có Bệnh viện Chợ Rẫy làm xét nghiệm định lượng kháng thể, nhưng là để giúp cho công tác tiên lượng điều trị. Người dân hãy bình tĩnh khi tiếp nhận thông tin, không nên nóng vội đi xét nghiệm.

Những người đã tiêm đủ 2 mũi vaccine vẫn phải tuân thủ khuyến cáo của Bộ Y tế thực hiện 5K để phòng bệnh cho bản thân và cho cộng đồng.

Xét nghiệm kháng thể và kháng nguyên Covid-19 khác nhau thế nào?