Đại biểu tranh luận "nảy lửa" với Bộ trưởng Văn hóa về phim Đất rừng phương Nam

Nói xử lý dư luận là chưa thỏa đáng

Sáng 8/11, Quốc hội tiếp tục phiên chất vấn và trả lời chất vấn của kỳ họp thứ 6.

Ngay đầu phiên chất vấn, đại biểu Trịnh Xuân An (đoàn Đồng Nai) đã đăng ký tranh luận với Bộ trưởng Văn hóa – Thể thao và Du lịch (VH, TT&DL) Nguyễn Văn Hùng vì cảm thấy đánh giá của Bộ trưởng chưa thỏa đáng.

Ông An dẫn lại nhận định của Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng chiều qua khi trả lời phần chất vấn liên quan đến bộ phim Đất rừng phương Nam: "Bộ phim này theo đánh giá của hội đồng thì không vi phạm pháp luật về điện ảnh. Còn chuyện dư luận cho rằng có những biểu hiện này, biểu hiện khác đó là những dư luận chưa thật chuẩn xác, cần phải được xem xét và tính toán để xử lý theo quy định".

Đại biểu An cho rằng đánh giá của Bộ trưởng về "dư luận" như vậy là chưa thỏa đáng và cần phải nhìn nhận lại. 

"Theo tôi, dư luận xã hội là hình thức biểu hiện trạng thái ý thức của xã hội rất bình thường. Có dư luận đúng, dư luận sai, có cái tốt, có cái xấu. Không phải ý kiến nào được nêu ra cũng là để "đánh cho ai đó chết" mà là để góp ý, nêu quan điểm để làm cho mọi thứ rõ ràng, tốt đẹp hơn.

Do đó ta không nên đánh đồng các loại ý kiến dư luận nhất là những góp ý để bảo vệ tính chân thực, bảo vệ sự thật, bảo vệ giá trị của lịch sử" - ông An nói.

Theo đại biểu đoàn Đồng Nai, trong công tác quản lý, cơ quan Nhà nước cần phải lắng nghe, theo dõi dư luận để có những điều chỉnh cần thiết bởi mọi thứ đều có lý, tránh việc bỏ qua dư luận (hoặc coi thường dư luận), để mọi việc đi quá xa, thành vấn đề "nóng" rồi mới có động thái là không ổn.

Ông Trịnh Xuân An chỉ ra bộ phim Đất rừng phương Nam được Hội đồng kiểm duyệt ngày 29/9 và bảo đúng, tới 15/10 sau khi lắng nghe dư luận lại đề nghị sửa.

"Tôi cho rằng như vậy chất lượng kiểm định và trách nhiệm của Cục Điện ảnh là chưa cao. Những nội dung nếu đã coi là sai sót thì phải sửa, thậm chí cắt bỏ, chứ không thể đổi tên (trong nội dung) là xong.

Nói "sửa tên để tránh gây liên tưởng" chỉ thuyết phục được một nửa, một nửa còn lại là bản chất lịch sử là phải chân thực, vì đó là chuyện của cả một dân tộc và là trách nhiệm giáo dục truyền thống, không thể xem nhẹ" – đại biểu An nhấn mạnh.

Theo ông An, bộ phim có thể hay ở góc độ điện ảnh, nghệ thuật có thể lấy cảm hứng từ mọi nguồn nhưng với lịch sử, với văn hóa dân tộc thì phải luôn chân thực, trung thực và không được làm méo mó.

"Trách nhiệm của cơ quan quản lý Nhà nước là phải làm rõ được đâu là hành vi sai trái để xử lý, đâu là dư luận đúng đắn để tôn vinh", ông An nói và cho rằng, đây là những vấn đề chính đáng dư luận đặt ra. Cơ quan quản lý phải quan tâm để có chính sách phù hợp chứ không phải để xử lý. Mà muốn xử lý thì cũng phải theo quy định, không thể tùy tiện.

"Tôi nói giọng miền Trung không rõ lắm hay sao?" 

Trả lời tranh luận của đại biểu An, Bộ trưởng VH, TT&DL Nguyễn Văn Hùng khẳng định: "Về quy trình, phim Đất rừng phương Nam đã được Hội đồng thẩm định phim quốc gia tiến hành đánh giá.

Theo Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng, hội đồng khẳng định phim không vi phạm luật điện ảnh nên được cấp phép để phổ biến. Vì vậy, Bộ VH, TT&DL tôn trọng quyết định của hội đồng. Nếu sau này phát hiện hội đồng làm sai thì lúc đó có biện pháp xử lý.

Ông cho biết, khi bộ phim chiếu thử và nhận được nhiều ý kiến, Bộ VH, TT&DL đã rất thận trọng trước tranh luận trên nền tảng mạng xã hội và những ý kiến đóng góp.

Sau khi bộ trưởng yêu cầu hội đồng xem xét tiếp thu hợp lý những ý kiến dư luận phản ánh, hội đồng đã họp, mời các cơ quan hữu quan để xem xét lại và khẳng định phim đầy đủ yếu tố để cấp phép.

"Cả bộ trưởng và hội đồng đều phải tuân thủ nguyên tắc này. Hội đồng chịu trách nhiệm trước pháp luật về công tác thẩm định phim" – Bộ trưởng Hùng nói.

Về tranh luận của đại biểu đối với nhận định của bộ trưởng trong phiên thảo luận chiều qua, ông Hùng cho rằng: "Có thể tôi nói giọng miền Trung nên không rõ lắm hay sao nhưng nếu cần mở băng ghi âm, thì có thể thấy rõ, tôi đã nói "nếu có các biểu hiện bôi nhọ và bêu xấu thì phải được nghiêm túc xử lý".

Bộ trưởng nhấn mạnh từ "nếu có" và cho biết, chúng ta có Luật An ninh mạng, có quy tắc ứng xử trên không gian mạng.

"Chúng tôi nhận thức việc khen chê, có ý kiến khác nhau với tác phẩm điện ảnh là bình thường nhưng rõ ràng trong văn hóa ứng xử không chấp nhận thói trịnh thượng, phán xét, quy chụp, bôi xấu, bôi nhọ, nhân danh chỗ này chỗ khác để nói.

Người Việt ta có câu "lời nói không mất tiền mua, lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau". Vì vậy, tôi đã nói nếu có biểu hiện bôi nhọ, bêu xấu cần phải bị xử lý" – Bộ trưởng VH, TT&DL nói.