Đại biểu Quốc hội đề xuất doanh nghiệp trên 3.000 lao động chỉ đóng phí công đoàn 1%

Mức kinh phí này không còn hợp lý với bối cảnh hiện nay

Sáng nay (24/10), tiếp tục kỳ họp 8, Quốc hội thảo luận ở hội trường dự thảo Luật Công đoàn sửa đổi.

Nội dung phí công đoàn do cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp đóng bằng 2% quỹ tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội cho người lao động được nhiều đại biểu quan tâm.

Theo đại biểu Nguyễn Anh Trí (đoàn TP Hà Nội) cho biết, từ năm 1957, kinh phí công đoàn 2% được duy trì là hợp lý. Bởi, người lao động thời kỳ này chủ yếu là cán bộ, nhân viên làm việc trong cơ quan nhà nước. Kinh phí trích ra do nhà nước cấp.

Tuy nhiên, ông Nguyễn Anh Trí cho rằng, mức kinh phí này không còn hợp lý với bối cảnh hiện nay. Cụ thể, hiện nay, số lượng doanh nghiệp ở Việt Nam rất lớn, số lượng người lao động trong doanh nghiệp đông, từ vài trăm, vài nghìn, thậm chí đến cả vạn người.

Đại biểu này cho hay, đóng phí công đoàn 2% trở thành gánh nặng với doanh nghiệp có nhiều người lao động.

"Nặng đến mức doanh nghiệp không mở rộng được, thậm chí không duy trì hoạt động được thì người lao động mất việc; thu hẹp doanh nghiệp, đầu tư FDI giảm, nền kinh tế đất nước sẽ bị ảnh hưởng, người lao động thất nghiệp", ông Trí lo ngại.

Để phù hợp với điều kiện hiện nay, ông Nguyễn Anh Trí đề nghị đối với doanh nghiệp dưới 500 lao động, mức kinh phí công đoàn là 2%. Doanh nghiệp có 500 lao động đến dưới 3.000 người, mức này là 1,5%. Doanh nghiệp trên 3.000 người thì kinh phí công đoàn chỉ 1%.

Bên cạnh đó, đại biểu Đoàn TP Hà Nội cho rằng dự Luật cần có quy định nhiều hơn về việc doanh nghiệp phải quan tâm đời sống tinh thần, văn hóa, thể thao giải trí với người lao động.

Đại biểu Trần Nhật Minh (đoàn Nghệ An) lại đề nghị tiếp tục duy trì mức kinh phí công đoàn 2% và quy định như dự thảo luật.

"Nguồn kinh phí công đoàn đã được duy trì và phát huy có hiệu quả hơn 60 năm qua, từ năm 1957 có luật công đoàn đến nay. Nguồn kinh phí này được sử dụng tại công đoàn cơ sở chủ yếu để chăm lo đời sống cho đoàn viên, người lao động, như thăm hỏi, ốm đau, quà Tết, quà sinh nhật… hoặc tổ chức các hoạt động về văn hóa thể thao", đại biểu Minh nêu.

Theo đại biểu Minh, dự thảo luật đã bổ sung một số nội dung để phù hợp với thực tiễn, như quy định tạm dừng, miễn giảm đóng kinh phí công đoàn với các tổ chức, doanh nghiệp gặp khó khăn, nên khi thực hiện chính sách này nguồn thu từ kinh phí công đoàn dự kiến sẽ giảm.

Tuy nhiên, khi đó công đoàn cấp trên vẫn thực hiện hỗ trợ và bảo vệ duy trì quyền lợi cho đoàn viên, người lao động tại công đoàn cơ sở thuộc trường hợp tạm dừng, miễn giảm đóng kinh phí công đoàn.

"Do đó việc luật hóa và tiếp tục duy trì kinh phí công đoàn 2% như quy định trong dự thảo luật là hết sức cần thiết, bảo đảm công đoàn thực hiện tốt trách nhiệm của mình đối với đoàn viên, người lao động, góp phần ổn định phát triển các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp", ông Minh phân tích.

2% kinh phí công đoàn không phải là gánh nặng cho doanh nghiệp

Báo cáo tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự thảo luật của Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho hay trong quá trình thảo luận, có nhiều ý kiến đề nghị tiếp tục duy trì mức kinh phí công đoàn 2%.

Cạnh đó, có một số ý kiến chưa đồng tình với mức phí này và đề nghị kinh phí công đoàn do tổ chức, doanh nghiệp ngoài nhà nước đóng góp theo tinh thần tự nguyện.

Ý kiến này cũng đề nghị không thu kinh phí công đoàn 2% với đơn vị đã có tổ chức đại diện của người lao động khác; quy định lộ trình giảm dần tỷ lệ kinh phí công đoàn và giao Chính phủ quy định chi tiết.

Giải trình, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng kể từ khi có Luật Công đoàn năm 1957, kinh phí công đoàn được thực hiện liên tục. Việc duy trì nguồn thu 2% kinh phí công đoàn nhằm chăm lo cho người lao động và bảo đảm bộ máy hoạt động công đoàn, thể hiện sự ưu việt của chế độ xã hội chủ nghĩa.

Cũng theo Ủy ban Thường vụ Quốc hội, nguồn kinh phí này cũng giữ vai trò quan trọng, có ý nghĩa quyết định trong việc bảo đảm nguồn tài chính để Công đoàn Việt Nam, nhất là công đoàn cơ sở thực hiện các chức năng, nhiệm vụ chăm lo phúc lợi xã hội cho người lao động; đặc biệt là đại diện, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của đoàn viên, người lao động.

Để phù hợp với thực tiễn, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho hay dự thảo luật đã bổ sung một số nhiệm vụ chi mới như chi cho công đoàn cơ sở mà tại đó tổ chức, doanh nghiệp gặp khó khăn được miễn, giảm đóng kinh phí công đoàn.

Kinh phí công đoàn cũng được dành để chi xây dựng nhà ở xã hội cho công nhân thuê, xây dựng công trình công cộng cho đoàn viên, người lao động, thiết chế công đoàn chủ yếu từ số tài chính công đoàn tích lũy của cấp tỉnh, TP và tương đương và của Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam.

Kinh phí công đoàn được tính vào chi phí được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế của doanh nghiệp.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội dẫn báo cáo của Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam cho thấy kinh phí công đoàn chiếm tỷ trọng nhỏ trong chi phí của doanh nghiệp (trung bình khoảng 0,38%) và ít kiến nghị của doanh nghiệp liên quan đến nộp 2% kinh phí công đoàn.