Đại biểu Quốc hội tranh luận, đề nghị làm rõ các phiên livestream bán hàng trăm tỷ/ngày

Đại biểu dùng quyền tranh luận hỏi đến cùng 

Chiều 4/6, tại Nhà Quốc hội, dưới sự chủ trì và điều hành của Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn, Quốc hội khóa XV tiến hành phiên chất vấn và trả lời chất vấn tại kỳ họp 7 nhóm vấn đề thứ hai thuộc lĩnh vực công thương.

Hoạt động bán hàng online, livestream bán hàng nở rộ thời gian vừa qua thu lợi lên tới hàng trăm tỷ/phiên là vấn đề thu hút rất nhiều đại biểu đặt câu hỏi chất vấn với Bộ trưởng Bộ Công thương.

Đại biểu Đỗ Chí Nghĩa, Ủy viên thường trực Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội nêu thời gian qua có hiện tượng livestream bán hàng trên mạng xã hội, doanh thu cả trăm tỷ đồng mỗi ngày. 

Ông đề nghị Bộ trưởng Công thương Nguyễn Hồng Diên cho biết thông tin này đúng hay không? Nếu đúng, đại biểu Nghĩa đề nghị Bộ trưởng Công thương cho biết quản lý hình thức thương mại điện tử như thế nào.

Với hình thức kinh doanh thương mại điện tử, cần phải làm thế nào để quản lý được chất lượng của các sản phẩm theo hình thức kinh doanh này?

Nêu vấn đề giá bán của các sản phẩm qua hình thức thương mại điện tử thấp hơn nhiều so với giá bán buôn, gây bất ổn thị trường, đại biểu Nghĩa đề nghị Bộ trưởng làm rõ việc cần nhận định vấn đề trên như thế nào và có cách xử lý thế nào? Đồng thời, Bộ đã học hỏi kinh nghiệm nào trên thế giới để giải quyết triệt để vấn đề?

Sau đó, Bộ trưởng Công thương Nguyễn Hồng Diên đã trả lời một nhóm câu hỏi của các đại biểu bao gồm ông Đỗ Chí Nghĩa, nhưng chưa trả lời câu hỏi "các phiên livestream doanh thu trăm tỷ là thật hay ảo".

Tại phần trả lời này, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhắc nhở Bộ trưởng Công thương cần trao đổi sát với câu hỏi của đại biểu Đỗ Chí Nghĩa, song phần trả lời sau cũng chưa rõ. 

Không hài lòng với phần trả lời trên, đại biểu Nghĩa tiếp tục dùng quyền tranh luận, đề nghị Bộ trưởng Công thương trả lời thẳng vào câu hỏi là các livestream vừa qua, Bộ có biết không, thật hay ảo, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng như thế nào?

Trao đổi thêm, đại biểu Nghĩa cho rằng giải pháp của Bộ Công thương là quản lý các sàn thương mại điện tử thì rất dễ vì đã có định danh.

"Nhưng các cá nhân bán hàng mới là vấn đề đáng lo, họ livestream bán hàng doanh thu cả trăm tỷ đồng mỗi ngày là vấn đề rất lớn, không còn mang tính cá nhân nữa. Nếu như đi theo giải pháp là xóa các trang như Bộ trưởng trình bày trong báo cáo và trước Quốc hội thì cũng không giải quyết được vì xóa đi mới khó, lập lại trang rất dễ", đại biểu nói.

Đại biểu Nghĩa cho rằng, nếu cứ đuổi theo như vậy khó giải quyết dứt điểm vấn đề.

"Nếu không đi đúng hướng thì cơ quan quản lý rất vất vả, cứ đuổi theo như ma trận, trong khi người tiêu dùng thì lãnh đủ, thuế thì thất thu", ông bình luận.

Bộ trưởng Công thương: "Khó quản lý bán hàng online, livestream"

Ngay sau đó, đại biểu Tạ Văn Hạ (Phó chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội) đặt câu hỏi nêu thực tế hiện nay có tình trạng người nước ngoài bán bán hàng qua Facebook, Zalo... sau đó được xuất khẩu qua biên giới, chuyển phát nhanh và vận chuyển vào Việt Nam.

Tuy nhiên, hiện chưa có chế tài xử lý với người bán hay sàn thương mại điện tử khi xảy ra tình trạng hàng giả, nhái, do đó đại biểu đặt câu hỏi cần có giải pháp thế nào khắc phục tình trạng này, bảo vệ người tiêu dùng?

Lần này, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên phản hồi câu hỏi của đại biểu Tạ Văn Hạ trước. 

Ông thừa nhận thực sự khó khăn trong quản lý bán hàng online, livestream và trách nhiệm quản lý không chỉ của ngành công thương mà cần sự phối hợp của rất nhiều bộ, ngành liên quan như thông tin truyền thông quản lý về mạng, tài chính quản lý về thuế…

Do đó, giải pháp tốt nhất là sự phối hợp giữa các cơ quan, và Bộ Công thương sẽ chủ trì phối hợp với các cơ quan liên quan.

Ngoài ra, Bộ sẽ sử dụng các lực lượng quản lý thị trường tăng cường rà soát, kiểm tra để phát hiện, đấu tranh làm rõ hành vi sai phạm của các đối tượng bán hàng online, nhất là tìm địa điểm các đối tượng này tập kết hàng hoá, giao dịch, trao đổi thông tin, tăng chia sẻ dữ liệu với các cơ quan, để kịp thời xử lý sai phạm, chống thất thu thuế...

"Vì hoạt động của các đối tượng kinh doanh này thường biến hóa khôn lường nên quy định pháp luật cần rà soát kịp thời sửa đổi phù hợp thực tế ", ông nói và nhấn mạnh, đây là vấn đề mới không chỉ với Việt Nam mà cả thế giới.

"Hiện, tốc độ phát triển thương mại điện tử bình quân khoảng 20-25%/năm, quy mô thương mại 21 tỷ USD trong tương lai còn phát triển mạnh hơn", Bộ trưởng Diên thông tin thêm và khẳng định cần phát huy vai trò của hệ thống chính trị để "mọi vi phạm không thể thoát khỏi lưới trời". 

Đồng thời, cần tăng vai trò quản lý Nhà nước của địa phương trong xem xét xử lý xung đột lợi ích.

Trường hợp chứng minh người bán online, livestream... vi phạm pháp luật thì ngành chức năng xóa vĩnh viễn các trang kinh doanh online là phù hợp, từng bước giảm vi phạm pháp luật trong bán hàng online.

Đối với phần tranh luận của đại biểu Đỗ Chí Nghĩa, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên sau đó vẫn không trả lời thẳng vào câu hỏi có biết các phiên livestream bán hàng trăm tỷ mỗi ngày hay không?

Trao đổi thêm, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho rằng vấn đề này nếu trả lời cụ thể sẽ rất dài nên đề nghị Bộ trưởng Diên trả lời thêm bằng văn bản.

Thông tin thêm, Bộ trưởng Diên cho biết: "Nếu có những trường hợp phát hiện vi phạm sẽ hoàn tất hồ sơ để chuyển cơ quan chức năng".

Về câu hỏi làm thế nào để quản lý được hoạt động livestream, Bộ trưởng Diên cho biết câu trả lời cũng tương tự như phần trả lời đại biểu Tạ Văn Hạ. Ngoài ra, cần phối kết hợp với lực lượng chức năng, tăng cường công tác truyền thông để nâng cao nhận thức của người dân.