Đao phủ IS chuyên hành quyết con tin là ai?

Mohammed Emwazi  hành quyết nhà báo Mỹ Steven Sotloff

“John thánh chiến” từng là học sinh “siêng năng, chăm chỉ”

Theo tờ DailyMail của Anh số cuối tuần trước,  Jihadi John, đao phủ khét tiếng nhất thế giới trong các video của tổ chức Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS) tên thật là Mohammed Emwazi, SN 1988 tại Kuwait, sống trong một gia đình khá giả ở Tây London. Emwazi là con trai độc nhất trong gia đình có bố lái taxi và 5 người em khác.

Theo bạn bè, hàng xóm, khi còn nhỏ, Emwazi là một học sinh chăm chỉ, thích bóng đá, fan hâm mộ Manchester United. Từng theo học tại trường St. Mary Magdalene của Giáo hội Anh và là học sinh Hồi giáo duy nhất trong lớp. Theo các bạn học cũ, Emwazi chính thức trở thành chiến binh “thánh chiến” sau dịp hội trường, tự tôn sùng tôn giáo của mình, đôi khi tự đứng dậy thuyết trình về Hồi giáo và dùng chính tiếng Arab viết trên bảng để tuyên truyền, mặc dù ít ai hiểu đầy đủ về thứ ngôn ngữ này. Sau đó, Emwazi chuyển đến Học viện Quintin Kynaston Community ở St John Wood và bắt đầu mang trang phục truyền thống Hồi giáo. Các giáo viên cho biết, Emwazi là một học sinh “siêng năng, chăm chỉ... hội tụ tiêu chí một học sinh tiêu biểu”. Còn hàng xóm thì nhận xét, Emwazi bình thường như mọi thanh niên khác.

Tư tưởng “thánh chiến” của Emwazi bắt đầu lộ rõ sau khi trở thành sinh viên tin học Đại học Westminster, tiếp xúc với những phần tử ủng hộ Hồi giáo quá khích, tham dự các buổi lễ nhà thờ Hồi giáo, kết giao với Bilal al-Berjawi, kẻ đã bị máy bay không người lái tiêu diệt tại Somalia cách đây ba năm. Tháng 8/2009, sau khi tốt nghiệp đại học, Emwazi đã bay sang Tanzania kết giao bạn bè, tham dự những cuộc đi săn nhưng thực ra là để thâm nhập sâu vào hàng ngũ IS.

Hành trình trở thành đao phủ

Emwazi từng bị Cơ quan an ninh Anh MI5 cáo buộc đến Somali để gia nhập nhóm vũ trang al Shabaab, tuy nhiên Emwazi lại phủ nhận. Trong email gửi nhóm Cage, Emwazi lấy tên là Nick tiết lộ mọi thứ.  Khi trở về Anh, Emwazi phát hiện thấy gia đình đang bị theo dõi nên quyết định du lịch tới Kuwait để khỏi bị “quấy rối” với danh nghĩa làm việc cho một công ty lập trình máy tính tại Các Tiểu vương quốc Ả Rập thống nhất (UAE).

Tức giận vì bị nhiều lần ngăn không cho trở lại Kuwait, năm 2013, Emwazi quyết định đổi tên thành Mohammed al-Ayan và biến mất. Theo những người đã tham gia hàng ngũ thánh chiến ở Tây London, Emwazi được al-Berjawi để ý khoảng 5-6 năm trước. Al-Berjawi là người Anh, nhân vật quan trọng của mạng lưới al-Qaeda ở Đông Phi,  thường xuyên đi lại giữa Anh và châu Phi. Al- Berjawi đã đầu quân cho thánh chiến tại Somalia vào năm 2006, sau đó quay trở lại Anh vào năm 2007 trên một liên doanh gây quỹ.

Theo Washington Post, Emwazi bắt đầu “cực đoan hóa” sau khi tốt nghiệp đại học Westminster và từng được MI5 của Anh tuyển dụng vào vị trí mật vụ nhưng sau đó đã “phản thùng”,  y nắm nhiều thông tin quan trọng. Đây cũng là bài học cho các tổ chức tình báo của phương Tây trong cuộc chiến chống IS. Do vậy cảnh sát Anh từ chối bình luận với lý do họ đang tiến hành điều tra. Emwazi bắt đầu xuất hiện trong các video của IS hồi cuối tháng 8/2014, khi hành quyết hai nhà báo người Mỹ, hai công nhân cứu trợ người Anh, 22 binh lính Syria. Đặc biệt, Emwazi còn xuất hiện trong video hành quyết phóng viên người Nhật Kenji Goto hồi cuối tháng Giêng 2015 một cách man rợ.

Video cho thấy, khi hành quyết con tin, Emwazi thường mang đồ đen, trùm kín mặt, tay cầm dao và nói tiếng Anh rất thạo. Theo Raheem Kassam, cựu sinh viên Đại học Westminster, người tham gia chiến dịch phòng chống chủ nghĩa cực đoan tại các trường đại học của Anh, thì qua giọng tiếng Anh, tuy chưa chắc chắn 100% Emwazi có phải là  "John thánh chiến" hay không nhưng có rất nhiều điểm tương đồng, rất có thể cả hai là một. Sau khi xem băng, phát ngôn viên của trường ĐH Westminster (UOW) cho biết, chính họ đã từng đào tạo một sinh viên có tên Mohammed Emwazi, người này đã tốt nghiệp cách đây 6 năm và nếu hai con người này đều là một thì đây là cú sốc lớn trong lịch sử 177 năm tồn tại của UOW.

80 quốc gia đau đầu vì chiến binh thánh chiến hồi hương